Akcija za ljudska prava (HRA) i Institut alternativa (IA) pozivaju Upravu policije da ujednači praksu i prekine da selektivno postupa prema učesnicima različitih javnih okupljanja.
"Za vrijeme opšte zabrane javnih okupljanja, policija je dopuštala da se građani okupljaju da slave Dan nezavisnosti bez ikakvih ograničenja, dok je učesnike "autolitija" sa ciljem proslave svjetitelja i protesta povodom hapšenja sveštenika, upozoravala da se ne okupljaju i procesuirala zbog pretjerane upotrebe signalizacije u saobraćaju, čime je pokazala da nejednako primjenjuje zakon. Takva nejednakost pred zakonom ukazuje na pristrasnost policije koja ugrožava vladavinu prava", navodi se u saopštenju te dvije nevladine organizacije (NVO).
U saopštenju se dodaje da dan nakon 12. maja, kada se kolona vozila sa građanima koji su na taj način htjeli da održe litiju u čast Svetog Vasilija Ostroškog, kretala od Tivta ka Budvi i nazad, 25 osoba je pozvano na informativni razgovor, od kojih je 14 i prekršajno kažnjeno.
"Učesnici takvih "autolitija" su kažnjeni jer su prilikom upravljanja vozila koristili zvučne i svjetlosne signale suprotno članovima 53 i 55 Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima. S druge strane, prilikom proslavljanja Dana nezavisnosti Crne Gore, 21. maja, nijedno lice koje je učestvovalo u autokolonama, koje su organizovane u gotovo svim gradovima Crne Gore, nije kažnjeno za sličan prekršaj, iako video-snimci, dostupni i na internetu, pokazuju da su i ti građani postupali praktično na isti način kao i učesnici "autolitija". Takođe, 13. maj u Crnoj Gori će ostati upamćen po protestima protiv hapšenja svještenika Srpske pravoslavne crkve (SPC), sukobima građana i policije, bacanju suzavca i prekomjernoj upotrebi sile. Policija je prije izbijanja sukoba, okupljene pozivala da se raziđu jer je protest predstavljao kršenje mjera zabrane javnih okupljanja, nakon čega je upotrijebljena sila, uz obrazloženje, da su okupljeni prvi počeli sa nasilnim ponašanjem. Za Dan nezavisnosti policija, opet, ni na koji način nije ni pokušavala da sprečava okupljanja, iako je zabrana javnih okupljanja i dalje bila na snazi", poručile su HRA i IA.
Navodi se i da je zabrana diskriminacije propisana i Ustavom i zakonima Crne Gore, kao i međunarodnim ugovorima o ljudskim pravima.
"Zakon o unutrašnjim poslovima zahtijeva da se obavljanje policijskih poslova zasniva između ostalih, na načelima nediskriminacije, zakonitosti, profesionalizma, srazmjernosti u primjeni ovlašćenja i nepristrasnosti. Evropski sud za ljudska prava je nalazio kršenje Evropske konvencije o ljudskim pravima u slučajevima u kojima su vlasti održavale skupove koje su same organizovale onako kako su htjele, dok su, sa druge strane, neosnovano ograničavale skupove svojih kritičara koji su željeli da se okupe na istom mjestu, u isto ili približno isto vrijeme (npr. Makhmudov protv Rusije, 2007). Osim toga, Evropski sud je u pogledu organizovanja prostesta na ulicama takođe istakao da demonstracije u javnom prostoru mogu da izazovu izvjestan nivo ometanja uobičajenog načina života, uključujući ometanje saobraćaja, i da vlast prema tome treba da pokaže „izvjestan stepen tolerancije“ (Kudrevičius protiv Litvanije). Ako je vlast već odlučila da ne pokaže toleranciju prema učesnicima jednih protesta, koje je kažnjavala zbog pretjerane upotrebe signalizacije na vozilima, onda je trebalo da tako postupiti i prema učesnicima drugih. Ovako se kažnjavanje javlja kao diskriminatorna mjera, koja očigledno nije bila neophodna, jer je na naknadnim protestima isti vid ponašanja tolerisan", piše u saopštenju.
HRA i IA su poručile i da kažnjavanje više učesnika može imati i zastrašujući efekat, kojim se potencijalni učesnici budućih okupljanja odvraćaju od učestvovanja u njima, što je takođe suprotno pravu na slobodu okupljanja.
"Prema tome, neophodno je da Uprava policije obezbijedi da policija prema učesnicima svih okupljanja iste vrste postupa na isti način, bilo da se na tim okupljanjima nešto slavi ili kritikuje, dok god se okupljanjima ne promoviše nasilje i ne zagovara poništavanje ljudskih prava", kazali su iz HRA i IA.
Bonus video:
