Korejski astrolozi su hladnog 11. marta 1437. godine u Seulu primijetili nešto zaista neobično. Pretpostavili su da se radi o novoj zvijezdi na noćnom nebu.
Primijetili su njenu poziciju u repu sazvježđa Škorpije, oko jedan stepen od zvijezde Zeta Sco ili Eta Sco. Njen sjaj je mogao da se posmatra 14 dana prije nego što je potpuno izblijedio.
Sada, skoro 600 godina kasnije, tim astrofizičara je pokušao da odgonetne šta je odgovorno za ovu kosmičku eksploziju.
Iz prvobitnog opisa, tim naučnika je znao da traži erupciju zvijezde: izuzetno snažnu eksploziju, gdje se bijeli patuljak hrani vodonikom obližnje zvijezde, a nakon 100.000 godina, ima toliko gasa da proizvede masivni rafal, čineći zvijezdu 300.000 puta sjajnijom od Sunca u veoma kratkom vremenskom periodu.
Ono što je ipak bila misterija jeste koji sistem zvijezda je odgovoran za erupciju 1437. godine.
U okviru studije, koja je objavljena u časopisu “Nature”, istraživači predvođeni Majklom Šarom iz Prirodnjačkog muzeja u Njujorku, počeli su da traže istorijske zapise binarnih sistema hiljadama godina unazad koji bi mogli da budu odgovorni.
U ovim zapisima, naučnici su tražili sjajno tijelo sa gasnim omotačem koji ga okružuje. Analiziranjem ploča s različitih teleskopa starih i više od 100 godina, zajedno sa zapisima iz drevne Kine, Japana i Koreje, uspjeli su da suze izbor kandidata.
Jedna ploča, uzeta iz harvardske opservatorijske stanice u Peruu 1923. godine obezbijedila je konačan dokaz za identifikovanje binarnog sistema. “Sa ovom pločom, mogli smo da saznamo koliko se zvijezda pomjerila tokom vijeka otkad je fotografija napravljena. Onda smo se vratili unazad šest vjekova i bingo, pogodili smo pravo u centar. To je sat, koji nas je ubijedio da smo bili u pravu”, kaže Šara.
Nakon otkrića, tim je bio u stanju da sazna više o binarnom sistemu, otkrivši da je od erupcije 1437. godine prošlo nekoliko manjih eksplozivnih događaja poznatih kao patuljaste nove (proizvedene erupcije su mnogo manje).
Izgleda da patuljaste nove zvijezde koje dolaze iz istog binarnog sistema funkcionišu u ciklusima. Tokom stotina i hiljada godina, one proizvode patuljaste nove dok skupljaju gas koji je potreban da proizvedu masivnu novu erupciju.
“Na isti način kako leptir prolazi kroz različite životne faze, tako i mi sad imamo snažnu potporu za ideju da ovi binarni sistemi predstavljaju istu stvar viđenu u različitim fazama života“, kaže Šara. Pravi izazov je što životni vijek nove traje stotinu hiljada godina.
Bonus video:
