Doktorand političke teorije i evropskih studija na Slobodnom univerzitetu u Briselu i LUISS univerzitetu u Rimu Petar Marković rekao je juče da bi, prema dosadašnjim projekcijama, narodnjaci i socijaldemokrate na izborima za Evropski parlament mogli dobiti 44 odsto mandata, pa će im za donošenje odluka nedostajati podrška najvjerovatnije liberala ili zelenih.
Ove dvije opcije, podsjetio je Marković, sada imaju 54 odsto mandata u EP.
“To znači da će morati da sklapaju ad hok ili trajnije koalicije sa drugim grupacijama u evropskom parlamentu kako bi mogli da donose odluke za koje je potrebna većina u parlamentu. To će najverovatnije uraditi sa liberalima ili zelenima”, procjenjuje Marković, koji je juče studentima Fakulteta političkih nauka (FPN) održao predavanje o značaju predstojećih izbora za Evropski parlament.
Predavanje je dio događaja u Mjesecu Evrope, čiji se dan, 9. maj danas obilježava.
Marković je istakao da analiza EU barometra iz marta ove godine pokazuje da povjerenje građana EU u samu Uniju nikad nije bilo veće i da je sada otprilike na rekordnom nivou kao iz 1989. godine.
On vjeruje, kako je rekao, da će ulazak Crne Gore u Evropsku uniju (EU) smanjiti procenat izlaznosti na izbore, jer se oni ovdje uglavnom vezuju za obezbjeđivanje pojedinačnih interesa.
“Kada Crna Gora jednom bude članica Evropske unije (EU) opašće izlaznost glasača za Evropski parlament ukoliko ti izbori datumom ne budu vezivani za nacionalne ili lokalne izbore. Zato što je Crna Gora jedno klijentelističko političko društvo u kome se politikom bavimo, ne uvijek radi ostvarivanja političkog interesa, nego zarad obezbjeđivanja partikularnih interesa. I u tom smislu će evropski izbori najviše zanimati ljude koji žele da imaju platu od 9.000 eura u Evropskom parlamentu...”, kazao je Marković.
On je, odgovarajući na pitanje da li bi se u Crnoj Gori zadržao visoki stepen izlaznosti i nakon ulaska EU, kazao da uvijek postoji i procent građana koji vjeruju da su i izbori za EP važni i vjeruju u kontrolnu i korektivnu ulogu koju Evropska unija može da ima u odnosu na naš politički sistem.
“Onoliko, koliko to bude u interesu partija, koje su glavni animatori glasača u Crnoj Gori, toliko će izlaznost biti relativno veća. Mislim da će biti manja nego izlaznost na nacionalnim i lokalnim izborima”, ocijenio je Marković.
Izbori za Evropski parlament se održavaju svake pete godine. Ove godine će se održati od 23. do 26. maja, kada će skoro 500 miliona ljudi imati pravo da izabere zakonodavca EU. Obrazlažući zašto su izbori za Evropski parlament bitni, Marković je kazao da studije pokazuju da nacionalno zakonodavstvo ima porijeklo u odlučivanju u Briselu od 16 do 84 odsto.
“Donji dom britanskog parlamenta je u studiji iz 2010. godine odredio da je za Veliku Britaniju taj procenat 50 odsto. Dakle, 50 odsto odluka koje utiču na vaš svakodnevni život ako ste državljanin Velike Britanije, je započeto negdje tamo u Briselu. Kada se kaže da izbori za EP nisu bitni i da to nema veze sa svakodnevnim životom, to nije tačno”, ocijenio je Marković.
Marković je istakao da narodnjaci i socijaldemokrate vladaju EU od 1979. godine, kada su održani prvi izbori za EP, ali da sva istraživanja pokazuju da nakon maja ove godine više neće imati većinu. “To je ogromna, tektonska promjena u partijskom sistemu EU, zato što se tako nešto prvi put dešava od 1979. godine”, rekao je Marković.
Ovdje se ljudi kupovinom ličnih karata obeshrabruju da izađu na izbore
“Retoričko pitanje... Da razmislite o razlici između političke kulture u Crnoj Gori i političke kulture u EU. Vi imate zvanične, nestranačke kampanje kojima se glasači mobilišu da izađu na izbore i o tome razgovaramo iz zemlje u kojoj imate stranačke nezvanične kampanje kojim se ljudi obeshrabruju da izlaze na izbore, na razne načine, kupovinom ličnih karata... Jaz nebeski između političke kulture i startnih pozicija za demokratizaciju društva”, rekao je Petar Marković.
Građani EU su obavezni da se povinuju njenim odlukama
Marković je istakao da EU nije samo međunarodna organizacija, ali da još uvijek nije ni država. “Ona je više od međunarodne organizacije zato što već od 60-ih godina ima u svom ustavnom okviru neke principe koji je razlikuju od međunarodnih organizacija... EU ima principe primata prava EU i direktnog dejstva koji nju čine veoma nalik državi, odnosno, državi članici i svi građani EU su obavezni da se povinuju odlukama EU, što nije slučaj sa međunarodnim organizacijama”, kazao je Marković.
Bonus video:
