Pljevlja - Aktivisti ekološkog društva Breznica postavili su juče na zgradu Opštine u centru grada uređaj koji će mjeriti stepen zagađenja u tom gradu, a izmjerene vrijednosti građanima će biti dostupne 24 sata dnevno putem interneta. Ovaj elektronski mjerni uređaj mjeriće i davati on line podatke za prisustvo ugljen-monoksida, azot-monoksida, azot-dioksida, temperaturu i vlažnost vazduha.
Svaki građanin moći će da sazna koliki je stepen aerozagađenja u Pljevljima na sajtu www.airqualityegg.com
Prezentujući ovu opremu izvršni direktor Breznice Milorad Mitrović je kazao da postavljanjem tih uređaja više neće biti obmanjivanja, laži i manipulacija kada je u pitanju zagađenje u Pljevljima.
On je rekao da su uređaj posudili od kolega iz NVO “Ozon” koji su sprovodili pilot projekat u Podgorici, uz podršku UNDP-a.
“Prema podacima koji su dostupni javnosti teško je, ili bolje rečeno nemoguće ocijeniti pravi stepen zagađenja vazduha u Pljevljima. Podaci koji su dostupni su nepotpuni i često se ne mogu pratiti kroz vrijeme, jer nisu uporedivi jer se jedne godine uzima srednja dnevna, jedne srednja godišnja vrijednost. Prema zvaničnim podacima, mjerne stanice su često u kvaru ili zbog tehničkih nedostataka oprema stoji i ne koristi se adekvatno. Sa mjerne opreme koja je postavljena na Gradini sredinom 2012, a koja je donacija Međunarodne agencije za atomsku energiju iz Beča, zbog problema sa internet vezama, još nije uspostavljen stabilan protok podataka“, rekao je Mitrović.
Istakao je kako je u porastu broj oboljelih od malignih bolesti ali da od Doma zdravlja i Instituta za javno zdravlje nije moguće dobiti zvanične podatke o tome.
“Primjetan je veliki rast učestalosti bolesti respiratornih organa, pa je za tri godine broj oboljelih porastao čak dva i po puta. Zabilježen je i porast oboljenja respiratornih organa kod djece, a sve je više prevremeno rođene djece. Zbog ovakvog odnosa države i njenih institucije prema ovom veoma velikom i značajnom problemu, u kome se zagađenje i kontrola kvaliteta vazduha i životne sredine uopšte, još odvija u nekakvoj tajnosti, i u sferi manipulativnosti, mi smo odlučili da sami krenemo u priču o dobijanju pouzdanih i tačnih podataka o stepenu zagađenja. Drugim riječima ako neće država, moramo mi”, rekao je pljevaljski ekolog.
On je dodao da je kvalitet vazduha zabrinjavajući i da građani treba da znaju koliko je to zagađenje, a ne kao do sada da podatke dobijaju retroaktivno.
“Cilj ove aktivnosti je da poveća interesovanje građana o problemu zagađenja životne sredine u kojoj žive, kao i da poveća interesovanje građana za građansku kontrolu kvaliteta vazduha i životne sredine. Tačnost i pouzdanost podataka dobijenih sa ovih uređaja ispitivan je na uređajima Centra za ekotoksikološka ispitivanja i Meteorološkog zavoda Crne Gore, odnosno na njihovim mjernim stanicama, tako da se za ovaj uređaj može reći, da je izuzetno pouzdan, odnosno podaci i parametri koje detektuje i obradi su u potpunosti sigurni i tačni.
31 dan u decembru bio je zagađen
Prema zvaničnim podacima Agencije za zaštitu životne sredine, u decembru prošle godine u Pljevljima 31 dan srednje dnevne vrijednosti PM10 čestice bile su iznad propisane granične vrijednosti od 50 mikrograma po metru kubnom, a 29 dana izmjerene vrijednosti su bile iznad granice tolerancije.
U prethodnom mjesecu dvadesetpet dana, koliko je i obavljeno mjerenja srednje dnevne vrijednosti PM2,5 čestice su bile iznad ciljne vrijednosti od 25 mikrograma po metru kubnom propisane na godišnjem nivou. Najveća koncentracija PM10 čestica registrovana je 23. decembra oko 444 mikrograma po metru kubnom što je devet puta više u odnosu na dozvoljene granice.
Posebno zabrinjava što je koncentracija od preko 400 mikrograma po metru kubnom registrovana čak pet dana. Koncentracija PM 2,5 čestica bila je najveća 22. decembra preko 292 mikrograma po metru kubnom što je skoro 12 puta više od graničnih vrijednosti. Čak trinaest dana koncentracije ovih opasnih čestica iznosile su preko 210 mikrograma po metru kubnom.
Štetne čestice ostaju u najdubljem dijelu pluća
U izvještaju Agencije piše kako posebno zabrinjava visok nivo benzo-a-pirena u vazduhu koji je kao kao srednja vrijednost sedmičnih uzoraka tokom decembra iznosio 6,72 nanograma po metru kubnom što je skoro sedam puta više od propisane. Benzo-a piren je policiklični aromatični ugljovodonik čiji su metaboliti mutageni i visoko karcinogeni. On je uvršten u grupu 1 karcinogena Međunarodne agencije za istraživanje raka IARC-a.
IARC je 2010. saopštio da se više od 220.000 slučajeva smrti od raka pluća povezuje sa zagađenjem vazduha. Sve srednje dnevne vrijednosti sumpor-dioksida i azot- dioksida bile su ispod propisane granične vrijednosti od 125 mikrograma po metru kubnom, kao i sadržaj olova, arsena kadmijuma i nikla. Suspendovane čestice sa dijametrom manjim od 10, ističu u Agenciji, su među najopasnijim zagađujućim materijama u vazduhu.
One prilikom udisanja utiču na otpornost respiratornog sistema i deponuju se u najdubljim djelovima pluća. Zdravstveni problemi otpočinju kada organizam počne da se brani od tih čestica. Mogu izazvati ili pogoršati astmu, bronhitis i druga oboljenja pluća.
Galerija
Bonus video:
