Upravni odbor Aerokluba “Špiro Mugoša” iz Podgorice zabranio je osnivaču “MontAdria regate hidroaviona” i jednom od vodećih vazduhoplovnih entuzijasta u Crnoj Gori, Dragiši Gagi Raičeviću da leti sa sportskog aerodroma na Ćemovskom polju.
AK “Špiro Mugošpa” je operater ovog sportskog aerodroma, a odluka da zabrani letjenje sa Ćemovskog polja Raičevićevom hidroplanu-amfibiji tipa “icon A5” koji ima američku registraciju N534BA, donesena je, kako “Vijesti” saznaju, 26. avgusta.
“Obavještavamo Vas da je Upravni odbor AK ‘Špiro Mugoša’ kao operater Aerodroma ‘Ćemovsko polje’ (LYPO) donio odluku o zabrani letjenja avionu ‘icon A5’ registarskih oznaka N534BA, kao i izvođnje svih operacija za navedeni vazduhoplov na aerodromu LYPO. Kako se radi o operateru aviona koji je iz više puta, ne poštujući Pravilnik za korišćenje letilišta LYPO, doveo u pitanje bezbjednost ostalih korisnika, smatrajte ovu odluku konačnom”, navodi se u cirkularnom mejlu koji je Agenciji za civilno vazduhoplovstvo Crne Gore (ACV) i ostalim subjektima u crnogorskom vazduhoplovstvu u ime AK “Špiro Mugoša” krajem avgusta poslao operator letilišta na Ćemovskom polju Zoran Lakić.
Na način letjenja nekoliko ultralakih hidroplana tokom jula i avgusta u Boki i na ostatku primorja, pogotovo njihova nadlijetanja i izvođenje raznih manevera na ekstremno malim visinama iznad naseljenih mjesta, turističkih rizorta ili spomenika kulture, kakvo je ostrvo i svetilište Gospe od Škrpjela pred Perastom, stigle su i brojne primjedbe građana i rukovodilaca ovdašnjih vatrogasno-spasilačkih službi. Tvrde da je takvo ponašanje letača nepropisno i da ugrožava i njihovu, ali prevashodno sigurnost drugih ljudi i objekata na kopnu i moru.
Uprava pomorske sigurnosti i upravljanja lukama Crne Gore (UPSUL) podnijela je više prijava ACV-u zbog načina na koji su nad primorjem letjeli i na nekoliko lokacija na moru slijetali ultralaki hidroplani, a od čega se dva slučaja odnose na zaliv Boke Kotorske gdje su hidroavioni neautorizovano slijetali na more kod rta Sveta nedjelja, odnosno ispred Obale Đuraševića.
Iskusni kontrolori letjenja su posebno ovaj drugi slučaj definisali kao neprihvatljiv i kao kršenje svih procedura jer se dogodio u najstrože kontorlisanoj CTR zoni aerodroma Tivat, i poručuju da bi zbog takvog letjenja hidroplana u toj zoni, trebalo da odgovara ne samo pilot koji je sletio na more na nepunih stotinjak metara udaljenosti od kuća na Obali Đuraševića, već i kompletna dežurna smjena koja je tada bila na kontrolnom tornju tivatskog aerodroma.
UPSUL je ACV-u direktno prijavila i samog Raičevića, zbog, kako smatraju, nepropisnog i protivzakonitog slijetanja na vodenu površinu na ušću rijeke Bojane 7. jula. ACV je kasnije saopštio da je tim povodom obavio “informativni razgovor” sa Raičevićem i da mu je “ukazano na to da poštuje odredbe Pravilnika o vanaerodromskom slijetanju i polijetanju”. Ali, kako su istakli, s obzirom na to da se “radi o pilotu sa ogromnim iskustvom u hidroavijaciji, ACV smatra da su preduzete mjere u slučaju navedenog događaja adekvatne”.
ACV - vrhovna vazduhoplovna vlast u državi sa vrlo širokim ovlašćenjima koja uključuju i suspenziju pilotskih i drugih dozvola za rad na raznim segmentima vazduhoplovnog siustema, prije dvadesetak dana “Vijestima” je kazala da analizira incidentne situacije sa letjenjem hidroplana prije, za vrijeme i nakon “MontAdria regate”, a koje su Agenciji prijavljivali drugi državni organi ili su se na takvo “kaubojsko” letjenje žalili građani.
Do danas, međutim, nije saopšteno što je ACV utvrdila u tim slučajevima i što je konkretno preduzela protiv onih koji su se eventualno oglušili o Zakon o vazdupnom saobraćaju, važeća VFR pravila letjenja u Crnoj Gori te Pravilnik o vanaerodromskom slijetanju i polijetanju.
Da nešto sa načinom letjenja koji promoviše Dragiša Raičević nije u redu i da to zabrinjava druge vazduhoplpovne stručnjake među kojima je i koordinator letjenja na Aerodromu “Ćemovsko polje”, iskusni kapetan Dragan Šoro Ivančević, svjedoči međutim, činjenica da je u međuvremenu Upravni odbor AK “Špiro Mugoša” koji je operater tog sportskog aerodroma, zabranio Raičevićevom avionu da uopšte više leti sa Ćemovskog polja, jer je, kako smatraju, načinom letjenja kontinuirano dovodio u pitanje bezbjednost ostalih korisnika tog aerodroma.
Odluka je ništavna
“Odluka UO ‘Špiro Mugoša’ o protjerivanju sa aerodroma ‘Ćemovsko polje’ je potpuno sporna, bespravna, ništavna, bez presedana u istoriji avijacije i potpuno protivurječi samoj sebi”, prokomentarisao je za “Vijesti” Dragiša Raičević.
U podužem objašnjenu ispisanom na pet stranica, Raičević je novinara prozvao za neprofesionalizam i zapitao se kako je novinar prije njega dobio odluku UO podgoričkog AK za koju je kazao da je donesena na sjednici bez kvoruma i da je u pitanju “čista prevara i falsifikat”.
“Iz teksta predsjednika UO se vidi da je odluka konačna, bez prava žalbe, bez prava ponovnog razmatranja i bez ukazivanja konkretnih situacija kada se, ko i koje procedure konkretno nisu poštovale, kao i to koji konkretno pilot ih nije ispoštovao. Ne postoji nikakvo pojašnjenje na koji način je izazvano ugrožavanje bezbjednosti letjenja drugih korisnika. Da li su se ikada te vazduhoplovne aktivnosti preklapale, te da li je bilo nekih kritičnih situacija na osnovu kojih bi tako decidno izrekli zabranu izvođenja operacija i to isključivo avionu, a ne pilotu. Da li su te kritične situacije prijavljene ACV? Kao što znamo, avion sam po sebi bez posade ne može da leti, pa je time ova odluka bez presedana u istoriji avijacije”, naveo je Raičević.
On je rukovodstvo AK “Špiro Mugoša” optužio za uništenje tog kluba “koji je nekada bio stub i okosnica sportske avijacije i generator največih imena vazduhoplovstva Crne Gore a sada je knjiga spala na dva slova”, da se bavi svime prije nego organizacijom letjenja na jedrilicama i avionima i obukama mladih ljudi za letače, kao i da je taj AK “nekompetentan kao operater aerodroma” jer navodno, ne odgovara na upite korisnika za davanje saglasnosti za izvođenje vazdušnih operacija, te da bukvalno rastjeruje sa tog aerodroma pilote i druge vazduhoplovne entuzijaste.
Naglasio je da uprava AK korišćenje aerodroma dozvoljava samo onima koji imaju komercijalne ugovore sa njima.
“Time se u potpunosti otežavaju i blokiraju sportske vazduhoplovne aktivnosti drugim potencijalnim korisnicima sportsko rekreativne avijacije što je potpuno u suprotnosti sa Pravilnikom i statusom letilišta Aerodroma ‘Ćemovsko polje’ koji je namijenjeno isključivo za nekomercijalni vazdušni saobraćaj jedrilica, jednomotornih vazduhoplova, višemotornih vazduhoplova i vazduhoplova opšte kategorije, mase do 5.700 kg”, istakao je Raičević.
U polemici koju je prethodnih dana vodio na Fejsbuku, Raičević je optužio medije poput “Vijesti” i najuticajnijeg regionalnog vazduhoplovnog portala “Tango six” iz Srbije, a koji su pisali o njegovom i kontroverznom letjenju drugih učesnika “MontAdrie” da ga neosnovano napadaju, ugrožavaju njegova prava i slobode, ali i da uništavaju velike napore i trud koji je uložio da popularizuje sportsko i letjenje na ultralakim hidroplanima u Crnoj Gori...
Na konstataciju jednog iskusnog dugogodišnjeg kontrolora letjenja da je ono što je radio u Boki, posebno kada je vodeno slijetanje u blizini Obale Đuraševića u pitanju, “za momentalni zatvor ili ludnicu”, te obećanje da će ga zbog toga prijaviti i ACV-a u Evropskoj agenciji za sigurnost vazdušnog saobraćaja EASA, Raičević je najavio je i da će on i dalje letjeti na ovaj način i slijetati na vodene površine u Crnoj Gori gdje god on poželi i smatra da je to sigurno i da mu to “niko ne može zabraniti”.
“Vijesti” iz ACV-a još čekaju odgovore na set pitanja upućenih Agenciji povodom zabrane letjenja koju je Raičeviću u međuvremeneu samostalno izrekao operater sportskog aerodroma “Ćemovsko polje”, kao i na pitanja o tome što je ACV da sada preduzeo u vezi sa dosadašnjim ponašanjem Raičevića i njegove najave nastavka sličnog kontroverznog letjenja u vazdušnom prostoru Crne Gore.
Raičević: Aerodrom je javno dobro, niko ne može drugima zabraniti da ga koriste
Raičević je istakao da je sportski aerodrom “Ćemovsko polje” javno dobro i da “operator nema pravo da ograničava njegovo korištenje i pristup”.
“Vlasništvo zemljišne parcele na kojem se nalazi sportski aerodrom ‘Ćemovsko polje’ je države Crne Gore a korisnik Glavni grad Podgorica od koga imamo urednu saglasnost za nesmetano obavljanje vazduhoplovnih aktivnosti”, kazao je, dodajući da se letačke aktivnosti na avionu ‘icon A5’ (N534BA) “odvijaju u okviru aktivnosti jednog od korisnika koji ima potpisam ugovor o korišćenju sa AK ‘Špiro Mugoša’ o korišćenju Aerodroma ‘Ćemovsko polje’ pa je i po ovom osnovu ova njihova odluka ništavna”.
“Pred svaki let na pomenutom avionu, u pismenom vidu, Aeroklub ‘Špiro Mugoša’ kao i koordinator letjenja su uvijek uredno bili informisani putem slanja informacije na oficijalni email Aerokluba publikovan u međunarodnom AIP-u (aeronautička informaciona publikacija) i to svaki put 24 sata prije izvršenja leta. Do sada nijednom od strane AK ‘Špiro Mugoša’ nismo dobili povratni odgovor na te upite u pismenoj fromi, osim kada je održana Međunarodna hidroavio regata i u pripremnim danima pred samu regatu prilkom letova za testiranje površina. Ili se ti mailovi u potpunosti ignorišu, pa su tada, piloti prinuđeni da intenzivnim telefonskim pozivima pokušaju da se dozovu do broja telefona operatera koji je takođe ukazan u međunarodno publikovanim AIP-ima kao službeni telefon i tu se tek tada ne dobije nikakav odgovor. Krajnja opcija je da kad se na email niti telefonski poziv ne odgovori, da se preko svih mogućih poruka preko mesindžera i društvenih mreža, potraži odgovor ili izda saglasnost. Kada ni to ne uspije, onda vam jedino ostaje opcija da prije letenja lično svratite do predsjednika UO AK ‘Špiro Mugoša’ pod uslovom da znate adresu, odete lično i slučajno ga zateknete kod kuće ili preduzeću. Dalje, ukoliko taj prvi krug obraćanja i komunikacije ne uspije, onda idete na opciju broj dva, a koja nije definisana u službenom AIP-u, i to je samo za one srećne koji znaju broj telefona koordinatora letjenja Dragana Ivančevića, koji nekada može dati saglasnot a nekada ne, pa svakako možete biti vraćeni na opciju broj jedan. Do sada još uvijek nismo utvrdili od čega zavisi donošenje odluke o saglasnosti, da li je u pitanju intenzitet operacija koje se dešavaju na Ćemovskom polju, koji skoro pa je ravan izvođenju jednog ili nekoliko letova nedjeljno, ili to zavisi od nekih drugih faktora”, naveo je Raičević koji je “Vijestima” dostavio i skrinšotove mejlova i drugih pokušaja komunikacije sa nadležnima u AK “Špiro Mugoša” kao dokaz svojih tvrdnji.
On tvrdi da su svi letovi obavljeni sa Ćemovskog polja spornim avionom obavljeni po propisu i uz poštovanje svih procedura dok se po njemu, “procedure koje su propisane priručnikom ne poštuju prije svega od strane samog operatera pa je aerodrome LYPO u tom smislu i po toj proceduri skoro potpuno neoperativan i ‘blokiran’ za vazduhoplovne aktivnosti”.
Bonus video:
