Ruske rakete su juče pljuštale po ukrajinskim gradovima, a porodice se se krile u skloništima pošto su ruske snage pojačale ofanzivu.
Razbijeni su prozori na desetospratnicama u stambenom bloku blizu glavnog aerodroma u prijestonici Kijev. Po krateru od dva metra se vidjelo gdje ja pala granata prije zore.
”Kako je moguće da nam se ovo dešava? ... Putin bi trebalo da gori u paklu zajedno sa cijelom svojom porodicom”, izjavila je za Rojters Oksana Gulenko, čisteći staklo iz svoje sobe.
Stotine ljudi su bile u krcatom podzemnom skloništu nakon što su preko televizije upozoreni na vazdušne napade.
”Kako možete voditi rat protiv mirnog naroda”? zapitala se Viktorija (35), dok su njena djeca od pet i sedam godina spavala u jaknama.
Ala (40) je rekla: “Djeca su uplašena, plakala su i pitala me ‘Mama, hoćemo li svi umrijeti?’”
Očevci su kazali da su eksplozije odjekivale i u Harkovu, drugom po veličini ukrajinskom gradu, blizu ruske granice, a sirene za vazdušni napad su se oglasile u Lavovu na zapadu. Vlasti su prijavile žestoke sukobe u istočnom gradu Sumi.
Po izvještavanju ruske državne televizije, međutim, ne stiče se utisak da rakete padaju po ukrajinskoj prijestonici.
Umjesto toga, državna propagandna mašinerija je stavljena u puni pogon kako bi se invazija Moskve prikazala kao odbrambena kampanja za “oslobođenje” Ukrajine. Veći dio izvještavanja je usredsređen na navodnu zaštitu Donbasa, koji je navodno meta napada Kijeva.
”Naša situacija je veoma zabrinjavajuća. Neprijatelj napada naše položaje, upada u civilne kuće”, izjavio je na kanalu Rosija-24 Leonid Pasečnik, lider samopoglašene republike u Lugansku.
Na Kanalu jedan je emitovana vanredna vijest da je “Ukrajina lansirala tri rakete na Donjecku Narodnu Republiku u posljednjih sedam minuta”.
Ruski državni mediji uglavnom slijede narativ predsjednika Vladimira Putina o ratu, koji je predstavio u obraćanju naciji rano u četvrtak, kada je objavio ograničenu “specijalnu vojnu operaciju” da “demilitarizuje” Ukrajinu i zaštiti građane Donbasa od “genocida”.
”Niko nije bombardovao Kijev, grad u kojem žive civili. Tamo nije bilo nikakvog terora niti instrukcija da se on izazove”, rekao je juče komentator Kanala jedan Artjom Šeinin.
Kako je državnim medijima sve teže da ignorišu totalnu invaziju na teritoriju Ukrajine, neki kanali su počeli da predstavljaju ruske vojnike kao oslobodioce koji su jedva dočekani.
”Građani Harkova imaju samo jedno pitanje za rusku vojsku: ‘Gdje ste više?’” kazala je Olga Skabejeva, jedna od najpoznatijih TV voditeljki u zemlji.
Iako mediji nemilosrdno opisuju Ukrajinu kao prijetnju, hiljade Rusa je u četvrtak protestovalo protiv rata. Stotine su brzo uhapšene, prenijeli su mediji.
Jedna pop zvijezda je na Instragramu postavila video iskazujući protivljenje ratu, a upravnica jednog moskovskog pozorišta kojim upravlja država je dala otkaz, rekavši da ne želi da prima platu od ubice.
”Gardijan” piše da se izvještavanje o invaziji uveliko kosi sa onim o drugim ruskim vojnim kampanjama. Tokom ruske vojne intervencije u Siriji 2015, gledaocima su često servirani snimci borbenih aviona kako uništavaju mete. Vjeruje se da je izbjegavanje takvih snimaka ovoga puta znak da su ruske vlasti svjesne duboke nelagode građana zbog rata.
Roskomnadzor je naredio medijima da citiraju samo “zvanične informacije i podatke” kada izvještavaju o ratu u Ukrajini
Televizija je i dalje glavni izvor vijesti za Ruse iako gubi povjerenje u posljednjih deset godina, pokazale su najnovije ankete, i 62 odsto građana kaže da se informiše tim putem. Ispitivanje je takođe pokazalo da većina mlađih od 40 više voli da se informiše na internetu i putem društvenih mreža.
Čitaoci i dalje mogu da biraju između nekoliko nezavisnih medija koji izvještavaju kritično o invaziji, uključujući popularni portal Meduza i TV kanal Dožd, koji su nedavno označeni kao “strani agenti”.
Oni koji znaju engleski moju da pristupe stranoj štampi a takođe postoji veliki broj popularnih nezavisnih kanala Telegram koje vode blogeri, bivši novinari.
Aleksej Pivovarov, novinar veteran, vodi kanal sa skoro 500.000 pratilaca, prikupljajući nezavisne vijesti o ratu iz Rusije, Ukrajine i sa Zapada.
Komentarišući nedavno saopštenje zvaničnice Kremlja Valentine Matvinjeko, koja je branila invaziju rekavši da je to “jedina opcija da se zaustavi bratski rat”, korisnik Telegrama “Staljingulag” je svojim 300.000 pratilaca napisao: “Ovo je čisti Orvel, rat je mir, sloboda je ropstvo.”
Upravnica jednog moskovskog pozorišta kojim upravlja država je dala otkaz, rekavši da ne želi da prima platu od ubice
Ruska agencija za praćenje medija, Roskomnadzor, u četvrtak je naredio da citiraju samo “zvanične informacije i podatke” kada izvještavaju o ratu. Zaprijetio je da će odmah blokirali medije koji ne poštuju tu naredbu.
To je pokazatelj da će Kremlj pokušati da stekne monopol nad načinom na koju Rusi doživljavaju događaje u Ukrajini, ocjenjuje “Gardijan”.
Taj list je prenio da se u državnoj televiziji RT pojavljuju prvi znaci neslaganja novinara sa načinom na koji ta mreža izvještava o sukobu. Makar jedan član redakcije RT na engleskom i jedan redovni saradnik RT u Moskvi napustili su televiziju zbog uređivačke politike.
Nakon višenedjeljnih upozorenja zapadnih lidera, Putin je pokrenuo invaziju na Ukrajinu sa sjevera, istoka i juga.
”Ponovo apelujem na vojno osoblje oružanih snaga Ukrajine: ne dozvolite neonacistima i (ukrajinskim radikalnim nacionalistima) da koriste vašu djecu, žene i stare kao ljudski štit”, rekao je juče na sastanku sa ruskim Savjetom bezbjednosti. “Uzmite vlast u svoje ruke, biće nam lakše da se dogovirmo”.
Putin tvrdi da ne planira vojnu okupaciju, već samo da razoruža Ukrajinu i zbaci njene lidere, ali nije jasno kako bi proruski lider mogao biti postavljen ako ruske trupe ne kontrolišu većinu zemlje.
Iz zemlje bježe uglavnom žene i djeca
Usred haosa rata, sporo se pojavljuje slika onoga što se dešava na terenu.
Ukrajina je saopštila da je do sada ubijeno hiljadu ruskih vojnika. Rusija nije objavila podatke o žrtvama. Ujedinjene nacije su saopštile da je 25 civila ubijeno i 102 ranjena, što su cifre koje su vjerovatno “značajno potcijenjene”.
Rojters je prenio da su hiljade ljudi na željezničkoj stanici u Kijevu pokušavale da se ukrcaju u prepune vozove koji evakuišu ljude zapadno u Lavov. Kada je stigao voz, ljudi su pojurili ka vratima, neki su vrištali, a stražari su ispalili ćorke da odvrate masu.
Agencije UN su saopštile da bi čak pet miliona ljudi moglo pokušati da pobjegne iz zemlje. Ukrajina je zabranila vojno sposobnim muškarcima da odu, a na granicama sa Poljskom, Rumunijom, Mađarskom i Slovačkom, oni koji su prelazili bili su uglavnom žene i djeca.
Bonus video:
