Broj malih ustanova, odnosno nezavisnih fakulteta, u Crnoj Gori je previsok, što znači da svakoj od njih nedostaje kritična masa za djelotvornu podršku prelasku na učenje usmjereno na studente, razvoj istraživačkih aktivnosti, djelotvoran angažman u zajednici i internacionalizaciju, stoji u izvještaju Evropske asocijacije univerziteta (EUA).
EUA je istraživala stanje na tri univerziteta, državnom i dva privatna, kao i sedam samostalnih fkulteta, na kojima nastavu pohađa oko 25.000 studenata, a zaključke je objedinila u Izvještaju o eksternoj evaluaciji ustanova visokog obrazovanja u Crnoj Gori, koji je Vlada prije dva dana usvojila.
Prema nalazima EUA, Univerzitet Crne Gore (UCG) ima ulogu predvodnika u državi: ”Ova ustanova treba da se otvori prema drugim ustanovama i sarađuje sa njima kako bi se u cijelom sektoru obezbijedio visok kvalitet. To podrazumijeva, na primjer, dijeljenje velike infrastrukture i skupe opreme”.
Pored UCG, UDG i “Mediterana”, izvještaj se bavi i stanje na privatnim fakultetima za poslovnu ekonomiju, poslovni menadžment, saobraćaj, komunikacije i logistiku, biznis i turizam, menadžment, državne i evropske i mediteranske poslovne studije.
“Potrebno je da sve ustanove razviju viši nivo strateških kapaciteta kako bi mogle da artikulišu i realizuju svoje ciljeve u svim oblastima koje su navedene u ovom izvještaju. Važan korak u tom pravcu predstavljaće napuštanje personalizovanog procesa donošenja odluka sa fokusom na rektoru, i prelazak na institucionalizovane procese. Štaviše, bilo bi važno pronaći održivi balans odgovornosti između fakulteta i centralnog rukovodstva, i razviti profesionalne vještine administrativnog i akademskog osoblja”m stoji u dokumentu.
Dodaje se da prevazilaženje ovih slabosti nalaže nacionalnu debatu o oblastima znanja koje su Crnoj Gori potrebne za njen razvoj.
Evropskim stručnjacima nejasna specijalistička diploma
Prema izvještaju, sistem od tri ciklusa u skladu je sa Bolonjskim procesom, osim činjenice da se specijalistička postdiplomska kvalifikacija daje na kraju prve godine master studija.
“Stepen specijaliste je zaostavština iz doba bivše Jugoslavije, kada je isti postojao paralelno sa akademskim magistarskim studijama, a studenti morali da biraju između te dvije mogućnosti. Danas studenti napreduju sa jednogodišnjih specijalističkih postdiplomskih kvalifikacija do jednogodišnjeg master programa. Nacionalne vlasti treba da preispitaju postojanje specijalističkih kvalifikacija i usklade Crnu Goru sa evropskim dešavanjima, naročito putem nacionalnog kvalifikacionog okvira koji je kompatibilan sa evropskim”, smatraju evropski ocjenjivači.
Oni su tokom istraživanja boravili na univerzitetima i anketirali uprave, profesore, studente ali i prosvjetne vlasti.
Bonus video:
