Mađarski premijer Viktor Orban optužio je danas u Evropskom parlamentu američkog milijardera i filantropa Džordža Soroša, rođenog u Mađarskoj, da je "uništio živote miliona Evropljana svojim finansijskim špekulacijama" i nazvao Soroša "otvorenim neprijateljem eura", prenosi AFP.
Orban je dodao da se uprkos tome prema Sorošu "i dalje toplo odnose ovdje i toplo ga primaju na najvišem nivou", misleći na sastanak koji je milijarder prošlog četvrtka u Briselu imao sa predsjednikom Evropske komisije.
"Mi nismo veliki i moćni poput vas, niti smo moćni kao Džordž Soroš, američki finansijski špekulant koji napada Mađarsku", rekao je Orban europarlamentarcima, braneći mađarski zakon o visokom obrazovanju.
On je naveo da su "neosnovane" optužbe da izmjene zakona imaju za cilj zatvaranje Centralnoevropskog univerziteta u Budimpešti, koji je osnovao Soroš.
Dok je branio izmjene zakona, mađarski premijer poručio da se snažno protivi podršci koju Soroš pruža kako bi Evropa bila otvorenija za imigracije, prenio je Rojters.
Orban je, ipak, naglasio da je "neosporna" posvećenost Mađarske Evropskoj uniji, ali je rekao da je Budimpešta u mnogim aspektima nezadovoljna radom EU i da želi reformu bloka.
Ranije danas objavljeno je da je EU pokrenula pravnu akciju protiv Mađarske zbog njenog novog zakona o visokom obrazovanju.
Prethodno je potpredsjednik Evropske komisije Valdis Dombrovskis rekao da je taj izvršni organ EU poslao "zvanično pismo obavještenja" Orbanovoj vladi, čime je pokrenuta pravna akcija povodom novog zakona o obrazovanju koji je usvojen ovog mjeseca.
Evropska komisija vjeruje da taj zakon može da naruši evropska prava za pružanje usluga, kao i prava na akademsku slobodu i na obrazovanje.
Mađarska vlada ima rok od mjesec dana da odgovori na pismo, a Komisija će, u zavisnosti od reakcije Budimpešte, razmotriti naredne korake.
Predsjednik Soroševog Centralnoevropskog univerziteta (CEU) Majkl Ignjatief rekao je da nov zakon znači da ta ustanova "ima pištolj uperen u glavu" i da možda neće moći da upiše nove studente poslije 1. januara.
Obraćajući se poslanicima Evropskog parlamenta u Briselu, Orban je rekao da je zakon samo "mali amandman", da se odnosi na 28 univerziteta, i da ima za cilj uvođenje jedinstvenih pravila, otklanjanje zakonskih rupa, uvodjenje transparentnosti i ukidanje privilegija.
Orban smatra da CEU "vara" tako što izdaje diplome koje se prihvataju i u SAD i u Mađarskoj, gdje radi od 1993. godine. Univerzitet je akreditovan u američkoj državi Njujork, ali tamo nema zgradu.
Orban smatra da zbog toga CEU ima nefer prednost nad drugim mađarskim univerzitetima, ali je demantovao da želi da ga zatvori.
Univerzitet je pozdravio pokretanje pravne akcije kao potvrdu sopstvenog uvjerenja da je novi zakon "diskriminatoran i protivan evropskim vrijednostima".
Ignjatief je rekao da se nada da će taj potez "odvesti mađarsku vladu ka brzim pregovorima kako bi se to pitanje riješilo".
Prvi potpredsjednik Evropske komisije Frans Timermans opisao je CEU kao "biser u kruni jedinstvene Evrope, slobodne i cijele".
On je kritikovao i novi mađarski zakon o azilu, rekavši da i taj zakon "izaziva ozbiljne sumnje o kompatibilnosti sa zakonom EU" i da "(Evropska) komisija neće oklijevati s preduzimanjem dalje akcije" ako bude potrebno.
Orban je u međuvremenu rekao da Soroš i nevladine organizacije koje on finansira "žele da puste milion migranata u EU svake godine. To je njegov javno objavljen program i on nudi finansijske pozajmice da to podrži."
Spor oko univerziteta je dio šire kampanje mađarske vlade protiv Džordža Soroša. Orban smatra da Soroš podrškom migrantima radi protiv interesa Mađarske.
Desetine hiljada ljudi ušle su i prošle kroz Mađarsku, a Orban je na granici podigao ograde s bodljikavom žicom, odlučan da spriječi ulazak novih migranata.
Bonus video: