Francuska je pozvala Evropsku uniju da snažnije koristi svoje zakone kako bi se zaštitila od spoljnog miješanja, dok je španski premijer juče oštro kritikovao Ilona Maska, američkog tehnološkog milijardera, koji sve češće komentariše evropsku politiku.
Evropska unija se suočava s izazovom kako da odgovori na Maskove objave na njegovoj društvenoj mreži X, u kojima je posljednjih nedjelja kritikovao evropske lidere što je izazvalo zabrinutost širom Evrope, naročito u zemljama u kojima je tradicionalna politička scena pod pritiskom desničarskih populističkih partija.
Maskova podrška desničarskoj Alternativi za Njemačku (AfD), pred parlamentarne izbore u februaru, posebno je uznemirila evropske lidere, ističe Rojters i dodaje da neke evropske vlade vrše pritisak na Evropsku komisiju da iskoristi svoj pravni arsenal protiv Maskovog uplitanja.
“Ili će Evropska komisija primjenjivati zakone koji postoje za zaštitu našeg jedinstvenog prostora s najvećom odlučnošću, ili neće, a u tom slučaju bi trebalo da razmisli o vraćanju tih ovlašćenja državama članicama EU”, rekao je francuski ministar spoljnih poslova Žan-Noel Baro za radio France Inter.
Španski premijer Pedro Sančes optužio je juče Maska da podriva demokratiju. “Međunarodna krajnja desnica kojoj se u Španiji protivimo godinama, a koju u ovom slučaju predvodi najbogatiji čovjek na svijetu, otvoreno napada naše institucije, podstiče na mržnju i otvoreno podržava nasljednike nacizma u Njemačkoj”, kazao je Sančes.
Ovo pitanje testira spremnost EU da se direktno suoči s Maskom, rizikujući da naljuti predstojeću Trampovu administraciju, kao i efikasnost Zakona o digitalnim uslugama (DSA), koji reguliše rad platformi društvenih mreža u EU.
Nije jasno da li Mask, koji bi trebalo da ima ulogu spoljnog savjetnika u Trampovoj administraciji, djeluje po sopstvenom nahođenju ili uz Trampov blagoslov, ističe britanska agencija.
Mask je upravo potrošio četvrt milijarde dolara za izbor Trampa. Ako uloži isti iznos novca u cijelu Evropu, preokrenuće svaku naciju ka populističkoj agendi. Ne postoji nijedna centristička ljevičarska vlada u Evropi koja će moći da izdrži taj nalet, kazao je Benon
Portparol EK izjavio je ove nedjelje da se DSA već pokazao kao efikasan instrument za suzbijanje rizika koje predstavljaju vodeće platforme društvenih mreža i da je politička odluka bila da se ne reaguje direktno na Maskove tvitove i “ne raspiruje rasprava”.
Mask je njemačkog kancelara Olafa Šolca, nakon smrtonosnog napada automobilom u Njemačkoj prošlog mjeseca, nazvao “nesposobnom budalom” koji bi trebalo da podnese ostavku. On će danas na svojoj platformi razgovarati sa liderkom AfD-a, Alis Vajdel.
Šolc je odgovorio pozivajući na smirenost. “Ne hranite trola”, rekao je za njemačke medije prošle nedjelje.
Francuski predsjednik Emanuel Makron se, takođe, osvrnuo na Maskove komentare ove nedelje.
“Ko bi prije deset godina povjerovao da će se vlasnik jedne od najvećih svjetskih društvenih mreža direktno umiješati u izbore, uključujući i one u Njemačkoj”, rekao je.
Velika Britanija, koja je van Evropske unije i njeguje “poseban odnos” sa SAD, takođe se našla na meti Maskovih kritika usmjerenih prema laburističkom premijeru Kiru Starmeru i njegovoj vladu, od kojih se najnovije odnose na skandal zlostavljanja djece od prije deset godina.
Tokom američke predizborne kampanje, Mask je donirao oko 200 miliona dolara i koristio svoju društvenu mrežu kako bi podržao Trampa i Republikansku partiju, podsjeća Rojters.
Visoki zvaničnici EU priznaju izazov koji predstavljaju Maskovi komentari o politici regiona, ali insistiraju da je DSA dovoljno robustan instrument.
“DSA eksplicitno štiti slobodu izražavanja na mreži kao jedan od svojih ključnih ciljeva. Gospodin Mask ima pravo da izražava svoja mišljenja u EU, i na mreži i van nje, u okviru zakonskih granica,” izjavio je za Rojters evropski komesar za demokratiju, pravdu, vladavinu prava i zaštitu potrošača Majkl Mekgrat.
Njemački analitičar Volfgang Munšau, međutim, ocjenjuje da Evropljani zapravo nemaju odgovor na ovakvu vrstu uplitanja. “Stalno slušamo Tjerija Bretona, bivšeg evropskog komesara za industriju, kako EU treba da iskoristi zakon o digitalnim uslugama da pozove Maska na odgovornost. Ali, EU to neće učiniti. Akademici, novinari i medijske organizacije, od kojih mnogi podržavaju lijevi centar, napustili su platformu X s gađenjem i sklonili se na druge platforme gdje uglavnom međusobno razgovaraju. TikTok je takođe platforma koja je uglavnom naklonjena desnici, ne zbog svog kineskog vlasnika, već zato što je desnica pokazala veću vještinu u njenom korišćenju”, naveo je Munšau u tekstu za portal Jurointelidžens.
Stiv Benon, bivši Trampov savjetnik kazao je u intervjuu za Blumberg da Mask koristi bogatstvo i uticaj kao vrijedna oružja za širenje MAGA populizma u Evropi. “Novac i informacije su dvije taktičke nuklearne bombe moderne politike, a on može da ih upotrijebi u neviđenim razmjerima”, rekao je Benon.
Benon, koji je sada istaknuti desničarski potkaster posljednjih nedjelja se sukobio sa Maskom oko programa viza u SAD, u kojem je Tramp stao na Maskovu stranu. Uprkos neslaganjima, Benon je izjavio da će Maskov uticaj koristiti pokretu MAGA, čiji je on odlučni pristalica. “Podržavam njegovo učešće jer je neprijatelj mog neprijatelja moj prijatelj”, rekao je Benon. “Mask je upravo potrošio četvrt milijarde dolara za izbor Trampa”, dodao je Benon. “Ako uloži isti iznos novca u cijelu Evropu, preokrenuće svaku naciju ka populističkoj agendi. Ne postoji nijedna centristička ljevičarska vlada u Evropi koja će moći da izdrži taj nalet”.
Bonus video:
