Peticijom sa skoro 13.000 potpisa, kojom se traži da se Skadarsko jezero zaštiti od devastirajuće gradnje, a koja će danas biti predata Vladi, Skupštini i Delegaciji EU, nevladina organizacija Green Home i neformalno udruženje građana Virpazara obilježiće 5. jun, Svjetski dan zaštite životne sredine.
Ta NVO poručila je da Crna Gora ima dobar zakonski okvir za zaštitu životne sredine, ali da brojni primjeri kršenja zakona, kašnjenja ili odlaganja njegove primjene, kao pokušaji realizacije kontroverznih projekata u zaštićenim područjima, govore da je stanje nezadovoljavajuće.
Iz Vlade, međutim, smatraju da je, generalno, stanje životne sredine u Crnoj Gori zadovoljavajuće i da je godinu iza nas obilježio nastavak izgradnje ekološke infrastrukture.
“Normativni okvir jeste unaprijeđen i to je svakako dobro u cilju ispunjavanja obaveza koje imamo u procesu pridruzivanja EU, ali njega mora da prati i odgovarajuća infrastruktura i primjena na terenu. Stiče se utisak da ona nije na zadovoljavajućem nivou i da je izražen snažan pritisak na prirodne resurse”, kazala je “Vijestima” koordinator programa u Grin Houmu Jelena Marojević Galić.
Zbog toga bi, kako navodi, uspostavljanje novih zaštićenih područja sa finkcionalnim sistemom upravljanja i zaštite trebalo da bude jedan od prioriteta.
“Najveći dio zaštićenih područja je fragmentiran u teritorijalnom smislu, što se može ocijeniti lošim pristupom zaštiti. Pored toga, trenutno imamo i velika kašnjenja u uspostavljanu zaštite Ulcinjske solane i proglašenju morskih zaštićenih područja. Prisutni su pokušaji devastacije vrijednih područja, kao što je Skadarsko jezero ili pokušaj turističke valorizacije Buljarice. Neophodan je i adekvatan sistem inspekcijske i zaštitarske službe, čiji kapaciteti moraju biti značajno ojačani”, kazala je Marojević-Galić.
Generalna direktorica Direktorata za životnu sredinu u Ministarstvu održivog razvoja i turizma Ivana Vojinović navodi da se na zaštiti životne sredine uradilo dosta.
„Povećan je procenat zaštićene teritorije, budući da je tokom 2017. Opština Šavnik proglasila Park prirode Dragišnica i Komarnica, a Glavni grad Podgorica spomenik prirode Kanjon Cijevna. Trenutno je zaštićeno 13 odsto crnogorske teritorije, uz tendenciju daljeg povećanja. Kada se uzme u obzir i međunarodna zaštita, gotovo 20 odsto teritorije je pod zaštitom“, kazala je Vojinovićeva.
Ona je navela da je u oblasti vodosnabdijevanja i upravljanja otpadnim vodama, pored osam operativnih postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda u Budvi, Podgorici, Mojkovcu, Žabljaku, Nikšiću, Herceg Novom, Šavniku, i zajedničkom postrojenju za Kotor i Tivat, tokom ove godine očekuje se završetak izgradnje u Pljevljima i Beranama, kao i ubrzanje i početak radova na izgradnji sličnih sistema u ostalim opštinama, posebno u glavnom gradu.
“Riješeno je pitanje upravljanja čvrstim komunalnim otpadom u centralnom i južnom regionu kroz izgradnju dvije regionalne deponije neopasnog otpada u glavnom gradu Podgorica i Baru. Tokom zadnjih nekoliko godina radilo se na izgradnji prateće infrastrukture u oblasti upravljanja otpadom, tako da se trenutno na teritoriji Crne Gore nalaze dva reciklažna centra, dvije transfer stanice, kao i devet reciklažnih dvorišta. U Beranama i Podgorici instalirana su postrojenja za obradu medicinskog otpada”, kazala je ona.
Najveći problem je odnos čoveka prema prirodi
Na pitanje koji su najveći problemi koji ugrožavaju životnu sredinu, Vojinović je kazala da je to “nedovoljno ispravan odnos čovjeka prema prirodnim resursima”.
“Država ima plan na rješavanju problema u životnoj sredini koji se u kontinuitetu realizuje. Naš je cilj da se uspostavi dobro organizovani sistem upravljanja otpadom, saniraju neuređena odlagališta, uspostavi sistem selekcije, ponovne upotrebe i reciklaže, poveća priključenost stanovišta na kanalizacionu mrežu, poboljša upravljanje zaštićenim područjima,” rekla je ona.
Marojević-Galić smatra da su problemi neadekvatno planiranje, intenzivna urbanizacija, ubrzan razvoj turizma, ispuštanje neprečišćenih otpadnih voda, neadekvatan sistem upravljanja otpadom, nedovoljno snažna inspekcijska mreža...
Bonus video:
