Bankari prodaju sir, a fizičari rade kao stolari

U zapadnim državama sve češće se dešava da dizajneri enterijera rade u pekarama, da bivši bankari otvore prodavnice sira, a marketinški službenici se late alata za električare.

Praksa napuštanja radnog mjesta koje je dobro plaćeno kako bi se radilo nešto što ostavlja više slobodnog vremena i pruža veći osjećaj zadovoljstva, ali za manje novca prkosi tradicionalnom poimanju napredovanja u karijeri.

U januaru 2022. godine, 21 odsto zaposlenih u Francuskoj je promijenilo karijeru, dok je njih 26 odsto razmišljalo o promjeni posla.

U okviru ovog trenda direktore i, generalno, zaposlene na pozicijama koje zahtijevaju visoko obrazovanje sve više privlače zanati, piše za portal “Konverzejšn” Antoan Den, doktorand psihologije sa Univerziteta u Marselju koji je sproveo istraživanje na ovu temu.

Za pojedince koji su se popeli na ljestvici karijere ili koji su visoko obrazovani, prelazak na “ručni” zanat bi se mogao shvatiti kao paradoksalno “dobrovoljno degradiranje”, navodi “Konverzejšn”.

Den ističe da je prvi zaključak istraživanja, koje je uključivalo razgovor sa preko 50 osoba koje su odlučile da promijene karijeru, da većina njih zapravo želi posao koji se može opisati kao “iskustveni”. To znači da oni ispred materijalnih resursa ili prestiža profesionalnog statusa prioritet daju osjećaju zadovoljstva i ispunjenosti u poslu. Takođe, ekonomska dimenzija za većinu njih je manje bitna jer, poput Toma koji je doktor fizike a radi kao stolar, uglavnom mogu računati na finansijsku podršku porodice i znaju da se mogu vratiti na posao koji traži veću kvalifikaciju ukoliko ne bude išlo po planu.

Zanatski poslovi su u zapadnom svijetu sve više na cijeni zbog svog "konkretnog" karaktera, što znači da je proizvod rada opipljiv, dok se "kancelarijski" rad povezuje sa osjećajem "izgubljenosti u beskrajnim sastancima", i "razmjenama mišljenja koje mogu trajati satima" o temama koje opisuju kao "površne", "vještačke" i "apastraktne"

U takvim uslovima, osobe koje se odluče za promjenu karijere u potrazi za poslom koji je više u skladu sa njihovim vrijednostima mogu sebi dozvoliti da prelaze socio-profesionalne granice, navodi Den i dodaje da su njegovi sagovornici kazali da se ne osjećaju degradirano jer im je fokus na zadovoljstvu koje pruža novi posao i koji za razliku od prethodnog ima više “smisla”.

”Svaki dan je bio praktično isti, i onda kažete sebi: zar ću zaista provesti 40 godina za stolom, prikovan za stolicu buljeći u kompjuter? Da li je to zaista ono što želim da radim”, kazao je za “Konverzejšn” Gabrijel, bivši bankar koji sada radi kao prodavac sira.

Nijesu svi ljudi koji su se prekvalifikovali nužno radili kompjuterski kancelarijski posao, navodi Den ali ističe da je ta vrsta posla ipak među odbojnijim, prvenstveno zbog rada u zatvorenom prostoru i vremena provedenog sjedeći. Drugo, često se pominje osećaj neproduktivnosti koji ponekad donosi “intelektualni” rad. Na kraju, takvi “kancelarijski poslovi” često uključuju striktnu podjelu posla, zbog čega se ljudi mogu osećati kao “broj”, “karika” ili “šraf u mašineriji”.

Sa druge strane zanati prvenstveno omogućavaju rad na otvorenom i fizičku aktivnost. Za razliku od studija u kojima se naglašava fizička ranjivost koja se povezuje sa zanatskim poslovima, osobe koje mijenjaju karijeru opisuju taj tjelesni angažman kao nešto što stvara “dobar osjećaj”, “jača mišiće” pruža vam osjećaj “fizičke spremnosti” i sprečava vas da se ugojite.

Zanatski poslovi su u zapadnom svijetu sve više na cijeni i zbog svog “konkretnog” karaktera što znači da je proizvod rada opipljiv. To je, kako ističe Den, u suprotnosti sa osjećajem koji se povezuje sa “gubljenjem u beskrajnim sastancima”, u “razmjenama mišljenja koje mogu trajati satima” o temama koje su učesnici studije opisali kao “površne”, “vještačke”, “apastraktne” i “pretjerano složene”.

Žoel, menadžerka koja je postala pekarka, istakla je da je imala utisak da “kasno završava a da ne radi ništa”. Ona poredi taj posao za koji je na kraju mjeseca primala “5.500 eura”, ne znajući “kome koristi”, sa novim poslom gdje “svaki dan hranim bar stotinu ljudi”.

Na kraju, zanatska aktivnost često omogućava nadzor svih faza proizvodnje, što je dodatna vrijednost u odnosu na pretjeranu podjelu posla. To pruža izazov veće nezavisnosti, kako i tehničkom, tako i u organizacionom smislu, zaključuje Den i ističe da njegovi ispitanici to navode kao jedan od osnovnih razloga za promjenu karijere.