Crna Gora nema dovoljno kapaciteta i novca da adekvatno smjesti strance koji traže međunarodnu zaštitu (azil).
To se može zaključiti iz Vladine Informacije o preduzetim i planiranim aktivnostima na sprovođenju Zakona o međunarodnoj i privremenoj zaštiti stranaca u dijelu prihvata i smještaja stranaca koji traže međunarodnu zaštitu.
Ministarstvo unutrašnjih poslova (MUP) je, kako navodi u informaciji, zbog preopterećenosti Centra za prihvat migranata u Spužu, pribjeglo alternativnom smještaju stranaca koji taže azil, ali im nedostaju finansijska sredstva.
Smještaj i prihvat migranata je od decembra 2018. godine u nadležnosti MUP-a, dok je ranijih godina te poslove sprovodilo Ministarstvo rada i socijalnog staranja.
Fali novca za alternativni smještaj
Prošle godine je na alternativni smještaj potrošeno nešto više od 382 hiljade eura, dok je taj iznos premašen već u prvih pet mjeseci 2019. godine.
Za alternativni smještaj je od 1. januara do 10. maja ove godine potrošeno 400 hiljada eura. U informaciji se navodi da ova cifra nije pokrila sve troškove smještaja, već da nedostaje još 145 hiljada eura.
Prema procjeni MUP-a, do kraja godine će trebati još 850 hiljada eura, kako bi se pokrili troškovi smještaja. Ministarstvo finansija, međutim, još nije odobrilo prenos ovih sredstava za te potrebe.
„Ovdje je bitno istaći da je i prilikom usaglašavanja zahtjeva za budžetskim sredstvima za 2019. godinu, resorno ministarstvo (finansija) bilo upoznato sa činjenicom da predložena sredstva neće biti dovoljna za obezbjeđivanje alternativnog smještaja stranaca koji traže međunarodnu zaštitu“, navodi se u informaciji, koju je razmatrala Vlada na jednoj od prethodnih sjednica.
U MUP-u tvrde da je posebno zabrinjavajuće što se znatno velika sredstva izdvajaju samo za alternativni smještaj, ne računajući pri tom sredstva koja se izdvajaju za troškove smještaja i ishrane u Centru za prihvat.
Tokom 2018. godine primljeno je 4.570 stranaca koji traže međunarodnu zaštitu, od čega je više od pola - njih 2424 zbrinjavano u Centru za prihvat. Ostali su bili smješteni u alternativnom smještaju.
Novi migracioni talas, međunarodnog naziva „obalna ruta“, prošle godine je pogodio Crnu Goru i značajno se povećava priliv migranata iz Azije, Afrike i sa Bliskog istoka.
Za troškove ishrane u Centru za prihvat, za 2018. godinu, utrošena su sredstva u iznosu od 78,5 hiljada eura, a za prva četiri mjeseca 2019. godine 32,5 hiljade. Električna energija u Centru za prihvat, za 2018. godinu, ukupno je državu koštala više od 42 hiljade eura.
Tvrde da zdravstveni i bezbjednosni aspekti u alternativnom smještaju na Koniku (Hotel „Start“) nijesu na zadovoljavajućem nivou, zbog čega treba raditi na njihovom poboljšanju. Agencija Ujedinjenih nacija za izbjeglice (UNHCR) instalirala je u spuškom Centru za prihvat migranata mobilne objekte za smještaj i sanitarne potrebe.
„Kako bi se obezbijedila potpuna funkcionalnost ovih objekata, pored priključaka na elektro, kanalizacionu i vodovodnu mrežu, Ministarstvo unutrašnjih poslova je obezbijedilo opremu za smještajne jedinice u vidu kreveta, dušeka, natkasni, ćebadi, jastuka i posteljine“, piše u informaciji, koju je pripremio MUP.
Migrantska kriza u Pljevljima
Opština Pljevlja se od početka 2018. godine nalazi na trasi kretanja migranata i izbjeglica iz zemalja Azije, Afrike, i Bliskog istoka prema zapadnoj Evropi.
MUP je zbog toga formirao radni tim za praćenje migrantske krize u tom gradu, koji je zadužen za koordinisane aktivnosti „radi smanjenja i zaustavljanja nezakonitog prolaska migranata duž granica, sprečavanje krijumčarenja ljudi i jačanje bezbjednosti svih građana, kroz razmjene informacija i stalno praćenje situacije u oblastima socijalne zaštite, zdravstvene zaštite i bezbjednosne situacije“.
Pljevaljska nevladina organizacije (NVO) „Bona Fide“ od februara prošle godine podržava strance koji traže međunarodnu zaštitu i prolaze ka granici sa Bosnom i Hercegovinom (BiH). Aktivnosti ove NVO od maja podržavaju UNHCR i Međunarodna organizacija za migrante (IOM).
Posebnu ulogu u procesu podrške pruža Granična policija i zdravstvene službe u Pljevljima. „Od početka 2019. godine povećan je priliv migranata, izbjeglica, a među njima ranjivih grupa (žena i djece), u opštinu Pljevlja, koji su u tranzitu prema BiH i dalje prema zemljama Zapadne Evrope“, piše u informaciji.
Tvrde da Ministarstvo nema instrumente (nema organizacionu jedinicu) da upravlja migracijama u ovoj opštini, u tom smislu lokalna samouprava preduzima većinu aktivnosti koje se odnose na ovu problematiku u opštini Pljevlja.
Uprava policije pokriva bezbjednosne aspekte migracija u tom gradu. Ranjive grupe žene, djeca, starija, bolesna i povrijeđena lica se smještaju u hostelu ili hotelu koji obezbjeđuje Opština Pljevlja, ukoliko oni nisu u mogućnosti da sami plate smeštaj, dok hranu, obuću, odjeću i ostale potrebe pruža „Bona Fide“.
Kako bi problem smještaja ovih lica bio riješen, a po predlogu radnog tima u ovoj opštini, Ministarstvo jedino rješenje vidi u tome da Vojska Crne Gore (VCG) ustupi objekte opštini Pljevlja i da se isti adaptiraju i prilagode toj namjeni, na koji način kretanje migranata ne bilo bez kontrole.
„Iako je Crna Gora u ovom trenutku zemlja sa velikim brojem migranata u tranzitu, Ministarstvo unutrašnjih poslova ipak nije fokusirano samo na organizovanje prihvatnih centara za kratko zadržavanje, već postoji potreba da se obezbijedi adekvatan prihvat i za duža zadržavanja, sa intencijom da budžet bude oslobođen takvog nepredviđenog troška“, navodi se u informaciji.
Pored adaptacije objekata VCG u Pljevljima, MUP je planirao i rekonstrukciju karaule na Božaju uz postavljanje kontejnerskog naselja za smještaj migranata, rekonstrukciju Centra za prihvat u Spužu radi povećanja smještajnih kapaciteta i kupovinu zemljišta u Grbama, gdje se planira formiranje kontejnerskog naselja. Vrijednost ovih radova prelazi milion eura.
Bonus video: