Ne zanimaju se za Evropsku prijestonicu kulture

Nijedan crnogorski grad se prošle godine nije prijavio za titulu Evropske prijestonice kulture.

Iz Ministarstva kulture ističu da su bili spremni da pomognu gradovima ali da, nažalost, nije bilo interesovanja.

Titulu godišnje dobijaju dva grada iz Evropske unije a svake treće i po jedan grad iz zemlje koja nije njena članica.

Dok iz Crne Gore nije bilo zainteresovanih, pojedine zemlje regiona imale su prijavljena i po tri grada za titulu za 2024. godinu.

“Za Ministarstvo kulture je učešće u ovim programima saradnje sa EU na vrhu liste prioriteta. To se pokazalo i tokom 2016. godine, prilikom kandidature Herceg Novog za Evropsku prijestonicu kulture 2021. godine, kada su Vlada i Ministarstvo podržali tu inicijativu u finansijskom i svakom drugom pogledu. Takav odnos imali bi i prema inicijativama iz drugih opština za neku od narednih kandidatura, ali za to ne postoji interes nijedne lokalne samouprave za sada”, rečeno je “Vijestima” iz resora Aleksandra Bogdanovića.

Novi je izgubio u finalu, pa je Novi Sad na kraju izabran za prvu Evropsku prijestonicu kulture van teritorije Unije.

Iz Evropske komisije poručuju da ova titula donosi ne samo porast turista u toj zemlji, već izaziva regeneraciju gradova, povećava njihov međunarodni profil, pojačava njihov imidž i unosi nov život u kulturu grada.

Samo na prijavi se radi i do tri godine

Poziv za dostavljanje prijava za Evropsku prijestonicu kulture se objavljuje šest godina prije godine za koju se dodjeljuje titula, a potencijalni kandidati imaju rok od 10 mjeseci da ih pripreme, uz naznaku da iskustva uspješnih gradova pokazuju da je za pripremu takve aplikacije potrebno i do tri godine.

Osnovni kriterijumi za evaluaciju prijava su infrastrukturni i finansijski kapacitet gradova, kao i njihovi kulturni potencijali.

“Aplikacija jeste zahtjevna u svim segmentima i to možda prevazilazi stručne kompetencije kreativnog sektora na loklanom nivou, na što nam je ukazalo i iskustvo iz Herceg Novog, čiju aplikaciju je 2016. godine, pripremao stručni tim iz regiona sastavljen od ljudi koji su već radili na takvim projektima”, ističu iz Ministarstva kulture.

Vlada i Ministarstvo su bili pokrovitelji prijave Herceg Novog, a za tu inicijativu formiran je bio i poseban Organizacioni odbor na čijem čelu je bio tadašnji predsjednik Crne Gore Filip Vujanović.

Osnovni koncept teme prijave Herceg Novog pod nazivom “Frenemies” bavio se temama zajedničke prošlosti, sukobima i tragedijom koja je zahvatila područje regiona - suočavanjem sa prošlošću, gradimo budućnost kroz pomirenje i regionalnu saradnju.

Kada su benefiti od ovih inicijativa u pitanju, poznato je da je većina gradova koji su dobili ovu titulu ostvarila značajnu ekonomsku i društvenu korist u smislu gradske infrastrukture, investicija i povećanog broja kulturnih projekata.

Ova inicijativa je, dodaju iz Ministarstva, prilika za infrastrukturnu obnovu gradova, poboljšanje njihovog međunarodnog profila, unapređenje i inoviranje kulturne ponude, jačanje međunarodne saradnje i doprinos boljoj valorizaciji turističkih kapaciteta.

Mostar se bori sa sloganom “Sve je premostivo”

Iz Bosne i Hercegovine za titulu Evropske prijestonice kulture 2024. godine prijavili su se Banjaluka, Mostar i Srebrenica, a po jedna prijava stigla je iz Albanije i iz Norveške - za Tiranu, odnosno za Bodo.

U posljednji krug ostali su Banjaluka, Mostar i Bodo.

“Titula Evropske prijestolnice kulture Mostaru je potrebna možda više nego ijednom drugom gradu jer nam samo jedan tako širok i jak okvir omogućuje da kvalitetno povežemo razdijeljeni grad unutar sebe i rascjepkanu Hercegovinu, povežemo se s našim iseljenicima i Evropom. Takođe, dobijanje ove titule omogućilo bi brži razvoj grada, mnoge probleme bismo kvalitetnije i lakše riješili, a nemjerljiv bi bio uticaj na jačanje stručnih kapaciteta, naročito u kulturi”, kazao je za “Vijesti” gradonačelnik Mostara Ljubo Bešlić.

Slogan njihove kandidature „Sve je premostivo“ je izraz njihovog dubokog uvjerenja ali i snažne odlučnosti da sebi i drugima na vlastitom primjeru pokažu kako se sve može premostiti, nadvladati, nadići pa i duboke ratne traume i podjele.

Koncept se temelji na temama interkulturalnosti, reurbanizacije, zaštite spomeničke baštine, migracije i inovacije.

One su, ističu iz gradske uprave, sprovedene u četiri naziva programskih linija koje simbolizuju četiri nivoa premoštavanja i komunikacije: međusobnog odnosa građana i njihovog odnosa prema gradu kao zajedničkoj identitetskoj odrednici (Reurbanizacija/Urbana sinapsa), grada s onima koji su se u njega doseljavali kao i s onima koji su iz njega odselili - (Migracije/Mostar u koferu), interkulturalni Mostar u multikulturnoj Hercegovini (Multi/Inter-kulturalnost/Svjetlost Hercegovine) i grada sa savremenošću i željenom budućnošću (Kreativne inovacije/Kvantni skok).

Banjaluka igra na suprotnosti koje se privlače

S druge strane, program banjalučke prijave zasnovan je na konceptu elektromagneta, a sprovodi se pod sloganom “Suprotnosti se privlače”.

“Naša strategija je bila da se na jedan iskren način uhvatimo u koštac sa problemima, da ne posmatramo Banjaluku kroz ružičaste naočari, da ne uljepšavamo ništa jer je u pitanju razvojni projekat putem kojeg bismo trebali da kulturu grada dovedemo na jedan viši nivo,” kazali su “Vijestima” iz kabineta gradonačelnika Igora Radojičića.

S obzirom na to da je riječ o razvojnom projektu koji traje osam godina, Banjaluka bi, dodaje se, dobila mnogo jer bi to značilo da se tokom tih godina fokus stavlja na sistematski razvoj kulture koji bi se odvijao planski, a ne stihijski “što je do sada u gotovo svim gradovima Zapadnog Balkana bio slučaj”.

“Smatramo da grad Banjaluka odgovara po svim kriterijumima, a kvalitetom pripremljenog programa i vizijom koju nudi za kandidaturu zaslužuje ovu laskavu titulu”.