Skočiđevojka i pod zaštitom države

Uprava za zaštitu kulturnih dobara po službenoj dužnosti prihvatila inicijativu Opštine Budva za uspostavljanje zaštite vojnog kompleksa gdje kiparski investitor planira da izgradi veliki turistički kompleks

30495 pregleda 50 reakcija 10 komentar(a)
Projektovani izgled hotela na Skočiđevojci, Foto: Idejno rješenje
Projektovani izgled hotela na Skočiđevojci, Foto: Idejno rješenje

Uprava za zaštitu kulturnih dobara po službenoj dužnosti prihvatila je inicijativu Opštine Budva za uspostavljanje zaštite vojnog kompleksa na lokalitetu Skočiđevojka nadomak Reževića.

To je u dopisu, u koji su “Vijesti” imale uvid, budvanskoj glavnoj arhitektici Jeleni Lazić naveo v. d. direktora Uprave Balša Perović.

On je konstatovao da nekadašnji vojni kompleks “Skočiđevojka” zadovoljava kriterijume autentičnosti i integriteta, stepena očuvanosti, a posjeduje i istorijski, arhitektonski, pejzažni, ambijentalni, tehnički, dokumentarni i drugi društveni značaj i osobenosti.

“Budući da je projektna dokumentacija kojom se predviđa izgradnja turističkog naselja na ovom prostoru u fazi pribavljanja saglasnosti, te da se na lokaciji koja obuhvata nekadašnji vojni kompleks ‘Skočiđevojka’ još ne izvode radovi, nisu se stekli uslovi za uspostavljanje prethodne zaštite shodno članu 20 zakona o zaštiti kulturnih dobara. Međutim, imajući u vidu navedene kriterijume, značaje i osobenosti koje dobro zadovoljava, stekli su se uslovi da Uprava po službenoj dužnosti prihvati inicijativu za uspostavljanje zaštite shodno članu 19, kao i članovima 23, 24 i 25 Zakona o zaštiti kulturnih dobara i Pravilnika o bližim kriterijumima i postupku za utvrđivanje kulturnih vrijednosti kulturnog dobra”, naveo je Perović.

Glavna gradska arhitektica Jelena Lazić predala je prošlog mjeseca inicijativu za hitno uspostavljanje prethodne zaštite vojnog kompleksa - baterija obalske artiljerije “Skočiđevojka”, kao kulturnog dobra Upravi za zaštitu kulturnih dobara.

“Kako postoji opasnost od uništavanja potencijalnog kulturnog dobra izgradnjom objekata na navedenoj lokaciji, a kako se radi o veoma vrijednom kompleksu podzemnih i nadzemnih bunkera i vojnih objekata, a kako isti čine neodvojivu cjelinu, Opština Budva se za podršku i dopunu dokumentacije obratila između ostalih i Ministarstvu odbrane. Takođe, inicijativa i dopis za stopiranje bilo kojih daljih radnji u smislu davanja saglasnosti za izgradnju objekta na navedenom lokalitetu poslata je i Ministarstvu planiranja prostora, urbanizma i državne imovine - ministru Janku Odoviću i glavnom državnom arhitekti Siniši Miniću. Podrška je zatražena i od Ministarstva kulture i medija, koji takođe nisu dostavili odgovor”, ranije je navela Lazić u izjavi “Vijestima”.

Vojni kompleks ‘Skočiđevojka’ zadovoljava kriterijume autentičnosti i integriteta, stepena očuvanosti, a posjeduje i istorijski, arhitektonski, pejzažni, ambijentalni, tehnički, dokumentarni i drugi društveni značaj i osobenosti. Budući da je projektna dokumentacija kojom se predviđa izgradnja turističkog naselja na ovom prostoru u fazi pribavljanja saglasnosti, te da se na lokaciji koja obuhvata nekadašnji vojni kompleks ‘Skočiđevojka’ još ne izvode radovi, nisu se stekli uslovi za uspostavljanje prethodne zaštite, ali stekli su se uslovi da Uprava po službenoj dužnosti prihvati inicijativu za uspostavljanje zaštite

Inicijativu je podržalo Ministarstvo odbrane, a prekjuče je na adresu Opštine stigao dopis i od Uprave za zaštitu kulturnih dobara.

Kiparski investitor planira da na tom lokalitetu izgradi veliki turistički kompleks.

“Uprava za zaštitu kulturnih dobara je razmotrila inicijativu za hitno uspostavljanje prethodne zaštite vojnog kompleksa - baterija obalske artiljerije 'Skočiđevojka' kao kulturnog dobra podnesene od strane glavne gradske arhitektice Opštine Budva. Uvidom u pravnu i prateću dokumentaciju o kulturnim dobrima i kulturnoj baštini Crne Gore utvrđeno je da predmetno dobro nije kulturno-istorijski valorizovano, nema osnovnu dokumentaciju, iako je riječ o značajnom kulturnom naslijeđu novije istorije Crne Gore. Ovaj vojni kompleks izgrađen je u periodu Hladhog rata, tokom 1950-ih godina, a nalazi se na crnogorskoj obali, između Budve i Petrovca i bio je dio šire mreže vojnih bunkera koje je Jugoslovenska narodna armija (JNA) izgradila radi odbrane u slučaju invazije. Baterija je pozicionirana uz sami greben iznad mora, dok se istočno od nje nalaze objekti kasarne”, piše u dopisu.

Kako se ističe, strukture baterija obalske artiljerije i kasarne “Skočiđevojka” predstavljaju značajan segment novije istorije Crne Gore, njenog položaja i strateškog značaja u periodu Jugoslavije.

“Dobro čini baterija obalske artiljerije ‘Skočiđevojka’ i kasarna ‘Skočiđevojka’. Baterija je okarakterisana sistemom podzemnih vojnih tunela koji se završavaju topovnjačama na litici. Duž hodnika prostire se sistem velikog broja prostorija zatvorenog tipa. Tunel duži od sto metara proteže se unutar stijene paralelno sa obalom. Od njega se pružaju kratki prolazi do svakog artiljerijskog položaja prema moru. Kompleks kasarne sastoji se od šest objekata i okolnog uređenog terena. Na ovom prostoru nalazi se veliki broj zimzelenog visokog rastinja, maslina i podzida u suvomeđi”, ističe se u dopisu direktora Uprave.

Stručnjaci Uprave za zaštitu kulturnih dobara uradili su istraživački nalaz ovog materijalnog dobra na osnovu koga je i Perović donio takvu odluku.

Bonus video: