Države južne Evrope su u nezavidnoj poziciji jer moraju da ograničavaju strani turizam ili rizikuju brzo širenje delta soja koronavirusa, dok ekonomisti upozoravaju na još jednu razočaravajuću sezonu u svakom slučaju.
Države koje zavise od turizma, poput Španije, usprotivile su se pozivu njemačke kancelarke Angele Merkel na koordinisani odgovor Evropske unije za putnike iz država sa visokim nivoima soja koji je prvi put otkriven u Indiji.
Međutim, ekonomisti kažu da one i dalje moraju balansirati između dočeka turista iz država poput Velike Britanije i Rusije, gdje se taj soj širi, i rizika od porasta zaraze tom varijantom u njihovim zemljama.
„Taj kompromis je već evidentan, pri čemu države poput Grčke i Španije kažu da su otvorene za sve, dok se na jednačinu trošak-zarada gleda potpuno drugačije u sjevernoevropskim zemljama”, kazala je za „Fajnenšl tajms” (FT) Džesika Hinds, ekonomistkinja konsultantske kuće „Kapital ikonomiks” iz Londona.
Španija, Portugal i Malta su ove nedjelje pojačale ograničenja za britanske turiste. Ranije ovog mjeseca, Italija je zatražila od britanskih putnika da idu u karantin na pet dana. Međutim, nakon što je prihod od stranog turizma opao do 80 odsto prošle godine, te države nastoje da nadoknade izgubljeno, piše FT.
Ulazni turizam činio je 10 procenata bruto domaćeg proizvoda u Portugalu i Grčkoj i skoro šest procenata u Španiji u godini prije pandemije, prema podacima OECD-a.
U želji da privuku turiste, Španija i Portugal su u maju ukinule većinu ograničenja u vidu testiranja i karantina za dolaske iz država poput Britanije. Grčka je učinila isto za vakcinisane iz 53 države, uključujući Rusiju. Od tada je i u Britaniji i u Rusiji došlo do naglog porasta zaraze delta sojem.
FT navodi podatak da je broj noćenja u EU u junu bio 55 odsto niži u odnosu na period prije pandemije, ali da se predviđa da bi taj pad u avgustu mogao biti samo 25-15 odsto. Pretrage smještaja u Španiji na Guglu ponovo su skočile na nivo iz 2019.
Konsultantska kuća „Mekinsi” ima sumornije prognoze, prema kojima će ukupni prihodi od turizma u Španiji i Portugalu ove godine biti upola manji nego prije pandemije, a da će se potpuno oporaviti do 2024.
Očekuje se da EU danas pokrene digitalni sertifikat o vakcinaciji kao bi građanima koji su potpuno vakcinisani, imaju negativan rezultat testa ili su se oporavili od kovida-19, olakšala da putuju unutar 27-članog bloka.
Države poput Španije, međutim, takođe žele da ugoste turiste izvan EU, posebno Britance. Za Španiju je Britanija najveći izvor turista, kojih je 2019. bilo 18 miliona, u poređenju sa po 11 miliona iz Njemačke i Francuske.
Situacija koja se brzo mijenja komplikuje stvari. Velika Britanija je prošle nedjelje dala podstrek Španiji uvrstivši Balearska ostrva na „zelenu listu” putovanja bez karantina. Međutim, španski premijer Pedro Sančez je potom ponovo uveo ograničenja za britanske turiste, tražeći da budu u potpunosti vakcinisani ili da pokažu negativni PCR test. Taj potez je pogodio cijene akcija avioprevoznika uključujući „Rajaner” i „Izidžet”.
Stopa zaraze na Balearskim ostrvima je već porasla pošto su hiljade španskih studenata išle tamo da proslave kraj ispita prije dvije nedjelje. Najmanje 850 njih je od tada imalo pozitivan rezultat testiranja na kovid-19.
Tom Dženkins, izvršni direktor Udruženja evropskih turoperatora, rekao je da će neizvjesnost odvratiti mnoge u Britaniji od putovanja ovog ljeta.
„Nestabilnost u smislu epidemiološkog i političkog rizika znači da je svaka rezervacija rizična”, rekao je za FT.
Portugal je 17. maja ukinuo ograničenja za britanske turiste nedugo nakon što je britanska vlada dodala tu zemlju na svoju „zelenu listu”.
Međutim, nakon tri nedjelje, Britanija je skinula Portugal sa liste, što je podstaklo mnoge turiste da se vrate ranije da bi izbjegli odlazak u karantin. Od tada se Portugal našao među evropskim državama sa najvećom stopom zaraze kovidom-19 pa je uveo vikend zabrane putovanja u Lisabon i iz tog grada.
Nedjelju kasnije, Njemačka je zadala Portugalu novi udarac kada je dodala tu državu na listu „zemalja sa sojem koronavirusa” i zabranila ulazak većini putnika iz te zemlje osim njemačkim državljanima, koji po povratku moraju u 14-dnevni karantin. Portugal je sada uveo pravila karantina za nevakcinisane posjetioce iz Britanije.
Merkelova je na konferenciji za novinare prošle nedjelje izjavila da „u Portugalu imamo situaciju koja se možda mogla izbjeći” da su članice EU usvojile jedinstven pristup putnicima iz oblasti sa većim rizikom. Malta je nakon nekoliko dana saopštila da će primati samo potpuno vakcinisane goste iz Britanije.
Njemačka kancelarka je takođe kritikovala Grčku zato što je primila posjetioce koji su primili ruske i kineske vakcine, koje regulator EU nije odobrio. Grčka je ove nedjelje saopštila da će tražiti negativan test od svih putnika koji dolaze iz Rusije, iako su vakcinisani.
Ekonomisti kažu da je program vakcinacije u EU trka da se turistička sezona te oblasti spase od delta soja. Rafael Domenek, šef za ekonomske analize u španskoj banci BBVA, kaže: „Najbolji odgovor na ovu prijetnju je da se ubrza kampanja vakcinacije”.
Britanci pohrlili na Majorku
Britanski turisti sjatili su se juče na ostrvo Majorka, izražavajući olakšanje i zahvalnost što mogu ponovo na španske plaže, prenio je Rojters.
To što je Britanija ukinula ograničenja znači da turisti neće morati u karantin po povratku sa ostrva, za razliku od ostatka Španije i mnogih drugih država.
Portparol španskog hotelskog lanca „Melia” kazao je da su 24 sata nakon stavljanja ostrva na zelenu listu, rezervacije porasle na nivo zabilježen tokom 10 dana prije pandemije 2019.
Nagli porast broja turista iz Njemačke i Francuske podstakao je rezervacije „Melije”, ali je ukupan broj turista i dalje oko 60 odsto nivoa iz 2019, pri čemu Španci čine više od polovine, navodi Rojters.
Vlada predviđa da će turistički dolasci ovog ljeta dostići 45 odsto nivoa prije pandemije i oko 54 odsto ove godine, što je veliki napredak u odnosu na 10 odsto u aprilu.
Bonus video:
