U Crnoj Gori je i dalje veoma prisutna rodna diskriminacija na poslu, uključujući zapošljavanje, unapređenje, uslove rada, porodiljsko i roditeljsko odsustvo, roditeljski status i seksualno uznemiravanje, pokazalo je istraživanje Centra za ženska prava.
“U posljednje dvije godine, radnici su se suočili sa dodatnim izazovima, zloupotrebama prava i, u nekim slučajevima, rodno zasnovanom diskriminacijom, zbog pandemije, koja je pogoršala ionako slab položaj mnogih radnika”, navodi se u istraživanju pod nazivom Rodna diskriminacija u oblasti rada, koje je obuhvatilo period od 2018. do prošle godine.
Iz te nevladine organizacije je saopšteno da je istraživanje pokazalo da generalno, situacija u ovoj oblasti nije značajno unaprijeđena od 2018. godine, kada je započeto prvo od dva istraživanja.
„Iako ima više podataka nego 2018. godine, podaci su i dalje značajan problem. Oni su dobijeni samo za Inspekciju rada, Zaštitnika ljudskih prava i sloboda i sudove (indirektno, preko Sudskog savjeta). Podaci za tužilaštvo i policiju nijesu dostupni“, navodi se u saopštenju.
Podaci koji su dostupni, ne mogu se podijeliti tako da se vidi koji oblici diskriminacije su vezani za rad.
„Iako se slažu sa tim da je diskriminacija u oblasti rada i zapošljavanja nezakonita, podaci ukazuju na to da ispitanici/e često nijesu u stanju da je prepoznaju. Ponekad je neprepoznavanje povezano sa stigmom, strahom i predrasudama da osoba treba da trpi kako bi zadržala svoj posao”, pokazuje istraživanje.
Među ženama koje su učestvovale u onlajn anketi i rekle da su doživjele rodno zasnovanu diskriminaciju na poslu, 80 odsto njih nikome nije prijavilo to što se desilo.
“Procedure dugo traju i koštaju, ponekad je dokazivanje teško, što sve doprinosi tome da se diskriminacija ne prijavljuje. Mali broj pozitivnih iskustava u slučajevima diskriminacije doprinosi nepovjerenju u institucije”, navodi se u istraživanju.
Podaci inspekcije rada pokazuju da je u periodu od 2018. do 2020. godine imala u radu samo 18 slučajeva diskriminacije i nijedan slučaj rodne koja je u vezi sa radom. Zaštitnik ljudskih prava i sloboda je međutim imao čak 54 slučaja diskriminacije u periodu od 2018. do 2020.
“S obzirom na veoma nizak nivo prijavljivanja rodno zasnovane diskriminacije i niskog povjerenja u institucije, te straha od posljedica, vrlo malo institucija ili organizacija zapravo ima neposredno iskustvo sa takvim slučajevima, zbog čega je teško ocijeniti njihove kapacitete da se bave ovim slučajevima”, pokazuju rezultati istraživanja.
Osobe sa različitim sposobnostima, LGBTQIA+ osobe, manjinske etničke grupe i stariji ljudi, posebno žene se suočavaju sa višestrukom, pa čak i intersekcionalnom diskriminacijom, iako je to bilo teško dokumentovati. Počinioci su uključivali i žene i muškarce, iako su žene češće trpjele diskriminaciju, a muškarci su skloniji da je počine.
“Strah od gubitka posla, nepovjerenje u institucije i zabrinutost zbog društvene osude ili drugih posljedica bili su ključni faktori koji ometaju izvještavanje. Posebno se seksualno uznemiravanje često ne prijavljuje zbog stida ili straha od gubitka posla”, dodaje se u saopštenju.
Većina muškaraca koji su učestvovali u onlajn anketi složili su se da muškarci treba da imaju više plaćenog slobodnog vremena za roditeljsko odsustvo. To sugeriše da javna podrška postoji za povećanje plaćenog roditeljskog odsustva u skladu sa Direktivom EU o ravnoteži između poslovnog i privatnog života.
“Ovo je drugo istraživanje ovog tipa koje sprovodimo u okviru regionalnog projekta za suzbijanje rodno zasnovane diskriminacije na radu i za unapređenje radnih prava žena, koju finansira Evropska unija i sufinansira Švedska agencija za međunarodni razvoj (Sida)”, navodi se u saopštenju.
Od 2018. godine, Centar za ženska prava je sarađivao sa drugim organizacijama za ženska prava u regionu, uključujući Albaniju, Bosnu i Hercegovinu, Sjevernu Makedoniju, Kosovo i Srbiju. Ove organizacije su razvile zajedničku metodologiju istraživanja, koje omogućava uporednu analizu stanja u ovoj oblasti u čitavom regionu.
Glavna istraživačica i prvog i drugog izdanja ovog istraživanja je Olivera Komar sa saradnicama, uz pravnu podršku Ivane Mihajlović iz Unije samostalnih sindikata i Maje Raičević iz Centra za ženska prava.
Bonus video:
