Što oštra konkurencija mnogih novih restorana s raznovrsnim menijima i modernim enterijerom, što višegodišnji problemi u poslovanju, nekadašnji ugostiteljski ponos Kolašina - sedam decenija stari restoran “Planinar”, odavno su pomjerili s liste najpopularnijih među mještanima i turistima.
Stara slava i uspomene ipak ga još čine jednim od turističkih simbola Kolašina, kojem je, u prethodnom periodu, bilo potrebno više brige nadležnih, drugačija organizacija rada i više senzibliteta prema vrijednom dijelu ugostiteljske tradicije tog grada.
Kroz decenije postojanja, između zidova tog državnog ugostiteljskog objekta, pisana je istorija grada, ona koja se ne može naći u udžbenicima, ali koja čini život i dušu svakog mjesta.
Za stolovima s kariranim stolnjacima dogovarane su i razgrađivane lokalne političke koalicije, “bistrila” politika, šapatom govorili tračevi, mirilo se i svađalo zbog sitnica i “krupnica”.
Dobro se jelo i pilo, organizovana su slavlja, ali i pomeni. Ima toga i sada, ali se odavno u tom restoranu lako nalazi slobodan sto.
Neki Kolašinci ostali su mu vjerni cijeli život, drugi su “Planinar” zamijenili “viđenijim” mjestima zvučnijih imena.
Atraktivna lokacija i nekadašnji imidž tog restorana mogli bi, ako bude volje i umijeća, vratiti stari sjaj gradskoj kafani, kažu redovni gosti.
”Planinar”, na rubu Trga boraca, bio je je nekada mali hotel u centru grada, pa gradska kafana s restoranom, jedno vrijeme ispred njega je bila i autobuska stanica. Od 2008. godine posluje kao Organizaciona jedinica SMŠ “Braća Selić”, danas je Centrar za obuku kuvara i konobara u okviru srednje škole, restoran je otvorenog tipa, kategorisan s tri zvjezdice.
Kratko je nosio ime “Ključ”, po jednom od brda koja se vide s Trga boraca.
Centar grada i hotel podignuti iz pepela
Podignut je u godinama kada je centar grada nicao iz pepela i zgarišta Drugog svjetskog rata. Izgled zgrade od tada nije mijenjan i dio je arhitektonske i ambijentalne cjeline, koja, na sreću, novogradnjom nije bitnije narušena.
Nakon otkrivanja spomenika na Trgu boraca 13. jula 1951. godine, priča lokalni hroničar i publicista Branislav Jeknić, tadašnji Narodni odbor Sreza donio je odluku da se izgradi jedan manji hotel u centru grada. Hotel je završen 1952. godine i tada je registrovan pod nazivom “Ključ”.
”Prema navodima iz dnevnog lista ‘Pobjeda’ iz iste godine, ‘hotel je imao kafanu, restoran i deset spavaćih soba sa svim potrebnim komforom’. Današnji naziv ‘Planinar’, hotel je dobio poslije 1954. godine. Najverovatnije u spomen osnivanja Planinarskog Saveza Crne Gore u Kolašinu”, kaže Jeknić za “Vijesti”.
On podsjeća da je u Kolašinu 19. novembra 1950. godine održana osnivačka skupština Planinarskog saveza Crne Gore i izabran je Glavni odbor, a za predsjednicu saveza izabrana je Vukica Mićunović. U čast te organizacije, ocjenjuje Jeknić, dugo najpoznatija kolašinska kafana - restoran nosila je ime “Planinar”.
Jeknić priča kako je izuzetno zanimljiva i priča o lokaciji na kojoj je početkom druge polovine prošlog vijeka sagrađen “Planinar”. Nekada je na tom placu bila kuća, koju su sagradili sinovi Milije Radovanova Radovića iz Donje Morače.
”Milija je imao šest sinova. Puniša i Jovan su bili na radu u Americi, Jovan je poginuo na Mojkovcu, a Puniša zvani Migud, desetar crnogorske vojske, je teško ranjen u istoj bici i ostao invalid. Radovan je poslije Mojkovca interniran u Nađmeđer, Mijat je ranjen na Drini, a Stojan, svršeni pitomac Vojne akademije u Beogradu, pogunio je kao kapetan srpske vojske na Solunskom frontu. Kuća je podignuta po novom planu varoši 1911. godine, a kao stanar i vlasnik kuće poslije Prvog svjetskog rata se pominje Gligorije koji je bio nastavnik i direktor kolašinske gimnazije. Gligorije je bio nastavnik šestorazredne gimnazije u Kolašinu od 1919. godine, a 7. jula 1920. je premješten za nastavnika u gimnaziji na Cetinju. Vratio se u Kolašin 25. decembra 1929. godine”, priča Jeknić.
Pamte se zvuci klavira
Za tu kuću se vezuje jedna lijepa priča - o muzici, o zvucima klavira koji su se čuli iz kuće profesora i direktora kolašinske gimnazije Gligorija. To je bio prvi klavir u Kolašinu, tvrdi Jeknić, na kom je svakoga dana pred veče, u isto vrijeme, svirala Gligorijeva supruga Natalija, koja je bila iz ugledne porodice Radulović iz Podgorice.
Kuća je izgorjela avgusta 1944. godine poslije njemačkog bombardovanja Kolašina, u operaciji “Ribecal”. U toj operaciji sve kuće na Donjem trgu su porušene, ili su izgorjele u požaru...
U ostavinskom postupku, u izjavi koju je dala Gligorijeva ćerka Olga, profesorica književnosti u Beogradu, navodi se da “od nepokretne imovine pokojnog Gligorija ima kućni plac u Kolašinu na kome se nalazi hotel ‘Planinar’ podignut iz sredstava države”.
Prema nezvaničnim informacijama “Vijesti”, Opština u saradnji s nekolicinom Kolašinca, različitih struka, sprema se da i zvanično centar grada, odnosno desetine zgrada, zaštiti od eventualnog rušenja i propadanja. Navodno, to će biti dio izmjena i dopuna Prostornog urbanističkog plana, čija je izrada u toku.
Za očekivati je da zgrada “Planinara” bude među onima koje će propisima biti zaštićene od ambicija budućih investitora i eventualne neodgovornosti nadležnih koji odlučuju o namjeni prostora u gradu.
Bonus video:
