Sadašnji izgled zgrade u kojoj je 15. i 16. novembra 1943. godine formirano Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja (ZAVNO) Crne Gore i Boke govori o nebrizi države.
"Stara škola", kako još zovu taj objekat u Kolašinu, propada, iako su predstavnici bivše vlasti često znali da kažu da je to "mjesto gdje je, tokom Drugog svjetskog rata, obnovljena crnogorska državnost".
Objekat je formalno istorijski spomenik i stavljen je pod zaštitu zakona.
Prvo zasijedanje ZAVNO, koji je bio najviši organ narodne vlasti, jedan je od bitnijih događaja u novijoj istoriji Crne Gore.
Zasijedanje je održano uz prisustvo oko 540 delegata – narodnih predstavnika iz svih krajeva Crne Gore.
Tokom rada tog tijela definisano je "da položaj naroda Crne Gore i Boke, može biti politički i državno valorizovan samo ako bude građen na ravnopravnim osnovama sa drugim narodima na području Jugoslavije".
Na kraju zasijedanja izabrana je Skupština kao "politički i predstavnički organ" koju je činilo 118 narodnih predstavnika i Izvršni odbor koji je imao 10 članova.
Pored konstitusanja ZAVNO u "staroj školi", tokom Drugog svjetskog rata, održani su i Prvi kongres Antifašističke omladine Crne Gore i Boke (25. i 26. novembra 1943. godine), a početkom decembra iste godine održan je i Prvi kongres Antifašističkog Fronta žena Crne Gore i Boke.
U februaru 1944. godine to je bilo mjesto gdje je drugi put zasijedalo ZAVNO, a u julu iste godine obilježeno je tri godine ustanka naroda Crne Gore protiv okupatora.
Istog dana počelo je i Treće zasijedanje ZAVNO, koji je postao Crnogorska antifašistička Skupština narodnog oslobođenja (CASNO).
U zgradi je do 2011. godine održavana nastava za učenike Osnovne škole (OŠ) "Risto Manojlović", a od tada je bez zvanične namjene.
Iz Ministarstva kulture su prije dvije godine saopštili da će tokom 2020. godine„ biti opredijeljena sredstva u kapitalnom budžetu kako bi se taj objekat i stavio u funkciju.
Do sada, međutim, jedino ulaganje države u taj objekat bilo je postavljanje ograde.
Bonus video:
