Dvadesettrogodišnja Nurgul Nursapina iz Kazahstana privodi kraju četvorosedmičnu praksu u Razvojno-istraživačkom centru (RIC) Fabrike eksploziva Polieks u Beranama.
Mlada naučnica u oblasti neorganske hemije sa Univerziteta u Alma Ati, u grad na Limu stigla je preko Međunarodne agencije za razmjenu studenata (IAST) i predstavlja treću generaciju stranih studenata koji praksu obavljaju u Polieksu.
Ona objašnjava da do sada nije imala praktičnog iskustva u fabrici, osim stalnog radnog angažmana u univerzitetskoj laboratoriji.
“Do sada sam radila analize na radioaktivnim materijalima, i osim teorije na fakultetu, ovo je moj prvi susret sa praktičnom primjenom procesa kristalizacije“.
RIC je jedini naučni centar koji radi pri nekoj fabrici u Crnoj Gori, i zbog toga je stalna destinacija stranih studenata.
Rukovodilac centra inženjer Živko Andrić kaže da je osnovna djelatnost pokretanje novih proizvodnja koje se baziraju na procesu kristalizacije.
“Radi se o tome da se polazi od ideje, preko primijenjenih istraživanja, pa sve do primjene ili postavljanja u proizvodnji. Kao rezultat takvog prilaza i rada u Polieksu imamo lepezu od desetak proizvoda koji svi u idu za izvoz, uglavnom u zemlje regiona“.
On objašnjava da je riječ o zahtjevnim proizvodima koji imaju delikatnu primjenu u pirotehničkoj proizvodnji, što zahtijeva visok nivo stručnosti.
“Zahvaljujući takvom prilazu i rezultatima koje ostvarujemo, nametnili smo se kao jedan od glavnih proizvođača u regionu“.
Andrić ističe da je upravo to bila pretpostavka za prihvat stranih studenata na praktičnu obuku i da je Kazahstanka pokazala zavidan nivo znanja.
Nurgul ističe da iz Crne Gore odlazi bogatija ne samo za stečena znanja iz oblasti nauke, već i za nova druženja:
“Upoznala sam novu kulturu, drugačije ljude, ljude koji su pristupačni i gostoljubivi. Četiri sedmice u Beranama prošle su tako brzo i biće mi jako teško da odem“.
Rade dio i za raketna goriva
Andrić kaže da upravo rade na montiranju novog pogona za proizvodnju amonijum-perhlorata, koji je osnovna komponenta kompozitnih raketnih goriva i glavni hemijski proizvod. “Sa ponosom vam mogu reći da je kompletna proizvodnja unaprijed dogovorena i prodata u inostranstvo“.
Polieks je otvoren početkom osamdesetih godina prošlog vijeka i za potrebe tadašnje JNA proizvodio je plastične eksplozive, detonatore i bombe. Nakon raspada SFRJ kompanija je nastavila da radi, ali se preorijentisala na proizvodnju privrednog eksploziva i električnih detonatora. Sada ponovo proizvodi i vojni eksploziv. Fabrika je početkom 2015. godine prešla u većinsko vlasništvo privatnog preduzetnika Slavka Vujisića.
Ističu da posebnu pažnju posvećuju programu razvoja i da je rezultat toga RIC u kojem je okupljeno desetak eminentnih stručnjaka.
Bonus video:
