Širom svijeta crno-bijela palestinska marama, kefija, postala je simbol solidarnosti sa palestinskim ciljem dok rat bijesni između Izraela i Hamasa u Gazi. Takođe je postala problem za one koji je nosi, navodi agencije Rojters.
Pristalice Izraela na maramu gledaju kao na provokaciju u znak podrške onome što oni smatraju terorizmom.
Hiljade ljudi nosile su kefije na velikim protestima u Britaniji i širom svijeta u znak podrške Palestincima i pozivajući na primirje u konfliktu.
Međutim, aktivisti kažu da su policije u Francuskoj i Njemačkoj - koje su razbile propalestinske demonstracije - upozoravale, novčano kažnjavale i privodile ljude koji je nose.
Rami Al Ašek, palestinsko-sirijski pjesnik koji živi u Berlinu vjeruje da je pronašao način da zaobiđe problem. On je duž cijele ruke istetovirao šaru kefije.
“Kefija je kriminalizovana i od ljudi se traže da je skinu”, kazao je on. “Ja kažem: u redu, možete me natjerati da je skinem ali ne možete mi otkinuti ruku”. “Ja slavim moj bijes i moju kriminalizovanu kulturu”, kazao je on za Rojters dok je tatu-majstor završavao svoje djelo na njegovoj ruci. “To je takođe dobar podsjetnik da nikada ne zaboravite koliko je ljudi ubijeno”.
Ipak njemački list “Zidojče cajtung” nazvao je kefiju “problematičnom tkaninom” i predložio njemačkim propalestinskim demonstrantima da umjesto nje nose nacističku uniformu.
Pristalice Izraela kažu da je nošenje marame znak nepoštovaja prema 1200 Izraelaca koji su ubijeni u prekograničnom napadu militanata Hamasa 7. oktobra, koji je izazvao izraelski napad na Gazu.
Palestinske pristalice ukazuju na preko 18 000 ubijenih u ofanzivi i kontinuiranu izraelsku okupaciju palestinske teritorije.
U užarenoj atmosferi, i kefija je dovela do nasilja. U Vermontu u Sjedinjenim Državama prošlog mjeseca, na troje studenata palestinskog porijekla - od kojih je dvoje nosilo kefije - je pucano. Jedan student je od posljedica ranjavanja ostao paralizovan, prenosi Rojters.
Simbol revolta
Kefija je dugo simbol palestinskog nacionalizma, a najbolji primjer je pokojni lider Palestinske uprave Jaser Arafat, koji je rijetko fotografisan bez marame. On ju je presavijao tako da bude u obliku istorijske Palestine.
Marama je politički značaj prvi put dobila u ustanku protiv britanske vladavine 1936-1939, kada su pripadnici ruralne gerile koristili tu tkaninu da bi prekrili lice, kazala je za Rojters istoričarka Anu Lingala. To je predstavljalo znak “jedinstvenog otpora”, kazala je ona.
Crno-bijela šara se pojavila 1950-ih, kada ju je britanski komandant general Džon Glab dodijelio palestinskim vojnicima u Arapskoj ligi kako bi ih razlikovao od jordanskih vojnika koji su imali crveno-bijelu šaru, objavio je u knjizi “Sjećanja na ustanak” američki istoričar Ted Svedenberg.
Kasnije su je usvojili palestinski militanti, poput Lejle Kaled, koja je otela američki TWA avion 1969. Južnoafrički borac protiv aparthejda Nelson Mandela, čiji je Afrički nacionalni kongres bio blizak sa Palestinskom upravom, povremeno je nosio kefiju.
Pošto je palestinska zastava bila zabranjena na okupiranoj Zapadnoj obali i u Gazi u periodu između 1967. i 1993, kefija je postala simbol borbe za palestinsku državu.
“Ono što je nekada korišteno za prikrivanje identiteta pobunjenika protiv britanskog kolonijalizma sada je simbol tog identiteta”, kazao je pjesnik Ašek.
Traženi šal
Od početka izraelske invazije na Gazu zabilježen je drastičan rast porudžbina marama na sajtu Hirbawi, posljednje fabrike kefija na palestinskoj teritoriji.
Sa mjesečnim kapacitetom od 5000 kefija, biće potrebne godine da se snabdije 150 000 ljudi koji su izrazili interesovanje da kupe maramu, kazao je za Rojters Nael Alkasis partner kompanije u Evropi.
Loai Hajatleh, prodavac u prodavnici orijentalnih proizvoda u Berlinu, kazao je da je nakon rata u Gazi potražnja za kefijama skočila 200 odsto.
“Morali smo da u dva navrata poručimo zalihe koje su avionom stigle iz Sirije”, kazao je Hajatleh, čija je radnja privukla pažnju policije zbog palestinske zastave koju je istakao iznad izloga.
Policija u Berlinu i Parizu kaže da nošenje kefije nije nezakonito osim ukoliko pokrivaju lice. Međutim, policija u Berlinu je kazala da bi mogla ograničiti ili zabraniti skupove na otvorenom ukoliko procijeni da je javna bezbjednost ugrožena, a to bi moglo uključiti i zabranu kefija.
Gasena Mzugija je zaustavila policija dok je odlazio sa marša u Parizu u novembru i rečeno mu je da skine crvenu kefiju koju je nosio preko ramena. “Bili su smireni, ali poruka je bila jasna - skloni je ili nećeš otići”, kazao je ovaj 39-godišnji programer.
Policija je tražila od naučnice Josre Mesai, 44, da skine šal dok je bila u pariskom metrou. Odbila je i kažnjena je sa 30 eura zbog neovlaštenog protesta.
“Bila sam u šoku i plakala. To je simbol - to je najmanje što možemo da učinimo”, kazala je ona za Rojters.
Bonus video:
