U Vičiti, u Kanzasu, skoro polovina od otprilke 10.000 zaposlenih u kompanijama Tekstron Inc i Spirit Aerosistems još nijesu vakcinisani protiv kovida-19, a prkoseći saveznoj uredbi o obaveznoj vakcinaciji oni rizikuju da ostanu bez posla.
”Izgubićemo dosta zaposlenih zbog ovoga”, kazao je Kornel Bird, šef lokalnog sindikalnog udruženja mašinbravara.
On tvrdi da mnogi radnici nemaju ništa protiv vakcina, ali se protive onome što smatraju uplitanju vlade u odluke koje se tiču ličnog zdravlja.
Sindikat je angažovao advokata iz Teksasa kako bi pomogao zaposlenima i pripremio moguće tužbe protiv kompanija ukoliko zahtjevi za izuzeće od vakcinacije zbog medicinskih ili vjerskih razloga budu odbijeni.
Bird, inače demokrata, kazao je da više neće glasati za tu partiju. “Nikada više neće dobiti glas od mene i to govorim i radnicima”.
Sat otkucava za kompanije koje žele da i dalje dobijaju savezne ugovore po izvršnoj uredbi demokratskog predsjednika Džoa Bajdena, koja zahtijeva da svi zaposleni preduzimači budu potpuno vakcinisani protiv kovida-19 do 8. decembra.
Vrhovni sud SAD odbacio nekoliko žalbi zbog obavezne vakcinacije, a prošle nedjelje je odbijen zahtjev jednog zdravstvenog radnika koji je tražio izuzeće zbog vjerskih razloga
Vakcine su daleko najefikasniji način za sprečavanje hospitalizacije i smrti od kovida-19, naročito usljed izuzetno zaraznog delta soja koji izaziva infekciju i kod onih koji su potpuno vakcinisani.
Rojters ističe da je uprkos glasnom protivljenu mnogih, obavezna vakcinacija efikasna u smanjenu broja nevakcinisanih i u ubjeđivanju nevoljnih da zavrnu rukav.
Nekoliko velikih poslodavaca poput kompanija Prokter & Gembl, 3M, Amerikan erlajns i DžetBlu uveli su obaveznu vakcinaciju. U pojedinim industrijama, uključujući i prehrambenu, sindikati su podržali takve odluke.
Međutim, naredba je izazvala proteste radnika u industrijama širom SAD, kao i kritike republikanskih državnih zvaničnika.
Zbog protivljenja obaveznoj vakcinaciji hiljade američkih radnika bi mogle ostati bez posla i ugroziti ionako krhki ekonomski oporavak, kazali su za britansku agenciju sindikalni lideri, zaposleni i direktori kompanija.
Vjerovatno će doći do daljih pravnih sporova oko načina na koji kompanije rješavaju zahtjeve za izuzeće od vakcinacije.
Za kompanije vrijeme ističe mada je Bajdenova administracija nagovijestila da savezni preduzimači neće morati odmah da otpuste nevakcinisane radnike koji ne ispoštuju rok do 8. decembra.
Prema vladinim smjernicama objavljenim u ponedjeljak, kompanije će moći same da odluče kako da implementiraju uredbu, što im može omogućiti da izbjegnu masovno otpuštanje.
U kompaniji Boing, preko 7000 radnika se prijavilo za izuzeće iz vjerskih razloga, a oko 1000 iz medicinskih, kazali su za Rojters upućeni izvori. To je oko šest procenata od ukupno 125 000 zaposlenih u toj kompaniji u SAD.
Na skupu prošle nedjelje ispred Boingovog postrojenja južno od Sijetla desetine okupljenih radnika su kazale da će radije dobiti otkaz nego se vakcinisati. Drugi su kazali da će tražiti prijevremenu penziju.
”Obaveza je nezakonita, nemoralna i nepraktična”, kazao je za Rojters programski analitičar u Boingu. “Ustali smo protiv kompanije i vlade koji nam uskraćuju prava”.
Mnogi pravni eksperti tvrde da je obavezna vakcinacija u interesu javnog zdravlja zakonita. Vrhovni sud SAD je odbacio nekoliko žalbi, a prošle nedjelje je odbijen zahtjev jednog zdravstvenog radnika koji je tražio izuzeće od vakcinacije iz vjerskih razloga.
Menadžment Boinga se zbog otpora obaveznoj vakcinaciji našao u problemu budući da bi kompanija mogla da izgubi iskusne radnike, ali se mora povinovati predsjedničkom dekretu.
Dodatne tenzija izaziva i odredba koja se odnosi na izuzeća iz medicinskih i vjerskih razloga.
Dvoje zaposlenih u Tekstronu koji su tražili vjersko izuzeće kazali su za Rojters da su im iz službe ljudskih resursa tražili imena crkvenih lidera i postavljali pitanja o njihovoj religiji.
Izvršni direktor kompanije Rejtion Tehnolodžiz upozorio je prošle nedjelje da će ova američka firma izgubiti “nekoliko hiljada zaposlenih” zbog obavezne vakcinacije.
Grupa koja predstavlja američke kompanija za dostavu i pošiljku saopštila je da je bukvalno nemoguće da svi zaposleni budu vakcinisani do propisanog roka.
Neke kompanije su uvele obaveznu vakcinaciju i bez vladine regulative.
Mercedes-Benz USA, američka filijala njemačkog proizvođača koja nije preduzimač vlade SAD, zaposlenima je u oktobru proslijedila mejl, u koji je Rojters imao uvid, u kojem se navodi da će dokaz o vakcinaciji protiv kovida-19 od 4. januara biti uslov za rad u toj firmi.
Iz kompanije je saopšteno da su se odlučili na taj potez očekujući drugu uredbu vlade koja se odnosi na preduzeća sa najmanje 100 zaposlenih, a koja se tiče oko 80 miliona radnika širom zemlje.
U saopštenju Mercedes USA navodi se da su zaposleni dobili rok od 90 dana da ispune obavezu, dodajući da su dvije trećine njihovih američkih radnika - što ne uključuje fabričke radnike u Alabami - već pružili dokaze o vakcinaciji.
”Očekujemo da će velika većina naših zaposlenih pružiti dokaz o vakcinaciji prije isteka roka”, saopšteno je iz kompanije.
Bonus video: