Sekretarijat za uređenje prostora Opštine Tivat priremio je i juče na javnu raspravu stavio nacrt Odluke o proglašavanju Parka prirode “Vrmac”, kao i nacrt Studije zaštite brda Vrmac.
Ti dokumenti treba konačno da završe proces koji traje već nekoliko godina, odnosno da efektuiraju inicijativu da se brdo Vrmac na istoimenom poluostrvu koji dijeli Tivatski od Kotorskog zaliva u Boki zaštiti i proglasi prirodnim dobrom. Javna rasprava trajaće do 9. septembra, a centralni okrugli sto biće održan 1. septembra u Tivtu.
Vrmac se se nalazi u unutrašnjem dijelu Bokokotorskog zaliva, ujedno predstavlja i gorski masiv i poluostrvo. Područje budućeg Parka prirode “Vrmac” pripada opštinama Kotor (12.034.000 kvadrata ili 50,9 odsto) i Tivat (11.579.000 kvadrata ili 49,1 odsto). U nacrtu odluke piše da se njome brdo Vrmac proglašava zaštićenim prirodnim dobrom od nacionalnog značaja i da se novi park prirode svrstava u II kategoriju zaštićenih prirodnih dobara.
Površina zaštićenog prirodnog dobra iznosi 23.610.000 kvadrata. Zona zaštite I obuhvata 1.310.000 kvadrata ili 5,5 odsto, zona zaštite II obuhvata 7.440.000 kvadrata ili 31,5 odsto i zona zaštite III obuhvata 14.860.000 kvadrata ili 63 procenta, a obuhvataju katastarske parcele upisane u katastarskim opštinama Tivat, Mrčevac, Bogdašići, Gornja Lastva, Donja Lastva, Lepetane u opštini Tivat, odnosno Stoliv I, Stoliv II, Prčanj I, Prčanj II, Muo I, Muo II, Škaljari I, Škaljari II, Kavač u opštini Kotor.
”Područje Vrmca predstavlja prostranu cjelinu koju karakteriše veliko prirodno i kulturno-istorijsko bogatstvo sa izraženim biodiverzitetskim, pejzažnim i kulturnim vrijednostima i obilježjima od nacionalnog i međunarodnog značaja. Sjeverni dio Vrmca koji pripada opštini Kotor nalazi na listi Svjetske baštine UNESCO-a, a južni dio Vrmca koji pripada opštini Tivat ima status njegove “bafer” zone. Osnovni razlozi i odlike zbog kojih se prostor Vrmca stavlja pod zaštitu su to što je zaštita tog područja definisana kao obavezujuća prostorno planskim i strateškim dokumentima, što područje karakteriše autentičnost i autohtonost, izvornost, reprezentativnost, prisustvo endemičnih taksona, raznolikost, bogatstvo prirodnih pojava, fenomena i procesa, integralnost, odnosno funkcionalno jedinstvo, pejzažna atraktivnost, starost, očuvanost područja, zatim ekološki, kulturno-istorijski, obrazovni, naučno-istraživački i razvojni značaj, i njegova ugroženost”, navodi se u nacrtu Odluke o proglašavanju Parka prirode “Vrmac”.
Navodi se i da je na tom području registrovano 560 vrsta i podvrsta vaskularnih biljaka, od čega je 18 taksona zaštićeno nacionalnim zakonodavstvom, 14 taksona po osnovu CITES konvencije, dok su 13 taksona endemi Balkanskog poluostrva. Takođe, registrovano je 95 vrsta ljekovitih biljaka. Na tom predjelu postoji i 13 međunarodno značajnih tipova staništa, registrovano je prisustvo 107 vrsta gljiva, 24 vrste puževa, 73 vrste dnevnih leptira, šest vrsta vodozemaca, 22 vrste gmizavaca, 59 vrsta ptica i 26 vrsta sisara, od kojih su mnoge na listama ugroženih ili zaštićenih nacionalnim zakonodavstvom i međunarodnim propisima i konvencijama.
”Dendrofloru područja Vrmca čini 63 taksona, a karakteristične su listopadne šume medunca i bjelograbića, šume kestena, kultivisane sastojine borova, grupacije čempresa, mozaični zasadi maslina, uz značajno prisustvo zimzelenih biljnih vrsta, gdje je čovjekovim djelovanjem tokom istorije stvoren autentični prirodno-kulturni obrazac područja koji predstavlja jedinstvenu interakciju između prirodnih obilježja i ljudske djelatnosti. Vrmac predstavlja područje bogate i slojevite kulturne baštine, sa elementima koji su različiti po tipu i vremenu nastanka, a predstavljaju značajan faktor od interesa za razvoj zaštićenog područja”, piše u nacrtu Odluke.
Kako navode predlagači, budući Park prirode “Vrnjac” se stavlja pod zaštitu zbog “sprovođenja adekvatnih mjera zaštite vrsta i staništa i održivog (kontrolisanog) korišćenja prirodnog dobra; očuvanja i unapređenja biološke raznovrsnosti; očuvanja prirodnih svojstava svih segmenata životne sredine; sprečavanja radnji i aktivnosti koje mogu ugroziti biodiverzitet područja; održavanja kulturnog pejzaža, obnove, održavanja i revalorizacije kulturne baštine; strogo kontrolisanog razvoja područja usmjerenog primarno na očuvanje i unapređenje prirodnih vrijednosti;uspostavljanja sistema praćenja zaštite”.
Ističe se da će se razvoj Parka prirode zasnivati na usklađivanju ljudskih aktivnosti, ekonomskih i društvenih razvojnih planova, programa i projekata sa definisanim režimom zaštite i smjernicama iz Plana upravljanja Parkom prirode “Vrmac”, kao i održivim korišćenjem zaštićenog prirodnog dobra radi njegovog trajnog očuvanja.
Za privremene upravljače novim Parkom porirode, do osnivanja posebnog novog zajedničkog privrednog subjekta dviju opština koji će se time ubuduće baviti, Odlukom se određuju tivatsko, odnosno kotorsko Komunalno preduzeće za djelove Vrmca koju su u administrativnim granicama opština Tivat, odnosno Kotor.
Bonus video:
