14.05.2020. 10:26h
Ažurirano: 14.05.2020. 13:54h
Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) proglasila je pandemiju koronavirusa u svijetu. U Crnoj Gori je od početka dešavanja od koronavirusa umrlo devet osoba, a 324 su inficirane.
U svijetu je od koronavirusa umrlo najmanje 297.259 osoba dok je zaraženo 4.362.090 ljudi u 196 zemalja i teritorija, prenijela je danas agencija Frans pres novi bilans prikupljen do 11 časova.
Broj zvanično zaraženih ne odražava realan broj inficiranih, pošto mnoge zemlje testiraju samo pacijente kojima je potrebno bolničko liječenje. Od ukupnog broja zaraženih najmanje 1.514.600 ljudi se smatra izliječenim.
SAD, gde je prvi smrtni slučaj registrovan početkom februara, najviše su pogođene virusom. U toj je zemlji je umrlo 84.136 ljudi, zaraženo je 1.390.764 i izlečeno 243.430 osoba.
Posle SAD, zemlje koje su najviše pogođene virusom su - Velika Britanija sa 33.186 umrlih i 229.705 zaraženih, Italija (31.106 umrlih i 222.104 zaraženih), Španija (27.321 preminulih i 229.540 inficiranih) i Francuska (27.074 umrlih i 178.060 zaraženih).
Kina bez teritorije Hongkonga i Makaoa, gdje je počela epidemija u decembru 2019. godine, zvanično ima 82.929 zaraženih, 4.633 umrlih i 78.195 izliječenih.
Evropa ima 161.406 umrlih i 1.815.627 zaraženih, SAD i Kanada 89.545 umrlih i 1.463.042 inficiranih, Latinska Amerika i Karibi 24.355 umrlih i 426.321 inficiranih, Azija 11.449 mrtvih i 327.360 zaraženih, Bliski istok 7.888 umrlih i 248.664 zaraženih, Afrika 2.490 preminulih i 72.746 inficiranih i Okeanija 126 umrlih i 8.330 inficiranih.
Frans pres svakodnevno pravi bilans na osnovu državnih podataka zemalja svijeta i informacija Svjetske zdravstvene organizacije.
Zvaničnici u državi Ilinois, u kojoj prema procjenama živi i 400.000 američkih Srba, saopštili su da je od početka pandemije jučerašnji dan bio najsmrtonosniji i da su evidentirana 192 preminula i 1.677 novooboljelih.
Time je ukupan broj pozitivnih povećan na 84.698, a umrlih na 3.792, naveli su zvaničnici zaduženi za zdravstvo.
Samo jedna osoba, od skoro 1.000 testiranih u posljednja 24 sata, pozitivna je na koronavirus u Sloveniji, objavljeno je na sajtu vlade te zemlje.
Testirane su 984 osobe, a broj ukupno zaraženih porastao je na 1.464, prenosi agencija STA i dodaje da nije zabilježen nijedan novi smrtni slučaj.
U Španiji je, prema evidenciji ministarstva zdravlja, najmanje 217 ljudi preminulo od kovida 19 u poslednja 24 sata. Dan pre toga je preminulo 184 ljudi, 33 manje nego danas, a ukupan broj žrtava koronavirusa do sada iznosi 27.321.
Ukupan broj potvrđenih slučajeva kovida 19 je 229.540, a do sada se oporavilo ukupno 143.374 ljudi, od čega 2.551 osoba u toku posljednja 24 sata.
Ministar zdravstva Sjeverne Makedonije Venko Filipče najavio je danas da će Komisija za zarazne bolesti zatražiti produžavanje vanrednog stanje, uvedenog prije dva mjeseca zbog pandemije.
Savjet predsjednika Sjeverne Makedonije za bezbjednost treba da se sastane sutra, u petak, a "mi ćemo zatražiti produžavanje vanrednog stanja iz više razloga, da bismo imali mehanizme za primenu preporuka (za suzbijanje pandemije)", rekao je ministar na onlajn konferenciji za novinare.
Filipče nije rekao koliko produženje varednog stanja će se tražiti - da li još 30 dana ili kraće.
Predsjednik Stevo Pendarovski uveo je 18. marta vanredno stanje i produžio ga 16. aprila, a taj drugi mjesec ističe u subotu.
Filipče je danas predstavio protokol koji je za predizbornu kampanju i izbore Komisija za zarazne bolesti napravila na zahtev lidera parlamentarnih partija sa šefom države.
Ministar je danas takođe rekao da počinju regionali stastanci o koordinaciji otvaranja granica i aerodroma tako da putovanje bude zdravstveno bezbjedno.
Filipče je rekao da se smiruje epidemija koronavirusa u Sjevernoj Makedoniji, odnosno da su "pod kontrolom" broj novodijagnostikovanih pacijeta, broj pacijeta u bolnicama i "faktor prenosivosti".
"Sada smo u fazi kada praktično gledamo dobre efekte oštrih restriktivnih mera", rekao je ministar, ali je naglasio da će, uprkos popuštanju zabrana i ograničenja, građani "morati da nauče da žive s virusom koji neće iščeznuti do pronalaska vakcine".
Evropska unija nadgleda ukidanja vanrednih mjera u Evropi donijetih kao vid sprečavanja širenja zaraze koronavirusa, a posebno je zabrinuta zbog mjera uvedenih u Mađarskoj.
Povjerenica EU za vrijednosti i transparentnost Vera Jourova izjavila je danas da većina zemalja ublažava mjere, a da "vanredna stanja sa posebnim ovlašćenjima vlada treba postepeno ukidati ili zamjenjivati blažim mjerama".
Jourova je poslanicima EU rekla da "slučaj Mađarske izaziva posebnu zabrinutost i svakodnevno procjenjujemo da li možemo da preduzmemo pravnu akciju".
Krajem marta, mađarski parlament prihvatio je predlog zakona kojim se vladi premijera Viktora Orbana daju posebna ovlašćenja tokom pandemije, uključujući mjeru protiv širenja dezinformacija o virusu, ali datum za istek mjera nije preciziran.
Orban je pozvan da učestvuje u današnjoj raspravi, ali je odbio.
EU parlament je odbio da umjesto njega učestvuje mađarski ministar pravde.
Belgijanci će iduće nedelje moći na šišanje i u muzeje, ali premijerka Sofi Vilmes ih je upozorila da "ovog ljeta vjerovatno neće biti povratka u normalu".
Vilmes je najavila da će u skladu s planom za popuštanje ograničenja uvedenih zbog pandemije, muzeji, istorijske zgrade i zoološki vrtovi biti otvoreni 18. maja, ali uz prodaju karata samo preko interneta i uz takav raspored posjetilaca da ne bude gužvi.
Još nije objavljen datum ponovnog otvaranja hotela, barova i restorana u Belgiji, koji će ostati zatvoreni bar do 8. juna.
Svi sportski i kulturni događaji su otkazani do 30. juna.
Belgija je ove nedjelje počela ukidanje ograničenja i zabrana ponovnim otvaranjem jednog djela prodavnica i dozvolom da se stanovnici sastaju s najviše četiri osobe iz drugog domaćinstva.
Švedska je do 15. jula produžila zahtjev građanima da ne idu na putovanja koja nisu neophodna, usled pandemije koronavirusa.
Ministarka spoljnih poslova Švedske An Linde rekla je danas da su "zatvorene granice i široka ograničenja i dalje realnost".
U Švedskoj su dozvoljena putovanja automobilom unutar zemlje, ali u trajanju do sat, dva.
Vodeći švedski epidemiolog Anders Tegnel rekao je danas da je "širom zemlje prilično stabilna situacija".
Zaraza koronavirusom potvrđena je u Švedskoj kod gotovo 28.000 ljudi, od kojih je umrlo 3.460.
Švedska je zauzela relativno blag pristup u borbi protiv koronavirusa.
Masovna okupljanja su zabranjena, ali su restorani i škole za mlađe razrede ostali otvoreni.
Jedna istraživačica američkog Centra za suzbijanje i prevenciju bolesti (CDC) je 1. aprila e-poštom od kolega iz javnog zdravstva Nevade zatražila izvještaje o dvije osobe pozitivne na koronavirus i zamolila ih da joj odgovore preko sigurne mreže ili da joj dostave "datoteke zaštićene enkripcijom i lozinkom" da bi se zaštitila privatnost osoba o kojima se radilo.
Odgovor Nevade je bio: " A možemo li da ih pošaljemo faksom?".
Teško bi se pomislilo da su SAD izmislile internet, ako bi se sudilo po načinu na koji američki zdravstveni radnici prikupljaju vitalne podatke o pandemiji - komentariše agencija AP.
Iako je evidencija u zdravstvu SAD uglavnom elektronska, zdravstvena odjeljenja saveznih država i lokalne sanitarne vlasti - sva suočena s nestašicom novca, i dalje se u velikoj mjeri oslanjaju na faksove, nezaštićenu e-poštu i obične papirne tabele.
Ta disfunkcionalnost u rukovanju podacima koči reagovanje SAD na pandemiju, između ostalog i usporavajući nalaženje ljudi koji su potencijalno izloženi virusu.
Kao odgovor savezna vlada je uspostavila paralelni sistem izveštavanja koji vodi firma iz Silicijumske doline "Palantir" koja se bavi podacima. Ali, umnožavanje zahtjeva za podatke po tom novom sistemu je dodatni teret za zaposlene u zdravstvu, ionako preopterećene poslom u bolnicama, laboratorijama i drugim zdravstvenim centrima.
Do sada je malo dokaza da je novi sistem poboljšao stanje, jer ponekad je potrebno i po nekoliko dana da se dobiju osnovne informacije kao što su adrese i brojevi telefona pacijenata. Jedan istražitelj angažovan na tome, čak te podatke nalazi preko "Gugla", ali za mnoge obolele u novom sistemu nedostaju elemnetrani podaci o putovanju i istoriji bolesti.
Ništa od toga nije novost za Centar za suzbijanje i prevenciju bolesti, čija je zamenica šefa, En Šuhat seprembra prošle godine napisala: "Mi smo jadno zaostali", jer je stanje tehnologije prikupljanja i obrade podataka javnog zdravstva SAD kao da "pokušavamo da se taljigama vozimo informatičkim auto-putem".
Iako je većina bolnica i drugih ustanova zdravstva odavno odbacila papirne dosijee i uvela elektronske zdravstvene kartoteke, prikupljanje podataka za izveštaje javnog zdravstva o zaraznim bolestima je druga priča, te SAD daleko zaostaju za drugim zemljama poput Njemačke, Velike Britanije i Južne Koreje, a korak s njima drže samo neke savezne države SAD, medju kojima su Njujork i Kolorado.
U Njemačkoj, na primer, lekarima je na usluzi obilje podataka, čak i trenutni broj i raspored raspoloživih kreveta po bolnicama.
U SAD mnoge bolnice i ljekari ne uspjevaju da prijave detaljne kliničke podatke o slučajevima koronavirusa, uglavnom zato što bi ih trebalo "pešice" naći i prepisati iz elektronskih zapisa, a zatim poslati faksom ili e-poštom, rekla je epidemiološkinja Univerziteta Džons Hopkins, Dženifer Nuco.
Nije neobično da službenici američkog javnog zdravstva tragaju za pacijentima na društvenim mrežama, da koriste stare, papirne telefonske imenike ili pretražuju druge izvore da bi našli informacije, rekla je Rejčel Boulton, službenica Odeljenja za zdravstvo u Juti, odgovorna za epidemiološko izveštavanje. A čak i kada joj bolnice i laboratorije elektronskim putem dostave te informacije, one su često nepotpune.
Tako u 75 odsto prijava slučajeva oboljevanja od KOVID-19, sastavljenih u aprilu, nedostaju podaci o rasnoj i etničkoj pripadnosti žrtava, dok su podaci o simptomima obolele dece priloženi u samo devet odsto slučajeva, a čak i tada bez podatka o tome koliko djeca imaju godina.
Jedna studija o zaposlenima u zdravstvu SAD, oboljelim od virusa, nije mogla da utvrdi koliko ih je jer su odgovarajuća polja u elektronskom formularu bila označena u samo 16 odsto obrazaca.
U drugoj studiji, CDC je podatke o ranijim oboljenjima zaraženih, kao što su dijabetes, srčana i respiratorna bolest, imao za samo šest odsto prijavljenih slučajeva.
Nedostaju svakodnevni pokazatelji koje CDC objavljuje, kao što su podaci o broju ljudi koji su primljeni u bolnice tokom prethodna 24 sata i broj testova na virus, što su informacije od vitalnog značaja za suzbijanje epidemije, rekao je doktor Ašiš Dža, direktor Instituta za zdravstvo "Harvard Global".
"CDC je u čitavom toku pandemije dva koraka iza bolesti", rekao je on.
Turska razmatra testiranje posjetilaca koji dolaze iz inostranstva kao deo svog plana za otvaranje turističke sezone u junu.
To je izjavio ministar zdravlja Fahretin Koča u sredu i dodao da Vlada razmišlja o "osjetljivijim molekularnim testovima" putnika, a ne o brzim metodima provjere zaraze novim koronavirusom.
"Što se tiče dolazaka iz inostranstva, skloniji smo da u početnom periodu na kontrolisan način sprovodimo što više testova", rekao je ministar poslije sastanka s Naučnim savjetom Turske.
Vlada je ranije nagovestila da bi turistička sezona za domaće putnike mogla da počne u junu, dok bi strani turisti mogli da počnu da dolaze kasnije tokom ljeta.
Vlada takođe planira da uvede program sertifikacije, u okviru kojeg bi hoteli i druge ustanove koje se pridržavaju propisa za sprječavanje infekcija bile označene kao bezbjedne.
Mađarska policija uhapsila je nekoliko građana čiju je kritiku postupanja vlasti tokom pandemije ocijenila kao "alarmantnu".
Hapšenje je omogućeno izmjenom jednog zakona koju je uveo premijer Viktor Orban u okviru politike suzbijanja pandemije, navela je opozicija u srijedu.
Mađarska policija je objavila da istražuje 86 slučajeva koji potpadaju pod tu izmenu zakona usvojenu 30. marta kako bi se sankcionisalo "širenje neistinitih informacija" koje bi "mogle ugroziti" efikasnost mjera preduzetih protiv pandemije.
U srijedu je jedan član opozicione stranke Momentum pritvoren zbog poruke na društvenim mrežama o spornom slanju kući mnogih pacijenata iz mađarskih bolnica da bi se oslobodili kreveti u iščekivanju pogoršanja epidemije bolesti KOVID-19.
Dan ranije, policija je objavila da je pretresla stan jeednog 64-godišnjaka zbog poruke objavljene prošlog meseca na društvenim mrežama. "Policija stalno prati internet", navodi se u izjavi vlasti. Tom porukom je taj čovjek kritikovao proglašene mere Vlade uz reči upućene premijeru: "Vi ste nemilosrdni nasilnik, ali zapamtite da diktatori uvijek padaju".
Prošle nedjelje, jedna 52-godišnja žena je takođe uhapšena zbog poruke na društvenim medijima da se nekoliko zdravstvenih ustanova u Mađarskoj uskoro zatvara. Ta njena izjava potkopava poverenje u javni zdravstveni sistem, navodi se u policijskom izvještaju.
Viktor Orban je na početku pandemije donio zakon o vanrednom stanju kojim su mu znatno povećana ovlašćenja na neodređeno vrijeme.
Evropski parlament će u četvrtak raspravljati o tom propisu i o odnosu Mađarske prema pravnoj državi. Orban je pozvan na tu sednicu, ali je odbio da ode izgovarajući se obavezama u borbi protiv pandemije, javila je agencija MTI.
Italijanska vlada odlučila je u sredu da privremeno reguliše ilegalne strane radnike koji "rade na crno" u poljoprivrede i kao pomoć u kući, da bi im garantovala zdravstvenu zaštitu tokom pandemije.
"Postigli smo važan rezultat (...) u borbi protiv kriminala i otkrivanju 'rada na crno' ", objavio je premijer Đuzepe Konte predstavljajući uredbu Vlade koja, kako je rekao, "garantuje odgovarajući nivo zdravstvene zaštite" u vrijeme "izuzetne zdravstvene krize" prouzrokovane novim koronavirusom, i istovremeno suzbija "ilegalne radne odnose".
Svakog ljeta hiljade afričkih, ali i bugarskih i rumunskih poljoprivrednika dolaze u Italiju da beru voće i povrće i obavljaju druge poljoprivredne poslove. Mahom su mizerno plaćeni, borave u improvizovanim kampovima u veoma lošim higijenskim uslovima, a mnoge od njih eksploatišu mafijaške organizacije.
Dok kolektivni ugovor o poljoprivredi predviđa dnevno radno vreme ograničeno na šest sati i 40 minuta, uz nadnicu od 50 evra dnevno, ti ljudi rade čak i 14 sati. Plaćeni po količini ubranog voća ili povrća - tri do četiri evra za 350 kilograma, mukotrpno mogu da stignu do nadnice od 20-30 eura dnevno.
Dekretom su predviđena dva slučaja: ili da poslodavci podnesu zahtev za regulisanje rada ilegalaca plaćanjem paušalnog doprinosa za svakog u iznosu od po 400 eura, ili stranci kojima je dozvola boravka istekla do 31. oktobra 2019. godine traže privremenu dozvolu koja košta 160 evra. Ta mogućnost je ponuđena od 1. juna do 15. jula.
Svi koji se prijave za to moraju biti u mogućnosti da opravdaju svoje prisustvo u Italiji 8. marta i da su radili kao poljoprivredni radnici ili pomoć u kući do 31. oktobra 2019. godine.
Uredbom Vlade su opštine i regioni pozvani, da bi se izbjeglo širenje virusa, da preduzmu "hitne mjere koje mogu da garantuju higijenu i bezbjednost stanovanja" ilegalnih radnika.
U zajedničkom saopštenju nekoliko nevladinih organizacija i političkih partija, uključujući Oksfam-Italija, Radikalnu stranku i Federaciju evangeličkih crkava u Italiji, pozdravilo je taj "važan prvi korak - čak i ako je ograničen na nekoliko sektora - ka priznavanju prava i odbrana dostojanstva stotina hiljada stranaca"u Italiji.
Bonus video:
