Prema rezultatima izvještaja “Solar Powers Heat 2023”, u 2022. godini su evropska domaćinstva koja su koristila obnovljive izvore energije (OIE), odnosno solarne fotonaponske (PV) sisteme i toplotne pumpe, uštedjela do 84% na računima za električnu energiju. Domaćinstva u Njemačkoj, Španiji i Italiji koja se griju uz pomoć fotonaponskih sistema i toplotnih pumpi uštedjela su i do 3.700 EUR tokom prošle godine.
I pored trenda rasta cijene energenata koji je obilježio 2022. godinu, procjenjuje se da domaćinstva sa instaliranim solarnim fotonaponskim sistemima i toplotnim pumpama mogu očekivati ostvarivanje značajnih ušteda i u budućnosti. Čak i ako cijene gasa padnu na razine prije energetske krize, fotonaponski sistemi i toplotne pumpe i dalje će donositi uštede domaćinstvima i to do 73%. U slučaju vjerovatnijeg scenarija gdje će se cijene gasa stabilizirati na višoj cjenovnoj razini u odnosu na period prije početka energetske krize, Evropljani će uštedjeti do 76%.
Izvještaj “Solar Powers Heat 2023” otkriva da solarni fotonaponski sistemi i toplotne pumpe djeluju kao moćna kombinacija zelenih tehnologija, negirajući pogrešno mišljenje da solarni fotonaponski sistemi zavise o suncu i da ne mogu doprinijeti sezoni grijanja. Novi brojevi pokazuju da, u svim vremenskim uslovima, stambeni solarni fotonaponski sistemi daju značajan doprinos smanjenju potrošnje električne energije.
WB GEFF program potiče korištenje obnovljivih izvora energije u domaćinstvima Zapadnog Balkana
Niti jedan drugi izvor energije ne raste tako brzo i pouzdano kao solarni. Stoga je najbolji trenutak za ugradnju solarnih fotonaponskih sistema i toplotnih pumpi bio još juče. Sljedeći najbolji trenutak je sada. U prilog tome govori činjenica da je upotreba solarne energije u Evropi skočila za gotovo 50% u 2022. godini.
Poboljšanje energetske efikasnosti domaćinstava jedno je od najkritičnijih pitanja u regiji Zapadnog Balkana. Zbog visokog potencijala obnovljivih izvora energije u regiji, obnovljiva energija se smatra nezaobilaznom za izgradnju održivih i otpornih energetskih sistema.
Kako bi omogućila domaćinstvima Zapadnog Balkana da unaprijede energetsku efikasnost i pređu na obnovljive izvore energije te tako ostvare značajne uštede, Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD) kreirala je Kreditnu liniju za zeleno finansiranje (GEFF).
GEFF kreditna linija osigurava sredstva za ulaganja u domenu zelene ekonomije u stambeni sektor uz EU podsticaj do 20%, kao i za kompanije koje kroz svoje proizvode i usluge omogućavaju energetsku efikasnost i obnovljive izvore energije za domaćinstva. Finansiranje se vrši preko lokalne partnerske finansijske institucije u Crnoj Gori – CKB banke.
U proteklih 6 godina, koliko je GEFF program aktivan na Zapadnom Balkanu, 15.500 domaćinstava regiona poboljšalo je energetsku efikasnost svog doma, od čega je 8.000 porodica investiralo upravo u obnovljive izvore energije.
“Putem GEFF programa investirao sam u tri energetski efikasne tehnologije. Najvažnija je "off grid" solarna elektrana od 14 solarnih panela i 8 akumulatora kapaciteta 10 kw za kuću. Naknadno sam na popis dodao solarni panel koji grije vodu u bojleru od 200 litara. Na kraju sam se odlučio i za zamjenu balkonskih vrata u stanu, tako da sam jednim zahtjevom za kredit zapravo riješio tri problema. Tokom 2022. godine, koju su obilježili konstantni nestanci struje, imali smo nesmetani dovod struje. Obnovljivi izvori energije dali su mi i ideju da svojim klijentima ponudim uslugu mikromobilnosti (električne skutere, bicikle i mopede) čije se baterije pune isključivo solarnom energijom te čime se postiže nulta realna emisija CO2. Taj koncept je uticao i na razvoj moje poslovne strategije”, rekao je Nikola Rađenović, jedan od klijenata GEFF-a.
Kako bi pomogla građanima da saznaju koliko energije i novca mogu uštedjeti primjenom obnovljivih izvora energije, Evropska banka za obnovu i razvoj je u sklopu GEFF programa razvila online Kalkulator energetske efikasnosti. Sada vlasnici stanova i kuća mogu samostalno izračunati potencijalne uštede i saznati uz pomoć kojih tehnologija povećati energijsku efikasnost doma i smanjiti zagađenje vazduha.
EBRD WB GEFF program se provodi uz podršku Evropske unije (EU), Federalnog ministarstva finansija Austrije (BMF) i Investicijskog okvira za zapadni Balkan (WBIF).
