Izraelske banke doprinose širenju jevrejskih naselja na Zapadnoj obali, obezbeđujući zajmove za izgradnju, navela je organizacija Hjuman rajts voč u danas objavljenom izveštaju.
Takođe se navodi da izraelski zakon ne traži od banaka da pružaju takve usluge naseljima na okupiranim teritorijama i apeluje na njih da se distanciraju od takvih aktivnosti. Apelovano je i na akcionare da osiguraju da njihovi poslovni odnosi ne doprinesu kršenju ljudskih prava.
HRW smatra da su banke doprinjele širenju naselja na okupiranoj Zapadnoj obali, gde sada živi već oko 400.000 jevrejskih naseljenika. Sari Baši, direktorka HRW za Izrael i Palestinu, rekla je da banke moraju da poštuju principe UN o biznisu i ljudskim pravima, što nisu obavezujuće odrednice, ali imaju za cilj da se sprječe kršenja poslovnim aktivnostima.
"Postoje mnogi koraci koje banke mogu i trebalo bi da preduzmu kako bi u najmanju ruku smanjile umješanost u naselja, ako ne i da ih potpuno zaustave", rekla je Baši i dodala da ako banke odluče da ne preduzmu te korake da bi institucioni investitori koji brinu za sopstvenu aktivnost u oblasti ljudskih prava trebalo da povedu akciju.
Izrael je osvojio Zapadnu obalu u Šestodnevnom ratu 1967. godine zajedno s pojasom Gaze i istočnim Jerusalimom, koji je kasnije anektiran što međunarodna zajednica nikada nije priznala.
Izraelska vojska se povukla iz Gaze i evakuisala jevrejska naselja 2005. godine. Veći dio međunarodne zajednice smatra jevrejska naselja nelegalnim i preprekom stvaranju palestinske države. Izrael se međutim tome suprotstavlja i vjeruje da se sudbina naselja mora rješiti pregovorima s Palestincima.
Izraelske banke pozajmljuju novac kupcima kuća, savjetima jevrejskih naselja ili kompanijama koje grade. Većina ima svoje filijale u naseljima. Na osnovu izraelskog zakona banke moraju prihvatiti naseljenike kao klijente, odnosno ne mogu odbiti da im otvore račune, ali prema tumačenju HRW, nisu obavezne da obezbjede finansijsku podršku izgradnji na Zapadnoj obali.
One mogu da odbiju da daju zajam i to obrazlože posledicama izgradnje po ljudska prava Palestinaca, između ostalog. Izraelske banke odbile su da komentarišu izveštaj HRW, a pet ih nije odgovorilo na pitanje da li se pridržavaju vodećih principa UN. Jevrejska naselja su se brzo širila poslednjih decenija.
Bonus video:
