Početkom decembra 2020. godine u kripti Sabornog hrama Hristovog vaskrsenja u Podgorici okupilo se više desetina osoba, odjevenih u jednoobrazne majice na kojima je bio natpis “Pravoslavno bratstvo Stupovi”.
Tog, 7. decembra, i podgorička policija je stigla ispred Hrama i privela više osoba. Svi članovi Pravoslavnog bratstva Stupovi koji su privedeni na informativni razgovor pušteni su nakon saslušanja u podgoričkom Centru bezbjednosti, ali im, kako su tada tvrdili, nije objašnjeno zbog čega su morali davati izjave.
To je bio prvi zvanični skup tog bratstva, čiji članovi su bili aktivni i tokom litija na kojima se protestovalo protiv Zakona o slobodi vjeroispovijesti, ali kao pojedinci ili manje grupe.
Od tada, muškarci i žene u majcama sa natpisom “Stupovi” vidljivi su na gotovo svim događajima vezanim za Srpsku pravoslavnu crkvu.
Prema informacijama “Vijesti” oni su samoproglašeni redari u hramovima Mitropolije crnogorsko-primorske, a neki od njih su zavodili red i tokom sahrane pokojnog mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija.
Nejasno je da li to rade uz amin sveštenstva.
Osim što se predstavljaju kao “čuvari srpstva i pravoslavlja”, članovi Pravoslavnog bratstva “Stupovi” predstavljaju se i kao humanitarci i svako pružanje pomoći snimaju i objavljuju na društvenim mrežama.
Bratstvo “Stupovi”, odnosno njihovi članovi, formirali su i manja, lokalna udruženja, od kojih su neka formalno registrovana, a neki su neformalno udruženi, kao što su “Tvrdoš”, “Miholjski zbor”, “Vitezovi Sv. Simeona Mirotočivog”...
U njihovim redovima ima više onih sa izdržanom dugogodišnjom zatvorskom robijom i podebelim kriminalnim dosijeima poput Baranina Stojana Sekulovića koji je bio u grupi koja je privođena u decembru 2020, zatim Milan Rončević koji je hapšen i u Crnoj Gori i inostranstvu gdje je robijao, a nedavno je više članova uhapšeno zbog sumnje da su prodavali drogu.
U pjesmi se junače, u saopštenju išli da prošetaju
Krajem prošle godine članovi “Stupova” okupili su se i ispred zgrade RTCG da protestuju povodom emitovanja filma o genocidu u Srebrenici - “Quo vadis Aida”.
Tada su nosili transparent na kojem je pisalo “Srebrenica nije genocid”.
Samozvani epski pjesnik, kog su mediji u Srbiji promovisali kao “heroja litija” i član Pravoslavnog bratstva “Zavjetnici Tvrdoš Nikšić” i Pravoslavnog bratstva “Stupovi”, Slavko Perošević kazao je tada da su se okupili da izraze nezadovoljstvo povodom emitovanja filma o genocidu u Srebrenici.
”Smatramo da zločin koji se dogodio u Srebrenici nikako ne može biti tretiran kao genocid. Mi, Srbi iz Crne Gore, zastupamo tu tezu da smo mi narod koji je u dva posljednja svjetska rata, preživio dva genocida. Nastradalo je oko 3 miliona Srba i sada se nameće genocidnost jednome narodu koji je, uz jevrejski narod, bio najveća žrtva genocida u 20. vijeku”, rekao je Perošević tada.
Iako je Više državno tužilaštvo ispitivalo da li je neko od njih, ili svi prisutni, počinio krivično djelo izazivanje vjerske, rasne i nacionalne mržnje, tokom izviđaja utvrđeno je da nije izvršeno nijedno krivično djelo iz njihove nadležnosti.
Upravo je Perošević predvodio grupu od više desetina ljudi koji su, nakon okupljanja na Trgu Šaka Petrovića i vožnje po Nikšiću 13. jula, krenuli ka centralnom gradskom trgu pjevajući pjesmu: “Leleču Turci, kukaju bule, oj lele lele, evo ga Vule, a serdar Janko sa sabljom maše, udrite braćo, srpstvo je naše” te uzvikuju “Srbija”, “Rusija” i “Kosovo”.
Na početku okupljanja Perošević poručuje da su oni potomci Baja Stanišića i Pavla Đurišića, četničkih vojvoda i saradnika okupatora u Drugom svjetskom ratu.
Zaustavljeni su na ulazu na gradski trg, a nakon međusobnih provokacija i psovki sa onima koji su bili sa druge strane ograde, povukli su se kada su gađani raznim predmetima i kada ih je policija potisnula u pravcu odakle su došli.
Epilog je bio 17 povrijeđenih osoba.
Perošević je sa svog Facebook profila uklonio dva video snimka, a jedan od videa je imao opis “nas 50, komita 1.000” i poručuje se “pokazali smo da smo tu”. Perošević je na Facebooku objavio i pjesmu u kojoj kaže da je sa junacima krenuo na komite, da su probili kordon i da ih je drugi zaustavio da se ne sretnu sa komitama.
Međutim, u saopštenju navodnih organizatora okupljanja na Trgu Šaka Petrovića potpisano samo sa “Nikšićki Srbi” se navodi da da je njihova želja bila da sve prođe u najboljem redu, da su ka Trgu slobode krenuli samo da prošetaju, “čvrsto vjerujući da je prethodni skup završen i da su se okupljeni građani razišli”. Dio medija je prenio to saopštenje, a od njega se javno Perošević nije ogradio.
Najavili blokadu koja se nije desila
Članovi tih bratstava prisutni su na protestima podrške Rusiji i njenom predsjedniku Vladimiru Putinu, a jedan takav, održan u Nikšiću krajem februara nazvali su skup podrške “Pravoslavnom narodu Rusije”.
Na tom skupu nosili su transparent “Srbi u Crnoj Gori, Rusi u Ukrajini” i uzvikivali “Sve je Rusija, samo je Kosovo Srbija”, “Putine Srbine”, četničke zastave, a govorio je Perošević.
Protestovali su i krajem januara, protiveći se manjinskoj Vladi, a tada su u proglasu objavljenom na Fejsbuk stranici Miholjskog zbora prijetili da će formiranje manjinske vlade izazvati neviđeni haos u Crnoj Gori.
”Prekrajanje izborne volje protivno je Ustavu Crne Gore i u praksi predstavlja otimačinu, krađu i povratak DPS-a na vlast. To ne smijemo dozvoliti ni pod koju cijenu jer će to izazvati neviđeni haos u zemlji. Nadamo se da nikom pametnom i časnom iz redova ostalih partija neće pasti na pamet da podrži takvu ideju, jer će mu ostati crn obraz dovijeka”, napisali su tada, najavivši i radikalizaciju protesta koji uključuje blokadu saobraćajnica.
Do toga nije došlo.
Članovi jednog od tih bratstava nakon nepun mjesec na slavu su pozvali i sadašnjeg premijera, tadašnjeg mandatara, Dritana Abazovića, protiv čije manjinske Vlade su protestovali i on se odazvao pozivu.
Nakon proslave slave, iz Nevladine organizacije Vitezovi Sv. Simeona Mirotočivog saopštili su da su na slavu svog udruženja pozvali sve političare iz skupštinske većine, ali da su ih ovog puta više uvažili oni koji nijesu pravoslavne vjeroispovijesti.
Aktivno su, u oktobru i novembru 2020. godine, podržavali ekološki protest za odbranu Sinjajevine od uspostavljanja vojno-vježbališnog poligona.
Bonus video: