Između 600 i 800 beba godišnje u Crnoj Gori se rodi prijevremeno, a Svjetska zdravstvena organizacija upozorava da se prijevremeni porođaji mogu spriječiti, iako je njihov broj na globalnom nivou sve veći.
Povodom Međunarodnog dana prijevremeno rođenih beba, humanitarna organizacija “Ana Đoković in memoriam” iz Nikšića i Centar za neonatologiju Instituta za bolesti djece (IBD) organizovali su juče manifestaciju, kojoj su se pridružila i djeca predškolske ustanove Eko vrtić “Bambino” iz Podgorice, roditelji i prijevremeno rođena djeca koja su nekada bila hospitalizovana u IBD...
Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije (SZO), oko 15 miliona beba, odnosno svaka deseta, u svijetu se rodi prijevremeno svake godine. U zavisnosti od zemlje, prijevremeni porođaji čine od pet do 18 odsto svih porođaja. Dan malih divova, 17. novembar, obilježava se od 2011.
Dr Bojan Inđić, specijalista ginekologije i akušerstva i saradnik u VTO timu dr Zorice Crnogorac, za “Vijesti” kaže da je prijevremeno rođenje svaki porođaj koji nastupi prije 37. nedjelje trudnoće.
”Ekstremno nezrela djeca su ona rođena prije 28 nedjelja trudnoće, i njihovo zbrinjavanje predstavlja najveći izazov savremene neonatologije. Oko 0,5 odsto prijevremeno rođene djece su rođena od 20. do 25. nedjelje trudnoće, u takozvanom perivijabilnom periodu uz najveći procenat smrtnosti od prijevremenog rođenja. Na sreću, oko 75 odsto prijevremeno rođene djece rodi se u kasnom prijevremenom periodu (nakon 34. nedjelje trudnoće), najveći broj njih preživi i u kasnijem periodu života nema težih zdravstvenih posljedica. Procjenjuje se da 75 odsto prijevremeno rođene djece preživi ukoliko dobije adekvatan tretman”, poručio je.
Uzorci: infekcije, dijabetes, visoki krvni pritisak
Inđić pojašnjava da prijevremeni porođaji nastaju iz različitih razloga, ali jedan broj uzroka ostaje nepoznat. Tvrdi da najveći broj prijevremenih porođaja nastupa spontano, mada je jedan broj medicinski indikovan zbog različitih problema majke ili ploda i tada se prijevremeni porođaj najčešće završi carskim rezom.
”Neki od najčešćih uzroka prijevremenih porođaja predstavljaju višeplodne trudnoće, infekcije, hronična oboljenja kao što je dijabetes ili povišen krvni pritisak, zagađenje vazduha, konzumiranje alkohola, droga, fizičke traume, visok ili nizak indeks tjelesne težine, kraći razmak između trudnoća, raniji spontani ili namjerni pobačaji, netretirana ili nedijagnostikovana celijakija, problem infertiliteta, stresne situacije, težak i produžen rad. Gojaznost vjerovatno nema direktnu vezu sa prijevremenim porođajima, ali ima sa dijabetesom i povišenim pritiskom. Parovi koji pokušavaju da spontano ostanu trudni više od jedne godine nasuprot onima koji kraće pokušavaju imaju veći rizik. Trudnoće iz vantjelesne oplodnje nose veći rizik za prijevremeni porođaj nego spontane trudnoće gdje su partneri pokušavali trudnoću duže od godinu dana”, istiće Inđić.
On kaže da je dokazano da se u nekim porodicama prijevremeni porođaji događaju češće i da se pretpostavlja da je uzrok genetske prirode. Međutim, tačan mehanizam ostaje nepoznat.
”Povišen rizik od prijevremenih porođaja imaju i žene sa anomalijama materice, posebno onim vezanim za slabost grlića, žene koje imaju povišena antitireoidna antitijela, trudnice sa povećanom ili smanjenom količinom plodove vode, anksioznost, depresija...”, naglašava Inđić.
On poručuje da je infekcija najvažniji faktor prijevremenog porođaja.
Vodeći uzrok smrti kod djece do pete godine
Prijevremeno rođene bebe suočavaju se sa čitavim nizom mogućih problema i komplikacija.
”Da bi preživjele, neophodna im je podrška najsavremenije medicinske tehnologije i visokoobrazovanih i obučenih medicinskih stručnjaka. Neposredno nakon rođenja prijevremeno rođena beba se odvaja od majke zbog neophodnosti posebnog liječenja i njege koja najčešće zahtijeva intenzivnu njegu. U tim okolnostima roditelji prijevremeno rođene djece su izloženi ogromnom stresu, osjećaju nemoći, krivici, anksioznosti i strahu. Nakon izlaska iz bolnice nastupa čitav niz različitih dilema i izazova. Neophodna je i dragocjena pomoć države i cjelokupnog društva, kao i razumijevanje za svakodnevne probleme sa kojim se suočavaju mnoga prijevremeno rođena djueca i njihovi roditelji”, poručuje Inđić.
On naglašava da su prijevremeni porođaji vodeći uzrok smrti djece do pete godine života.
”Oko milion djece umre širom svijeta kao posljedica prijevremenih porođaja svake godine. Postoji velika razlika u preživljavanju djece u zavisnosti od toga gdje su rođeni”, objašnjava on.
Zaključuje da se mnoga preživjela djeca suočavaju sa doživotnim zdravstvenim problemima, uz poremećaje govora, sluha, vida, učenja, kao i različitih respiratornih, kardiovaskularnih, neuroloških, gastrointestinalnih i hematoloških oboljenja u kasnijem životnom dobu.
Bonus video:
