Kombinat aluminijuma Podgorica (KAP) za potrebe rada već duže vrijeme skladišti kaustičnu sodu u količinama većim od 25.000 tona, a koje više nisu neophodne, uslijed značajno umanjenog obima rada, od kojih je izvezeno oko 1.400 tona u avgustu 2020, te za koju nema javno dostupnih informacija o vremenskom planu daljeg izvoza kao sirovine ili rješavanja u smislu odlaganja ovog opasnog industrijskog otpada, saopšteno je danas iz nevladine organizacije (NVO) Green Home.
Oni su saopštili i da su povodom građanske prijave uputili dopis Upravi za inspekcijske poslove i Operativnom timu za sprečavanje zagađenja površinskih voda za kontrolu ispuštanja industrijskih otpadnih voda nastalih u krugu KAP.
"Ovo pitanje se dodatno problematizuje jer prema riječima zaposlenih u KAP, dio sode je odlagan više puta na bazen crvenog mulja (što se može potvrditi i kroz satelitski snimak u prilogu i dijelu bazena koji je posvijetlio usled reakcije sode sa odlaganim muljem). Od zatvaranja fabrike KAP (7-8 god) ne rade prskalice za bazen, dok je sada i cjevovod prekinut i ne radi pumpa za vodu. Nema dodatnog pogona za vodu te je pitanje kako će se obnavljati vodeno ogledalo na bazenima, osim uz kiše, što je svakako nedopustivo i bez pravog osnova", ističe se u saopštenju Green Homea.
Iz te NVO su dodali da ono što posebno zabrinjava su poslednji radovi na rezanju pogona, na kojem se, kako navode, koliko-toliko prethodno razblaživala soda i kao takva slala bazenu crvenog mulja.
"Prekinute su cijevi za otpremu vode od padavina sa kojima se slala i soda na bazen crvenog mulja, te se sad trenutno nerazblažena soda odlaže neposredno u krugu KAP (preko 15ph vrijednost) i izliva slobodno u prostoru. Nakon operacija transporta sode do željezničkih vagona u cijevima (dužine više desetina metara) ostane blizu dvije do tri tone sode u cjevovodu. Pumpa za punenje rezeorvara i vagona su dotrajale, te zajedno sa dotrajalim ventilima i pukotinama na cjevovodina zajedno sa ventilima, ispuste tokom 10 sati gotovo sav sodni sadržaj iz cjevovoda i rezeorvara, zbog čega se nerazblažena soda odlaže se na livadi u krugu KAP", kazali su iz Green Homea.
Oni navode da nadalje, prema informaciji predmetne prijave, cjevovod iz pogona izlučivanja (bivše fabrike glinice koji je prerezan) je sada prespojen direktno na bazen, te KAP traži rješenje za postavljanje jače pumpe, koja bi izbacila sadržaj iz pogona direktno na bazen crvenog mulja.
"Bez mogućnosti razblaživanja, KAP na bazen može samo da izbaci sodu što bi u uslovima bez voda dovelo do rasipanja putem vjetra u širu okolinu, te apelujemo na nadležne institucije da se urade dalji koraci kako bi se ovakva eventualna namjera spriječila. U strahu da problem industrijskih voda KAPa se ne pretvori u ekocid biljnog i životinjskog svijeta rijeke Morače i Skadarskog jezera, te da dođe do ugrožavanja zdravlja mještana Zete i okoline Skadarskog jezera. organizovaćemo građanski monitoring ispustnih voda KAPa u Moraču i bazena crvenog mulja", zaključuje se u saopštenju Green Homea.
Bonus video:
