Više državnih institucija, uključujući i dva ministarstva, nedjeljama ćute o tome da li je planu pošumljavanja Sinjajevine, najvećeg pašnjaka u Evropi, prethodila neka analiza, ali nisu odgovorili ni o mogućoj povezanosti sadnje baš na lokaciji na kojoj je Vlada odobrila formiranje poligona za potrebe Vojske Crne Gore.
Zbog plana da pašnjake Sinjajevine pretvore u šume i na taj način ugroze prirodni ekosistem na toj planini, Građanski pokret URA podnio je krivičnu prijavu protiv ministra odbrane Predraga Boškovića.
Pripadnici Vojske Crne Gore krajem novembra na Sinjajevini su zasadili 3.000 sadnica bora i smrče. Iz resora odbrane tada su kazali da je akcija dogovorena sa opštinama Kolašin i Mojkovac, Ministarstvom poljoprivrede i ruralnog razvoja i Upravom za šume, da je “to tek početak akcije” i da je u planu sadnja 100.000 sadnica.
“Sve to u cilju pošumljavanja i davanja potpuno drugačijeg izgleda Sinjajevini, kako bi ona mogla da živi i nekim drugim životom”, kazao je tada Bošković.
Ministar odbrane, ali ni partneri sa kojima je taj resor organizovao akciju - resor Milutina Simovića i Uprava za šume, na čijem je čelu Nusret Kalač, nisu odgovorili na pitanja “Vijesti” da li je njihovom dogovoru prethodila neka odluka, ako jeste, kakav je sadržaj te odluke i kada je i na osnovu čega donijeta.
Nisu odgovorili ni na pitanje da li je odluci prethodila analiza lokacije, kako je odlučeno o broju sadnica, niti o planu sadnje - da li će svih 100.000 stabala biti zasađeno na istoj lokaciji - Savina voda. Savina voda je i lokacija na kojoj je planirano i odlukom Vlade početkom septembra odobreno formiranje vojnog poligona.
Iz resora odbrane nisu odgovorili i na pitanje “Vijesti” kako se pošumljavanje uklapa u planove da na istoj lokaciji bude poligon, kao ni da li je zapravo poželjno da na vojnom poligonu postoji - pošumljeni dio. Nisu kazali ni ko je obezbijedio 3.000 sadnica, niti kolika je njihova vrijednost.
URA: Obnovite opožarene i uništene šume
Zbog sadnje 3.000 sadnica smrče i bora, te plana da na planini u narednom periodu ukupno zasade 100.000 stabala, Građanski pokret URA podnio je krivičnu prijavu protiv Boškovića. Poručili su da bi 100.000 stabala trebalo saditi u Podgorici i drugim gradovima, na teritorijama koje su uništene u požarima ili su opustošene nelegalnom sječom, a ne na najvećem pašnjaku u Evropi. Podsjetili su i da su bor i smrča, prema ocjeni ekoloških aktivista i stručnjaka, invazivne vrste koje ugrožavaju ekosistem, a u prijavi protiv Boškovića naveli da je odlukom o pošumljavanju Sinjajevine prekršeno više zakona.
”Sadnjom bora i smrče prekršen je Zakon o zaštiti prirode, kojim je definisano da je zabranjeno unošenje stranih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva i njihovih uzgojnih primjeraka (alohtonih vrsta) u ekosisteme u kojima prirodno nisu nastanjene. Kako navedene sadnice predstavljaju alohtone vrste, odnosno strane divlje vrste biljaka koje u ekosistemu Sinjajevine nisu prirodno nastanjene, zaključujemo da bi sađenje istih moglo negativno da utiče na pašnjak Sinjajevine odnosno njen ekosistem”, navode iz GP URA.
U krivičnoj prijavi koju potpisuje izvršni direktor Zoran Mikić, dodaju da je postupcima MO prekršen i Zakon o stranim i invazivnim stranim vrstama biljaka, životinja i gljiva, ali i Krivični zakonik, prema kojem je predviđena kazna zatvora do tri godine za onog ko “kršeći propise, korišćenjem prirodnih bogatstava, izgradnjom objekata, izvođenjem kakvih radova ili na drugi način izazove oštećenje životne sredine u većoj mjeri ili na širem prostoru”.
“Smatramo da je akcijom sađenja alohtonih vrsta prekršen navedeni član jer je na ‘drugi’ način kroz akciju sađenja izvršeno unošenje vrsta čije prirodno stanište nije pašnjak Sinajevina”, kazao je Mikić.
Bez daljeg pošumljavanja poljoprivrednih površina
Iz URA podsjećaju da u Nacionalnoj šumarskoj strategiji iz juna 2013. piše da “zbog ruralnog razvoja i potrebe za zaštitom nešumskih staništa, dalje finansiranje pošumljavanja i proširivanje šuma više nije svrsishodno, osim na onim planski određenim lokalitetima gdje je šuma neophodna zbog neke od njenih opšte korisnih funkcija”.
U istom dokumentu, kako dodaju, stoji i da “Crna Gora ima udio šuma koji je na samom vrhu u Evropi” i da “stoga dalje pošumljavanje poljoprivrednih površina nije poželjno” zbog, kako se navodi, “očuvanja poljoprivredne proizvodnje, pejzaža i ruralnih područja, očuvanja biodiverziteta koji je vezan na nešumske ekosisteme i zbog zaštite od požara”. “Ove površine treba očuvati i podsticati njihovo korišćenje”, stoji u tom dokumentu.
Iz GP URA dodaju da se i prema Zakonu o šumama podizanje novih šuma vrši u skladu sa strategijom.
“A koliko smo upoznati navedena akcija sađenja na pašnjaku Sinjajevine nije obuhvaćena nekom strategijom ili planom razvoja šuma”, kazali su iz te partije.
Pozvali su tužilaštvo da zbog ugrožavanja statusa Sinjajevine kao pašnjaka “najhitnije preduzme mjere na otklanjanju ovog problema i sankcionisanju onih koji su odgovorni za stvaranje navedenog problema”.
Vlada je 5. septembra dala MO saglasnost za privremeno korišćenje oko 7.500 hektara zemljišta za potrebe formiranja vježbovno-strelišnog poligona. Dvije sedmice kasnije, na sjednici Vlade, odbijena je peticija Građanske inicijative “Sačuvajmo Sinjajevinu”, kojom je, osim proglašenja te planine zaštićenim područjem, traženo da se obustavi plan formiranja poligona, da se planina ostavi stočarima, afirmiše kao turistička destinacija, te da se zaštite kulturno nasljeđe, tradicija i arheološka nalazišta na Sinjajevini...
Inspektori i MORT ćute na inicijative Ozona i CZIP-a
Ekološki pokret Ozon ranije je zbog ugrožavanja prirodnog ekosistema na toj planini, Upravi za inspekcijske poslove uputio inicijativu za inspekcijski nadzor. Još nisu dobili odgovor inspekcije.
“Vojska je nekad pošumljavala goleti, a danas pašnjake, što je na nivou političke direktive kojom je nakon Drugog svjetskog rata zabranjeno držanje koza. Očigledno da i danas pošten rad i tradicionalan način života na katunima, koji ima i vrijednost kulturnog nasljeđa i potencijal da dobije i međunarodnu prepoznatljvost, predstavlja opasnost za sistem koji želi sve da učini da građani budu što više ekonomski zavisni, jer ih je tako lakše držati pod kontrolom”, rekao je “Vijestima” Aleksandar Perović, izvršni direktor Ozona.
Centar za zaštitu i proučavanje ptica UCZIP) tražio je od Ministarstva održivog razvoja i turizma i Agencije za zaštitu prirode i životne sredine da preduzme potrebne mjere i spriječi realizaciju plana sadnji na Sinjajevini.
Bonus video:
