Fizičarka CERN-a imenovana je za ministarku nauke u Crnoj Gori, čime je povećana nada da će naučnici imati poboljšan status u maloj balkanskoj zemlji, piše međunarodni časopis Fiziks Vorld (Svijet Fizike).
Sanka Damjanović (44), koja je radila i u njemačkom Centru za teška jonska istraživanja u Helmholcu, a koji djeluje u okviru Njemačkog naučnog instituta (GSI), počela je mandat prošlog mjeseca nakon što je crnogorski premijer Duško Marković oformio kabinet poslije oktobarskih izbora.
Damjanovićeva kaže da će joj prioritet biti uvezivanje Crne Gore i Evropske mreže za naučna istraživanja.
“Već su preduzeti inicijalni koraci ka novoj strategiji, kako bi se osnovala aktivna saradnja između postojećih naučnio istraživačkih grupa u Crnoj Gori i renomiranih međunarodnih Institucija kao što su CERN i Evorpska laboratorija za molekuralnu biologiju, kao i mnogim drugim”, kazala je Damjanović za Svijet Fizike. “Ovo će poboljšati vidljivost crnogorske nauke, povećati stepen uspješnosti u finansiranju projekata iz Evropske unije (EU) i imati snažan uticaj na prepoznatljivost naše države u EU integracijama.”
Njeno imenovanje pozdravili su i mnogi crnogorski zvaničnici I naučnici:
“Ohrabrujuće je da je ministarka nauke neko ko radi naučna istraživanja i ko razumije šta znači biti i živjeti kao naučnik”, kazao je portparol Univerziteta Crne Gore (UCG) Dejan Lučić. “Očekujemo dobru saradnju i podršku od ovog ministartstva.”
Isti stav dijeli i istraživački analitičar na američkom Univerzitetu u Ricu, projeklom iz Crne Gore, Dejan Šuškavčević.
“Drago mi je da je međunarodno ostvarena naučnica imenovana na tu poziciju”, kazao je. “Nadam se da će biti uspješna u promovisanju međunarodne saradnje za naučnike u Crnoj Gori, šta je, po mom mišeljenju, najbolji i najlakši način za unaprijeđenje nauke u našoj državi.”
Naučnik i predsjednik Naučnog odbora UCG Vladimir Pešic kazao je da naučna zajednica računa na Damjanovićevu da ponovo oformi konkurs za finansiranje nacionalnih naučnih projekata, koji se nije ostvarivao posljednje tri godine. Takva nacionalna podrška, smatra Pešić, je obavezna, ako državni naučnici žele postati konkurentni na evropskom nivou.
“Mala smo naučna zajednica i ne možemo biti konkurentni u svim oblastima”, kazao je. “Zbog toga, projkte mora finansirati država kako bi se oformili naučno-istraživački timovi, ako želimo da uđemo na evropsko naučno tržište.” Ali umjesto da svako dobije dio kolača, Pešić smatra da bi državni grantovi trebali biti opredijeljeni najboljima, kako bi pomogli da se oforme naučni centri izvrsnosti.
Crna Gora je oformila prvo ministastvo posvećeno nauci 2011. godine, pet godina nakon što je postala nezavisna. Prva i jedina ministarka bila je Sanja Vlahović sa profesionalnim bekgraundom u turističkom menadžmentu. Potpisala je brojne ugovore o međunarodnoj saradnji i davala prednost inicijativama za naučnu komunikcaiju. Ali njen mandat je umrljan prepucavanjem sa državnom Akademjom nauka i umjetnosti oko nezavisnosti i finansiranja akademije, kao i skandalom oko njenog plagijata.
Ostaje da se vidi da li će nova ministarka, koja nije članica partije, ispuniti očekivanja akademske zajednice i uspjeti da se nosi sa kompleksnim političkim pejzažom Crne Gore.
“Nova ministarka je uspješna ekperimentalna fizičarka sa pozitivnom ambicijom da revitalizuje crnogorsku nauku”, kazao je fizičar i naučnik CERN-a Dragan Hajduković. “U normalnoj državi to bi bila odlično polazište za uspješnog ministra.”
Međutim, on nije optimističan u pogledu da će ona moći da demonstrira vještine unutar trenutne vlade, koju je oformila ista partija koja je dominantna u državnoj politici od ranih devedesetih i optuživana za korupciju.
Bonus video:
