Epidemija koronavirusa je izazvala talas antikineskog raspoloženja širom svijeta, od prodavnica koje zabranjuju ulazak kineskim turistima, preko zlobnog ismijavanja kineske trgovine mesom do iznenadnih zdravstvenih pregleda stranih radnika.
Virus je zarazio više od osam hiljada osoba u svijetu i nadmašio epidemiju SARS-a 2002-2003. i predviđa se da će zdravstvena kriza zadati snažan udarac drugoj po veličini svjetskoj privredi.
U Kini, gdje se prvi put pojavio na pijaci u Vuhanu, odnio je 170 života, prema najnovijim zvaničnim podacima. Više od stotinu slučajeva je prijavljeno u drugim državama, od Japana do SAD-a.
Mnoge države koje je zahvatio nalaze se u jugoistočnoj Aziji, koja ima osjetljive odnose sa Kinom usljed zabrinutosti zbog ogromnih ulaganja Pekinga u infrastrukturu i političkog uticaja na region i sporova oko suvereniteta u Južnom kineskom moru.
Međutim, čak u Francuskoj, jedan list se našao na udaru zbog naslova „Žuta uzbuna“ u aluziji na istorijski zapadni rasistički termin „žuta opasnost“ kojim se sijao strah od azijskog uticaja, dok su vlasti i škole u Torontu upozorile da se ne diskriminišu Kinezi u Kanadi.
List se brzo izvinio i saopštio da nije bila namjera da koristi neke od „najgorih azijskih stereotipa“.
Azijci u Francuskoj, gdje su do sada potvrđena četiri slučaja, suočavaju se sa predrasudama na ulici i na društvenim mrežama gdje koriste haštag JeNeSuisPasUnVirus (Nisam virus), prenio je BBC.
„Predrasude prema istoku, plus političko nepovjerenje, plus zdravstvena zabrinutost, predstavljaju prilično moćnu kombinaciju“, kaže za Rojters Šarlot Setiajdi, antropološkinja koja predaje na Univerzitetu za mendžment u Singapuru.
To što se virus pojavio na pijaci gdje se ilegalno prodavala divljač, na društvenim medijima je izazvalo ismijavanje potražnje Kine za egzotičnim delicijama i sastojcima za tradicionalnu medicinu.
„Prestanite da jedete pacove“, napisao je jedan korisnik Tvitera na Tajlandu, glavnoj destinaciji kineskih turista. „Nije iznenađenje što Kinezi stvaraju nove bolesti“, napisao je drugi tajlandski korisnik uz video klip muškarca koji jede sirovo meso.
Kina je ranije saopštila da epidemiju ne bi trebalo politizovati.
„Zato što vaša zemlja počinje da širi bolest … ne prihvatamo da služimo goste iz Kine“, glasi obavještenje na engleskom jeziku ispred hotela u centralnom vijetnamskom gradu Da Nang. Vlasti su kasnije naložile hotelu da ukloni obavještenje.
Vijetnam, koji je davno bio pod kineskom okupacijom i osporava velike pretenzije Pekinga u Južnom kineskom moru, ima naročito napete odnose sa Kinom, navodi Rojters.
Više od 60 odsto zvaničnika i akademskih građana jugoistočne Azije odgovorilo je u ispitivanju ovog mjeseca da ne vjeruje Kini. Skoro 40 odsto je kazalo da je smatra revizionističkom silom koja namjerava da podvede jugoistočnu Aziju pod svoju sferu uticaja, piše Rojters, dodaju da se u ispitivanju nije pominjao virus. Mnoge države su uvele vizna ograničenja putnicima iz provincije Hubej - epicentra virusa, dok su neke aviokompanije suspendovale sve direktne letove za kontinentalni dio Kine.
Međutim, to nije dovoljno za stotine hiljada ljudi u Južnoj Koreji i Maleziji, koji su potpisali onlajn peticije sa pozivom vlastima da Kinezima zabrane posjetu.
Kineski bum odlaznog turizma stvorio je šablon međunarodnih putovanja bez presedana u ljudskoj istoriji i veliki rast kompanija koje služe kineskim putnicima širom svijeta, ističe Rojters. Od malog broja 1980-ih, procjenjuje se da je 2019. bilo više od 160 miliona kineskih turista.
Međutim, ranije ove nedjelje, grupa kineskih turista u Padangu, na indonežanskoj Zapadnoj Sumatri, dočekana je transparentom sa porukom: „Mi, zajednice Zapadne Sumatre, odbijamo posjetu kineskih turista“.
Zvaničnici u Mjanmaru su počeli iznenadne zdravstvene preglede kineskih radnika u sjeverozapadnoj oblasti Sagaing nakon što ih je lokalna poslanica optužila da šire virus.
Aung Maj Ji je na Fejsbuku objavila da je pet vozila sa kineskim radnicima preko granice stiglo do lokacije za eksploataciju bakra blizu grada Letpadaung i da je bila njena „nacionalna dužnost“ da upozori vlasti.
„Prvo sam mislila da dolaze ilegalno i da se tamo kriju zbog virusa“, izjavila je za Rojters putem telefona, i dodala da je provjerom utvrđeno da su njihova dokumenta ispravna i da nemaju simptome bolesti.
Obustavljeni dolasci Kineza u Crnu Goru
Crnogorski državni sekretar za turizam Damir Davidović rekao je da je sa turističkim organizacijama koje dovode turiste iz Kine dogovoreno da se obustave svi aranžmani do daljeg. On je to izjavio u intervjuu za Radio Crne Gore.
Ministar zdravlja Kenan Hrapović kazao je da je pod zdravstvenim nadzorom 212 osoba koje su ušle u Crnu Goru. Dodao je da su te osobe obavezne da se javljaju zdravstvenim vlastima i da su „pokriveni svi granični prelazi“.
Zdravstveni sistem je „apsolutno spreman za eventualnu importaciju slučajeva koronavirusa“, rekao je Hrapović.
Ekonomija na udaru
SARS, teški akutni respiratorni sindrom, koji je ubio oko 800 osoba, koštao je globalnu ekonomiju 33 milijarde dolara.
Ekonomisti strahuju da bi uticaj na globalni rast ovoga puta bio jači jer Kina sada čini veći dio svjetske ekonomije.
Niz velikih kompanija je obustavio aktivnosti u Kini, između ostalih Gugl i švedska IKEA. Južnokorejski Samsung nakon prazničnog odmora još nije otvorio neka kineska proizvodnja postrojenja.
Među aviokompanijama koje su obustavile letove u Kinu su Lufthanza, Er Kanada, Amerikan erlajns, Britiš ervejs i Frans.
Rojters navodi da su kreatori politike nervozni i da je Kina bila glavna tema konferencije za novinare šefa američkih Federalnih rezervi Džeroma Pauela. „Ekonomija Kine je sada veoma značajna za globalnu ekonomiju i kada uspori kineska ekonomija, i mi sto osjećamo“, rekao je Pauel.
Ulice mnogih kineskih gradova su uglavnom puste, a turističke atrakcije zatvorene. Kafaterije Starbaks zahtijevaju provjeru temperature i nošenje maski.
Bonus video:
