Crna Gora ostaje posvećena pristupanju Evropskoj uniji, jer bi gotovo dvije trećine Crnogoraca (63 odsto) na referendumu glasalo za članstvo, a 64 odsto povezuje EU sa boljom budućnošću.
Da se organizuje referendum o pristupanju, za prijem u EU glasalo bi i 78 odsto građana Sjeverne Makedonije, ali svega 52 odsto građana Srbije.
Istraživanje koje je uradila međunarodna nevladina organizacija “GlobSec” pokazalo je da četiri od 10 građana (40 odsto) vjeruje da EU uništava tradicionalne vrijednosti i identitet Crne Gore.
U Srbiji, koja je takođe kandidat za pristupanje, više od polovine ispitanika (55 odsto) smatra da EU uništava njene vrijednosti i identitet, a sa njima se slaže i trećina Sjevernomakedonaca (35 odsto).
Ispitanici su upitani i da između Francuske, Njemačke, Rusije i Kine izaberu dvije zemlje koje smatraju najvažnijim strateškim partnerom. Za zemlje zapadnog Balkana bila je ponuđena i mogućnost odabira EU.
“Percepcija ispitanika o strateškim partnerima oslikava kombinaciju ličnih simpatija, ekonomskih veza i/li spoljnopolitičkih prioriteta. Ovo drugo djeluje da preovladava u slučaju Njemačke, koju je izabrao značajan broj ispitanika iz svih zemalja izuzev Crne Gore i Srbije, kao i EU, popularan izbor za Crnogorce i Sjevernomakedonce... Efikasan marketing koji sprovode Kina i Rusija evidentan je u Srbiji, gdje EU nije viđena kao strateški partner uprkos značajnoj podršci koju unija pruža ovoj državi,” navodi se u ocjenama “GlobSeca”.
Dok je EU kao strateškog partnera izabralo 54 odsto Crnogoraca i 31 odsto Sjevernomakedonaca, to je uradilo svega 18 odsto Srbija.
Rusiju kao strateškog partnera odabralo je po 59 odsto Srba, ali i 38 odsto Crnogoraca. Kinu je na to mjesto izabralo 59 odsto Srba.
Među anketiranima, Sjeverna Makedonija rangirana je kao najprozapadnije orijentisana država.
“Taj broj je značajno viši od udjela u Crnoj Gori koji su izrazili sličan sentiment (35 odsto), državi koja, poput Sjeverne Makedonija, je kandidat za sljedeću rundu proširenja EU”, navodi se u dokumentu.
Polovina ispitanika (50 odsto) kazala je da bi glasala da napusti NATO, dok bi 45 odsto glasalo za ostanak u ovom vojno-političkom savezu.
“Anti-NATO propaganda promovisana je kroz nekoliko različitih okvira, uključujući da je pridruživanje NATO naročito usmjereno protiv Rusije, Srbije, pravoslavlja, tradicije, srpske i slovenske kulture. Snažna veza sa Rusijom i Srbijom su takođe veliki faktor u ovom slučaju”, kazali su iz Centra za demokratsku tranziciju (CDT), navodeći kao primjer i bombardovanje 1999. godine.
Gotovo polovina (47 odsto) stava je da članstvo Crne Gore u NATO znači da živimo u bezbjednijem okruženju.
Više od polovine bi se složilo sa stavom da je NATO agresivna organizacija, a još više (60 odsto) vjeruje da Alijansa provocira Rusiju.
Na pitanja da li preferiraju da njihova zemlja bude na zapadu ili istoku, ili negdje između, većina crnogorskih ispitanika (38 odsto) bila je za ovu posljednju opciju. Međutim, samo tri procenta manje bi se svrstao na zapad, a 25 odsto na istok. Kada su zemlje regiona u pitanju, Crna Gora je zemlja u kojoj bi se najviše ispitanika svrstalo uz istok, dok je u Srbiji taj procenat 10, a u Sjevernoj Makedoniji sedam odsto.
U dijelu istraživanja, četiri od 10 građana Crne Gore zadovoljno je kako demokratija funkcioniše u državi.
Ubjedljiva većina (82 odsto) takođe smatra da je dobar oblik vladavine za Crnu Goru demokratski politički sistem sa redovnim izborima i višepartijskim sistemom, dok više od trećine (37 odsto) misli da je bolji oblik snažan lider koji ne treba da se muči sa parlamentom i izborima.
Čak 85 odsto se slaže sa izjavom da je demokratija, kao sistem zasnovan na jednakosti, ljudskim pravima i slobodama i vladavinom prava, dobar za Crnu Goru, dok polovina misli da liberalna demokratija predstavlja prijetnju po tradicionalne vrijednosti i nacionalni identitet.
Kada su u pitanju prava LGBT+ populacije, 65 odsto smatra da je u pitanju nemoralna i dekadentna ideologija, dok više od trećine (34 odsto) je stava da bi zajednici trebalo garantovati prava.
Većina građana Crne Gore (56 odsto) smatra da je vojna moć Rusija daleko veća od bilo koje druge zemlje na svijetu, a sedam od 10 misle da su Rusi tradicionalna slovenska braća, a šest od 10 da zapadne zemlje nepravedno optužuju Moskvu za nezakonito djelovanje.
Da je američka vojska snažnija i tehnološki naprednija od ruske smatra tačno polovina građana (50 odsto).
Većina građana (51 odsto) SAD vide kao saveznika i partnera, a četiri od 10 i da bi ona trebalo da ima važniju ulogu u regionu,
Na pitanje o tome ko predstavlja značajnu prijetnju po zemlju, 46 odsto ispitanika je reklo da je to SAD, a 22 odsto da je to Rusija.
Na pitanje da li Kina predstavlja prijetnju, 61 odsto je reklo da ne, a 23 odsto da predstavlja.
“Zapadni Balkan će nastaviti da bude region gdje će se sukobiti globalne i regionalne sile i ova dinamika će vjerovatno voditi ka daljoj destabilizaciji”, ocjenjuje se u dokumentu.
Bonus video:
