Kameni nadgrobni spomenici iz rimskog antičkog perioda, koji su sredinom sedamdesetih godina izmješteni sa prostora nekropola arheološkog lokaliteta Municipijum S, u Kominima kod Pljevalja, biće ponovo prezentovani široj javnosti u okviru arheološkog parka koji će se urediti na toj lokaciji.
Pojedini primjerci predstavljaju prava remek djela klesarskog zanata i vrhunac rimske provincijske umjetnosti, s kraja II do kraja IV vijeka.
Uređenjem lapidarijuma arheološkog parka, kao jedne ambijentalne cjeline, ovi spomenici bi bili pokazatelji ljudskog razvoja, napretka i stvaralaštva, kao i umijeća domaćih majstora, u starom vijeku.
“S obzirom na veliki značaj arheološkog lokaliteta Municipijuma S, ideja je da se planirani lapidarijum napravi upravo u Kominima, u blizini ranijih antičkih nekropola i zidina grada. U narednom periodu Muzej će se posebno angažovati i uložiti značajne napore da se ovaj projekat pokrene sa mrtve tačke. Prvenstveno u tom postupku računa na saradnju sa Rudnikom uglja, ne samo kao značajnim privrednim subjektom, već i kao partnerom u realizaciji projekta, iz više razloga”, navodi se u Programu rada Zavičajnog muzeja u Pljevljima.
Konstatuje se da je aktivnošću Rudnika uglja i proširenjem površinskog kopa u zadnjih desetak godina, načinjena ogromna šteta kulturnom nasljeđu pljevaljskog kraja.
“U nepovrat je izgubljeno arheološko nalazište neolitske starosti, koje se prostiralo na površini većoj od 9 hektara, a prema pronađenim arheološkim nalazima i dobijenim naučnim saznanjima ovaj lokalitet se svrstavao među najznačajnija neolitska naselja na Balkanu. Shodno činjenicama, Rudnik uglja bi trebao imati veću obavezu u očuvanju postojećeg kulturnog nasljeđa i pružanju podrške Muzeju da nadomjesti nepovratno izgubljeni neolitski lokalitet, koji je mogao biti valorizovan u kulturno-turističke svrhe, kao što sada imamo sve više takvih primjera i projekata u zemljama regiona”, navodi se u program.
U Muzjeju očekuju od Rudnika uglja značajnu saradnju u pogledu formiranja lapidarijuma, posebno zbog činjenice da je je vlasništvo Rudnika zemljište u Kominima, koja bi se mogla adekvatno preurediti u svrhu formiranja kamen-parka i izgradnje kulturno-turističkog kompleksa, sa ugostiteljskim objektom i uređenjem prostora u antičkom arhitektonskom stilu.
“Blizina magistralnog puta bi omogućila izuzetnu pristupačnost i posjećenost lokalitetu, čime bi se postigla valorizacija kulturne baštine i turistička promocija pljevaljskog kraja”, tvrde u Zavičajnom muzeju.
Projektom iz 2007. bilo je predviđeno da se dio kamenih nadgrobnih spomenika, odnosno dvije postojeće grobnice i dvadeset odabranih, izmjeste u prostor Milet bašte, ali taj projekat nije realizovan.
Bonus video:
