Tim sastavljen od predstavnika Ministarstva saobraćaja i Uprave policije nedavno je utvrdio da na crnogorskim magistralnim i regionalnim putevima ima 75 crnih tačaka, odnosno mjesta na kojima se često dešavaju saobraćajne nezgode, nerijetko sa smrtnim ishodom.
Glavni inspektor za državne puteve Ednand Abdić objasnio je da je to, kada je riječ o bezbjednosti saobraćaja, prva ozbiljna analiza mreže od 1.860 kilometara magistralnih i regionalnih puteva u posljednjih desetak godina.
"Na bazi podataka dobijenih iz Uprave policije, ukupno je analizirano 75 opasnih lokacija. Na 56 lokacija uočeni su nedostaci koji se uglavnom odnose na pozicije radova iz plana redovnog i investicionog održavanja puteva (sanacija i presvlačenje asfaltnog zastora, dopuna nedostajuće vertikalne signalizacije, usaglašavanje vertikalne i horizontalne signalizacije, opravka i postavljanje novih odbojnih ograda–pasivne mjere zaštite...). Na preostalih 19 lokaliteta, prema mišljenju radnog tima, neophodno je prije sanacije uraditi projektnu dokumentaciju rekonstrukcije i regulacije saobraćaja", kazao je Abdić.
Iako je, prema istraživanjima, ljudski faktor dominantan razlog dešavanja saobraćajnih udesa, ne treba zanemariti ni kvalitet puteva.
"Iz istraživanja rađenih u razvijenim zemljama može se utvrditi da je uloga ljudskog faktora dominantna, po literaturi ovaj uticaj se kreće do 70 i do 85 odsto slučajeva. Navedena istraživanja su ukazala da je uticaj puta na nastanak saobraćajne nesreće mali, u literaturi je to između četiri i 12 procenata, a prema nekim pokazateljima ide čak i do 30 odsto. Najmanji uticaj na broj udesa odnosi se na vozila od tri do pet procenata", kaže Abdić.
90 odsto magistralnih puteva u drugoj polovini vijeka trajanja
"Skoro 90 odsto magistralnih i nešto više od toga regionalnih puteva se nalazi u drugoj polovini vijeka trajanja kada se zbog prevelike amortizacije, opterećenja i dotrajalosti moraju raditi rekonstrukcije čitavih dionica"
"Sanacija takozvanih crnih tačaka odnosno kritičnih poteza predstavlja sistematsko rješavanje opasnih mjesta ili zona i to zahtijeva dugogodišnje istraživanje i analizu podataka o nezgodama. Prvo treba dobro vidjeti koje su lokacije u smislu puta kritične. Nakon toga na temelju ozbiljne analize treba izabrati najbolje rješenje i nakon toga pratiti situaciju da bi se vidjelo je li i kako je problem riješen“, objasnio je glavni inspektor za državne puteve.
Crnu Goru na ozbiljnu priču o sigurnijem saobraćaju obavezuje Evropa, odnosno Direktiva o bezbjednosti saobraćaja. To kada se govori o kvalitetu puteva, neće biti nimalo lako, jer je veći dio magistrala u podmaklim godinama.
"Skoro 90 odsto magistralnih i nešto više od toga regionalnih puteva se nalazi u drugoj polovini vijeka trajanja kada se zbog prevelike amortizacije, opterećenja i dotrajalosti moraju raditi rekonstrukcije čitavih dionica", kaže Abdić.
Po kriterijumima EU u Crnoj Gori skoro da i ne bi bilo crnih tačaka
"Imajući u vidu specifičnosti Crne Gore, odnosno da imamo mali broj stanovnika, relativno malu dužinu putne infrastrukture i manju gustinu saobraćaja u odnosu na okruženje, mislim da ove kriterijume treba umanjiti jer bi po njima ispalo da mi praktično nemamo ni crnih tačaka ni opasnih mjesta"
"Glavna magistrala od mora ka sjeveru projektovan je za bruto opterećenje 3.000 tona dnevno. Međutim, već tokom prve godine korišćenja početkom šesdesetih za deset odsto je prekoračeno to projektovano opterećenje. Suvišno je govoriti kakva je situacija danas, 50 godina nakon toga. Razvoj putne mreže nije pratio porast opterećenja i povećanje broja automobila, pa sada moramo da radimo rekonstrukcije puteva", kaže Abdić.
Zvuči nevjerovatno, ali kada bi se poštovali evropski kriterijumi za definisanje crnih tačaka, u Crnoj Gori gotovo da ih ne bi bilo ili bi se mogle lako prebrojati.
"To varira od države do dažave, ali je najčešće prihvaćeno da posebno opasno mjesto ili crnu tačku predstvlja dio puta dužine 500 metara na kojem se za pet godina dogodilo 12 udesa sa tragičnim posljedicama. Opasna mjesta su dionice iste dužine na kojima se za isti period dogodilo od pet do 12 nezgoda sa nastradalim licima, ili više od 12 nezgoda na dionici dužoj od 500 metara. Imajući u vidu specifičnosti Crne Gore, odnosno da imamo mali broj stanovnika, relativno malu dužinu putne infrastrukture i manju gustinu saobraćaja u odnosu na okruženje, mislim da ove kriterijume treba umanjiti jer bi po njima ispalo da mi praktično nemamo ni crnih tačaka ni opasnih mjesta", kaže Abdić.
Najopasnije na krivinama Boreti i u tunelu 11 u Platijama
Kada je riječ o mjestu crnih tačaka na mreži magistralnih i regionalnih puteva, najviše ih je na jadranskoj magistrali od mora do granice sa Srbijom. Na mapi krupnije razmjere, skoro tačka do tačke.
Od 19 tačka koje su u izvještaju izdvojene kao lokaliteti za koje će prije sanacije morati da se rade projekti i nađu rješenja tri su "najcrnje".
"Izdvajaju se tri lokaliteta na kojima je potrebno izvršiti rekonstrukciju puta sa nešto većim obimom radova. To su krivine Boreti na putu Budva-Cetinje i Stevanovac kod restorana "Krstac" između Mojkovca i Ribarevina i tunel 11 u Platijama", kaže Abdić.
U Evropi godišnje strada 40.000 ljudi
Prema stanju saobraćajne bezbjednosti Crna Gora uveliko zaostaje za zemljama Evropske unije, a za razliku od gotovo svih evropskih zemalja bilježi i vrlo nepovoljne trendove
Tamo se zbog pogubnih statističkih podataka ozbiljno bave tim problemom i nameću visoke standarde projektovanja „prijeteljski nastrojenih puteva“, koji vozačima praštaju greške.
"Na evropskim cestama dešava se oko 1.300.000 nesreća godišnje, u kojima pogine preko 40.000, a teže ili lakše povrede zadobije 1.700.000 ljudi. Direktni i indirektni troškovi tih nesreća se procjenjuju na 160 milijardi eura. Određene grupe učesnika u saobraćaju su posebno ugrožene; mlađi ljudi u dobi između 15 i 24 godine (10.000 poginulih svake godine), iza njih su pješaci (7.000) i biciklisti (1.800 poginulih). Zbog toga su se oni veoma ozbiljno uhvatili u koštac sa ovim problemom", objašnjava Abdić.
Prema stanju saobraćajne bezbjednosti Crna Gora, kako je rekao on, uveliko zaostaje za zemljama Evropske unije, a za razliku od gotovo svih evropskih zemalja bilježi i vrlo nepovoljne trendove.
Bonus video:
