Opština Budva i Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom trebalo bi da Opštini Ulcinj nadoknade štetu koja se mjeri desetinama ili stotinama miliona eura zbog oduzimanja poslovnih prostorija i devastacije najznačajnijih prirodnih resursa, ocijenio je predsjednik NVO Zeleni korak Dželal Hodžić.
Vodeći ulcinjski ekolog u razgovoru za “Vijesti” kazao je da je država decenijama razvijala i gradila Budvu nauštrb Ulcinja i njegovih potencijala.
“To traje od 1974, kada je osnovan “Montenegroturist” do danas preko JP za upravljanje morskim dobrom, koje je počelo sa radom 1992. Do kad, ni Đekna ne zna. I sve po KETO sistemu - kolonizacija, eksploatacija, tiha okupacija”, tvrdi Hodžić.
Podsjetio je da je Ulcinj u turističkom prometu Crne Gore 1978. učestvovao sa 38-39 odsto a Budva 25-26 odsto.
“Danas Budva učestvuje u prometu 50-52 odsto, a Ulcinj 15-17%, odnosno 3,5:1, u korist Budve. To znači da je Budva danas mnogo razvijenija od Ulcinja, uzimajući u obzir visine plata i penzija, broj zaposlenih, izgradnju novih hotelskih i ugostoteljskih obejkata”, kazao je Hodžić.
Razdruživanje i diobni bilans
On je bio član komisije za diobu bilansa pokretne i nepokretne imovine “Montenegroturista” nakon likvidicajie tog državnog preduzeća početom devedesetih prošlog vijeka.
“Urušavanje Ulcinja počelo je 1974, kada je formirana firma “Montenegroturist Budva” u koju su ušle sve primorske opštine i neke kontinentalne, izuzev Herceg Novog. Ulcinj je u tom periodu imao pet OOUR-a, osnovnih organizacija udruženog rada i najviše je doprinio ekspanziji ‘Montenegroturista’. Skoro sve službe bile su u Budvi. Pare iz Ulcinja, mi stariji se sjećamo tih vremena, vrećama su nošene u taj grad. U Budvi su se tada gradili novi objekti - Slovenska plaža, ekskluzivni hoteli i restorani, sve iz zajedničkih sredstava “Montenegroturista”. Tako je rađana današnja prijestonica turizma”, prisjeća se Hodžić.
Raspadom velike Jugoslavije, razdružuje se i Montenegroturist, po opštinama, diobnim bilansom pokretne i nepokretne imovine.
“Skoro hiljadu kvadrata poslovnog prostora pripalo je OOUR iz Ulcinja. Sve je naravno ostalo u Budvi jer se fizički nije moglo prenijeti. OOUR Velika plaža, OOUR Ada, OOUR Gradski hoteli, OOUR Turistička agencija Neptun i OOUR Agropogon zakinuti su i brutalno oštećeni. Počeo je rat u međuvremenu, dioba je stala, novčana protivrijednost ulcinjskog poslovnog prostora nikad nije procijenjena i vremenom je to postepeno zaboravljeno. Prema našem mišljenju, samo od zakupnine tog prostora od 1990-2023, moglo se uzeti 5-6 miliona eura a prodajom i više od toga”, priča Hodžić.
Podsjeća da je Njemački investicioni fond (DEG), u dokumentu projekat turizam – Ulcinj - Velika plaža, početkom ovog vijeka, konstatovao da je Ulcinj prastaro mjesto čiji korjeni sežu do vremena kada je Rim bio selo, a Grci učili o pomorstvu, prepun priča i legendi kroz vjekove.
“Dodajem, to je mjesto gdje su stolovali Iliri, Grci, Vizantijci, Mleci, Balšići, otomanska imperija, gdje je robovao čuveni španski pisac Migel de Servantes, živio i umro reformator Talmuda Sabtaj Cvi, boravili putopisci Evlija Čelebija i Arnold von Harfi, rođene istorijske ličnosti Bego Boboti, Ali Uruči, Arnaut Memi... Nedovoljno je sve to nažalost prezentovano evropskoj javnosti”, kaže Hodžić.
Navodi da neke prirodne resurse nema nijedan drugi lokalitet na Jadranu i šire, osim Ulcinja, pa ni Budva.
“Šasko jezero, najveće je u Crnoj Gori ne računajući Skadarsko koje dijelimo sa Albanijom, rijeka Bojana treća je po protoku na Mediteranu, magična Ada najveće je ostrvo u državi, Velika plaža je najveća i najduža na Jadranu, Port Milena je crnogorski Grande kako su je nazvali stranci, nekad najveće prirodno mrestilište na Mediteranu, Zoganjska kneta - močvara sa solanom najveći je rezervoar peloida, ljekovitog blata u Crnoj Gori. Nedovoljne su istražene velike rezerve treseta, vrste organskog gnojiva, tu su i izvori ljekovite sumporne vode, po mnogo osnova ljekovita Borova šuma, bezbroj malih šljunkvoritih plaža, lokalitet plaže i maslinade Valdanos, zasadi agruma najveći u Crnoj Gori, plodno zemljište... I vrijedni i lojalni građani Crnoj Gori, koja im to ne cijeni dovoljno”, priča Hodžić, koji je i doktor veterinarske medicine.
Obala Budve u Ulcinju
Direktna i indirektna šteta, prema njegovim riječima, nanijeta je obali Ulcinja, procjenjuje se na desetine miliona pa možda i više od stotinu.
“To je u stvari obala Budve u Ulcinju”, kaže ironično.
Poručio je da bi prvo trebalo iskoristiti sve zakonske, ljudske i moralne mogućnosti za obeštećenje Ulcinja od Budve za nekretnine u Budvi. Potrebno je potom formirati, kaže, stručnu ekipu za procjenu stanja obale - resursa Ulcinja u ingerenciji JP, po svim osnovama i tražiti obeštećenje.
“Neophodna je sveobuhvatna vlasnička, organizaciona, finansijska investiciona, menadžerska i svaka druga transformacija JP Morsko dobro Budva u AD - Obala Crne Gore”, sugeriše Hodžić. Naveo je i da bi Vlada morala da lokalitet Špatule, istočni dio Velike plaže, “iskamči” iz zone morskog dobra i vrati Opštini Ulcinj.
“Radi gradnje unikatnog objekta na prostoru Balkana i šire, prepoznatog po mnogo osnova, prije svega sa diplomatskog, zdravstvenog, etičkog, etničkog, identifikacionog i promotivnog aspekta. Postoji idejni projekat, spreman je i novac, fali samo dobra volja i saradnja nadležnih struktura, ali zasada je to sve još tajna”, kaže Hodžić.
Novac uzeti i od uzurpatora obala Port Milene
Hodžić ističe da bi država i Opština Ulcinj morale da na neki način nadoknade nelegalno oduzimanje imovine na obalama Port Mileni. “Vijesti” su svojevremeno objavile da je na obalama Port Milene, nasipanjem zemljišta, šuta i pijeska, uzurpirano oko 60 hiljada kvadrata.
“Tamo je kvadrat zemljišta između 250 i 300 eura. Ako ta lokacija ne može da se vrati u prvobitno stanje, a realno je da ne može, novac bi onda trebalo uzeti od uzurpatora. To je skoro 18 miliona eura”, kaže Hodžić.
Bonus video:
