Nevladino udruženje “Broj 19” ni mjesec nakon posljednjeg dopisa, nije dobilo odgovor Uprave za zaštitu kulturnih dobara na upit zbog radova koje barski “Vodovod” izvodi na izvorištu Kajnak, u zoni starobarske tvrđave.
Mirsad Kurgaš iz te NVU uputio je Upravi na Cetinju dopis krajem juna, nakon što je iz “Vodovoda” najavljeno da planiraju tri nove bušotine na izvorištu Kajnak u Starom Baru. Pitajući nadležne da li im se “Vodovod” obraćao u vezi sa najavljenim radovima, Kurgaš je Upravu sa Cetinja podsjetio da izvorište Kajnak predstavlja dio cjeline Starog grada, te da je stoga pod posebnom zaštitom države.
“Koliko nam je poznato, ranije urađena bušotina je dubine 98 metara. Nalazi se neposredno uz staru česmu, zvanu 'Pet točkova', kao i između dva mosta iz osmanlijskog perioda na rječici Bunar. Navedeni izvedeni i najavljeni radovi direktno utiču na okolne kulturno istorijske objekte i oni su već ozbiljno ugroženi”, naveo je Kurgaš u prvom dopisu, tražeći od nadležnih da preduzmu mjere iz njihove nadležnosti.
Kurgaš smatra da obrazloženje čelnika “Vodovoda” da se radovi realizuju zbog poboljšanja vodosnabdijevanja ne može uzeti u obzir.
“Između ostalog i jer Regionalni vodovod, prema svim pokazateljima, zadovoljava sve potrebe građana i turista na Crnogorskom primorju. Ali, odnos barskog i Regionalnog vodovoda je posebna priča”, naveo je on u dopisu Upravi za zaštitu kulturnih dobara.
Kurgaš je sedam dana kasnije ponovo informisao instituciju na čijem čelu je Anastazija Miranović, o stanju na terenu, navodeći da je “Vodovod” nastavio sa radovima. Dostavio je i fotografiju česme “Pet točkova”, u čijoj neposrednoj blizini se radovi izvode. On je kazao da je česma u “katastrofalnom stanju”.
“Takoreći neprepoznatljiva”, navodi Kurgaš.
U NVU “Broj 19” ranije su od barskog “Vodovoda” dobili informaciju da su na izvoru Kajnak 2009. godine izrađene istražno-eksploatacione bušotine, u cilju pronalaženja dodatnih količina vode. Iz "Vodovoda" su tada kazali i da je, u sklopu rekonstrukcije izvorišta, planirana i revitalizacija pet točećih mjesta (“točkova”), te da je cjelokupna investicija, u smislu projektne dokumentacije, uvrštena u Investicioni program Opštine za 2012. godinu.
Izvor Kajnak se nalazi u podnožju starobarske tvrđave. Mještani izvor nazivaju još i “Pet točkova”, jer se tu nalazi pet ozidanih otvora iz kojih teče voda i koji su, kako navodi Kurgaš u tekstu o ambijentalnim cjelinama Bara, “uglavnom devastirani i u katastrofalnom stanju”.
Izvor bi, navodi on, osim nesporne istorijske vrijednosti, mogao biti i fantastična turistička atrakcija.
Iz Regionalnog vodovoda nedavno su saopštili da su ostvarili rekorde u isporuci vode, te da takvi rezultati “najbolje govore u prilog tvrdnji da je regionalni vodovodni sistem najznačajniji infrastrukturni projekat koji je Vlada realizovala nakon obnove nezavisnosti”.
Uradio katastar barskih česmi
Kurgaš je autor katastra barskih česmi-zadužbina. Po profesiji zlatar i optičar, po obrazovanju pravnik, a po vokaciji angažovani aktivista nevladinog sektora, on je pune dvije godine istraživao i dokumentovao česme u svim krajevima barske opštine.
Kao rezultat, nastao je elaborat sa 360 fotografija, u kojem je pored foto zapisa, nerijetko i bivšeg izgleda, Kurgaš priredio i geodetske skice i istorijate česmi. O radu je obavijestio nadležne u opštinskom Sekretarijatu za društvene djelatnosti, Kulturnom centru, Zavičajnom muzeju, Komunalnom preduzeću i Vodovodu, Upravi za zaštitu kulturnih dobara, Istorijskom institutu, Turističkoj organizaciji...
“U Upravi su bili prijatno iznenađeni materijalom koji sam prikupio, iz Istorijskog instituta sam dobio mišljenje da to treba publikovati, ali ja za to nemam novca”, rekao je Kurgaš ranije “Vijestima”.
Bonus video:
