Smanjenje rizika od katastrofa ne zauzima adekvatno mjesto u politikama donosilaca odluka na nacionalnom i lokalnom nivou, nedovoljno je razvijena i svijest građana o rizicima i načinu postupanja prije, u toku i nakon prirodnih i drugih katastrofa, dok sistem zaštite i spasavanja nije zaokružen sa uspostavljenom i funkcionalnom masovnom podrškom, kao što su jedinice i timovi civilne zaštite.
To, pored ostalog, stoji u Nacrtu strategije za smanjenje rizika od katastrofa do 2030. godine Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP), koji je na javnoj raspravi od juče do 5. jula.
Dokument je kao najozbiljnije, najučestalije i najdominantnije rizike u Crnoj Gori prepoznao geološke rizike (zemljotresi, klizišta, odroni), klimatske promjene (olujne vremenske nepogode, suše i hladni talasi i sniježne padavine), poplave, šumske i požare na otvorenom, zarazne bolesti ljudi (epidemije), zarazne bolesti biljaka i zarazne bolesti životinja, tehničko-tehnološke nesreće, radijacione, odnosno nuklearne nesreće, i kritična infrastruktura objekata ustanova iz raznih oblasti.
Strategija kao veliki izazov prepoznaje i nedostatak opreme sredstava za određene rizike, nepostojanje sistema za obavještavanje i uzbunjivanje stanovništva u slučaju neposredne opasnosti od rizika.
“Interni akti jednog broja državnih organa, organa državne uprave, stručnih i specijalizovanih institucija, organa lokalne samouprave i drugih subjekata pokazuju da nisu adekvatno definisane njihove obaveze u oblasti smanjenja rizika od katastrofa”, stoji u dokumentu.
Legislativa u oblasti prostornog planiranja ocijenjena je kao neadekvatna i nekonzistentna, a primijećeno je i “odsustvo utvrđivanja seizmičkog rizika za objekte kritične infrastrukture”.
Navodi se i da je nedovoljan broj izrađenih procjena rizika, planova zaštite i spasavanja i strategija za smanjenje rizika od katastrofa na opštinskom nivou, ali i donešenih preduzetnih planova za zaštitu i spasavanje od strane obrazovnih, zdravstvenih, socijalnih, kulturnih i sportskih ustanova i preduzeća u okviru lokalnih samouprava.
“Finansijska sredstva koja se izdvajaju državnim budžetom i budžetima lokalnih samouprava nisu dovoljna kako bi se unaprijedili administrativni i tehnički kapaciteti neophodni za jačanje otpornosti na sve rizike”, precizirano je u Nacrtu strategije.
Da bi vizija smanjenja rizika od katastrofa bila uspješno sprovedena, navodi se u dokumentu, potrebno je povećati stepen svijesti i znanja na nacionalnom i lokalnom nivou vezano za realizaciju preventivnih, operativnih i sanacionih mjera u ovoj oblasti.
“U okviru misije potrebno je postići rezultate u sprovođenju ciljeva koji doprinose postizanju jedinstvene vizije razvoja strateške oblasti. Misija će se ostvariti kroz realizaciju četiri strateška cilja - razumijevanje rizika, jačanje upravljanja rizicima, ulaganje u smanjenje rizika od katastrofa radi povećanja otpornosti i jačanje pripravnosti na katastrofe za efikasan odgovor i za unaprijeđenu ponovnu izgradnju”, naglašeno je u Nacrtu strategije.
Bonus video:
