Vlada će obezbijediti novac za ispumpavanje slatke i upumpavanje slane vode u bazene Ulcinjske solane i zadužiti Opštinu da trajno zabrani lov i ribolov na teritoriji Solane, čime bi se zaštitio taj po biodiverzitet, ali i državu, dragocjen prostor.
Do ubrzanog rješenja problema sa Solanom došlo je nakon pritisaka iz EU i prozivke ambasadorki Francuske, Poljske i Njemačke Veronik Brumo, Grazine Sikorske i Gudrun Štajnaker, koje su u zajedničkom saopštenju upozorile crnogorske zvaničnike da srede stanje na tom prostoru, jer bi to štetilo međunarodnom ugledu Crne Gore i ugrozilo pregovore o pristupanju EU.
Tim povodom čelni ljudi Ministarstva razgovarali su sa predstavnicima EU, a prema informacijama „Vijesti“ ministar održivog razvoja i turizma Branimir Gvozdenović je šefu Odjeljenja za Crnu Goru u Generalnom direktoratu EK za proširenje Dirku Langeu obećao da će se postarati da sredi stanje u Solani. S druge strane, iz EK je poručeno da će njihova delegacija, zajedno sa evropskim parlamentarcima, u junu doći da vide šta je urađeno. Već u četvrtak je, kako saznaju „Vijesti“, u Ulcinju zakazan i prvi sastanak EU parlamentaraca sa čelnim ljudima Ministarstva, Opštine i Eurofonda, kome će prethoditi Međunarodna konferencija o zaštiti ulcinjske Solane.
„Na osnovu procjena stečajne uprave, Ministarstvo priprema za Vladu informaciju o potrebnih 165 hiljada eura, koje bi se iskoristile za reparaciju pumpi, ispumpavanje slatke i upumpavanje slane vode u bazene Ulcinjske solane, kako bi se ekosistem održao vitalnim i očuvao i zaštitio biodiverzitet. Imajući u vidu da je Solana vještački ekosistem, gdje čovjek diktira vrijeme punjenja bazena i nivo vode, uništene pumpe neophodno je hitno staviti u funkciju kako bi se ispumpala kišnica i upumpala slana voda, a sa njom i hrana za ptice. Ako se to ne uradi ekološka šteta koja će nastati je nemjerljiva, a neminovno će dovesti i do burne međunarodne reakcije“, kazala je „Vijestima“ državna sekretarka Daliborka Pejović.
Ona je navela da se se Nacrtom Prostorno-urbanističkog plana (PUP) opštine Ulcinj predlaže stavljanje pod zaštitu tog lokaliteta i proglašenje za park prirode, uz izuzimanje bazena za kristalizaciju soli.
„Ministarstvo će ubrzati aktivnosti na donošenju PUP. Kada to bude urađeno, odrediće se režim zaštite i zaštitni pojas oko Solane, kao i upravljač kojem će se to područje povjeriti na upravljanje. Opština bi trebalo da obezbijedi službu zaštite“, kazala je Pejović.
Kako bi se spriječile nelegalne aktivnosti na Solani, Ministarstvo će zadužiti Opštinu, kao osnivača Javnog preduzeća za uzgoj i lov divljači, da uvaži odluke Odbora direktora Solane od 2005. godine i
Odluku stečajne uprave od marta 2014. kojima se zabranjuje lov i ribolov na terenu solane i ulaz svim osobama bez posebne dozvole uprave.
„Takođe, i da prostor nove solane, koji je u lovnoj osnovi Lovačkog društva tretiran kao lovište, proglasi nelovnom površinom i dostavi Ministarstvu poljoprivrede i ruralnog razvoja zahtjev za izmjenu lovne osnove. Ministarstvo je predlagalo da se obezbijedi nesmetana, kontinuirana i pojačana kontrola lovišta, kao i pojačati i intenzivirati inspekcijski nadzor teritorije Solane nadležnih inspekcija uz redovno izvještavanje o zatečenom stanju“, rekla je Pejović.
Solana, izgrađena 1934. godine, dio je nekadašnje lagune Zoganjsko blato koja je isušena i pretvorena u bazene sa slanom vodom. Zauzima površinu od 1.468 hektara bazena, kanala i nasipa. Solana je od 2003. prešla u vlasništvo Eurofonda, koji kontrolišu osobe bliske biznismenu Veselinu Baroviću. U kompaniju je 2005. uveden programirani stečaj zbog duga od 13 hiljada, a šest godina kasnije klasični stečaj i bankrot. Vlada je prije dvije godine odlučila da zabrani pretvaranje tog prostora u gradsko-građevinsko zemljište.
Od oko 500 vrsta evropskih ptica, na području Solane registrovano je 250. Ona pruža servis za više ugroženih vrsta riba, vodozemaca i gmizavaca.
„U ekološkom smislu, to je poluprirodno močvarno stanište od globalnog značaja za boravak i gniježđenje vodenih ptica, zatim najvažnije zimovalište, gnjezdilište i mjesto za migraciju ptica na istočnoj jadranskoj obali“, kazala je Pejović.
Solana trenutno nema status zaštićenog područja na nacionalnom nivou, ali je to planirano u svim krovnim dokumentima.
„Ministarstvo održivog razvoja i turizma tretiraće Solanu, u postojećim granicama, ka potencijalno Natura 2000 stanište tokom realizacije projekta identifikacije i proglašenja Natura 2000 staništa u Crnoj Gori“, kazala je Pejović.
Novac i struja označeni kao prvi problem
Na pitanje koje su prepreke da se pitanje Solane riješi na kvalitetan način, Pejović je kao glavni problem istakla obezbjeđivanje potrebnih fanansijskih sredstava za dovođenje radne i tehnološke discipline u svim proizvodnim pogonima Solane, prvenstveno kroz remont pumpnih stanica i transformatora radi izbacanja atmosferskih voda iz Solane kako bi se spriječilo plavljenje Solane.
„Tu su još i nesmetano obezbjeđivanje snabdijevanja Solane električnom energijom, kako bi se pumpe stavile u rad, obezbjeđenje stalne kontrole kvaliteta vode na izlazu iz svakog pogona pojedinačno, kao i voda iz glavnog sabirnog kanala koji vodi otpadne industrijske vode u kanal Port Milena, kao i nedovoljna finansijska sredstva za angažovanje službe obezbjeđenja i službe upravljanja“.
Štajnaker: Odluke donosite brzo, nema više vremena
Savjet Evrope i Evropski parlament je tim povodom dobio dopis u kome se ukazuje na obavezu Vlade da zaštiti područje Solane, što proizilazi iz Bernske, Bonske i Ramsarske konvencije, čija je Crna Gora jedna od potpisnica.
“Dopis, takođe, ukazuje na obaveze koje proizilaze iz programa EU Natura 2000 u sklopu pregovaračkog procesa. Solana je jedinstveno zaštitno područje u Evropi i najvažnije stanište za ptice na Jadranu. Prema informacijama koje smo dobili, postoje mogućnosti za konkretne projekte u pogledu profitno ekonomskog iskorišćavanja solane putem proizvodnje soli, ekološkog turizma i korišćenja ljekovitog blata solane u medicinske svrhe”, navedeno je u zajedničkom saopštenju tri ambasadorke.
Štajnaker je, nakon obilaska Solane, poručila da “odluke moraju da se donesu, i to brzo, jer više nema vremena”.
Bonus video:
