Glavna unionistička partija u Sjevernoj Irskoj saopštila je u utorak da podržava sporazum s vladom Velike Britanije koji omogućava da prekine dugogodišnji bojkot vlade tog regiona.
Sjeverna Irska je bila bez vlade skoro dvije godine pošto je DUP izašao iz nje u znak protesta zbog trgovinskih pravila, za koja tvrdi da stvaraju barijere s ostatkom Velike Britanija i potkopavaju mjesto Sjeverne Irske u njoj.
Povratak u vladu najveće unionističke stranke u regionu nudi izlaz iz krize koja je predstavljala egzistencijalnu prijetnju političkom rješenju na kojem se temelji mirovni sporazum Sjeverne Irske iz 1998. godine, a takođe stavlja tačku na jedan od najtežih aspekata britanskog povlačenja iz Evropske unije.
Glasanje unutar Demokratske unionističke partije (DUP) za podršku dogovoru na sastanku iza zatvorenih vrata u Lisburnu, blizu Belfasta, predstavlja osnovu za obnavljanje Skupštine Sjeverne Irske poslije skoro dvije godine, rekao je lider DUP-a Džefri Donaldson.
Ipak, dodao je on, okončanje veta DUP-a na obnovu podijeljene izvršne vlasti u Stormontu, parlamentu Sjeverne Irske, uslovljeno je time da britanska vlada usvoji zakon, kao i konačnog sporazuma o vremenskom sledu.
Detalji sporazuma biće objavljeni uskoro, rekao je Donaldson ne dajući više informacija.
Ako bude odobren, sporazum bi omogućio DUP-u i proirskoj nacionalistčkoj partiji Šin fejn da izaberu predsjednika Skupštine sledeće nedelje.
Očekuje se da će Mišel O'Nil (Michelle O'Neill) iz Šin fejna postati prva ministarka, što će biti prvi put da je republikanka na toj funkciji pošto je njena stranka pretekla DUP na poslednjim izborima za skupštinu u maju 2022.
DUP je napustio izvršnu vlast u februaru 2022. godine iz protesta zbog trgovinskih aranžmana za Sjevernu Irsku poslije Bregzita poznatih kao "Vindzorski okvir".
Taj dogovor su postigli Velika Britanija i Evropska unija kako bi se riješili problemi prethodnog sporazuma, Protokola o Sjevernoj Irskoj.
Prema tvrdim unionistima, pravila Vindzorskog okvira ne idu dovoljno daleko u zaštiti statusa Sjeverne Irske u okviru Ujedinjenog Kraljevstva i drže taj region i dalje dijelom pod zakonima EU i na putu ka irskom jedinstvu.
Tokom dugotrajnih pregovora s Londonom, DUP je nastojao da promijeni pravila, uključujući smanjenje količine provjera robe na putu između Sjeverne Irske i ostatka Velike Britanije.
To je paralisalo institucije Sjeverne Irske u kojoj važi podjela vlasti i pokrenula političku neizvjesnost.
London je regionu ponudio finansijski paket od 3,3 milijarde funti (4,2 milijarde dolara) za rješavanje sporova oko plaćanja javnih usluga pod uslovom da Stormont nastavi da funkcioniše.
Bonus video:
