Malakologe, naučnike, ali i sve ljubitelje mora obradovala je vijest da se lani u Boku Kotorsku “vratila” palastura - najveća mediteranska školjka.
Zbog nelegalnog izlova, ali i zagađenja mora, bila je skoro iščezla iz ovog dijela Jadrana, a onda se prije godinu masovno pojavila kod rta Sveta neđelja u Kamenarima.
O toj školjki dosta se zna, ali malo, da se od dugačkih svilenih niti-končića koje ispušta palastura da bi se njima pričvrstila za morsko dno, može praviti tkanina.
U muzejima Boke o tome nema traga, ali postoje rijetka predanja da se “morska svila tkala” i u Boki.
Nema zapisa, ali ni ljudi koji bi o tome svjedočili.
Ali na drugoj obali Jadrana u Italiji - na Sardiniji postoji mali muzej u kome se mogu vidjeti zlatna tkanina i način na koji se ona izrađuje.
Kjara Vigo je vjerovatno jedina i posljednja tkalja morske svile.
Ta fina, skupa i rijetka tkanina nastaje tako što žlijezda palastura luči supstancu koja u dodiru sa morskom vodom formira nit koja može biti duga i do sedam centimetara.
Niti se upredaju, obrađuju limunovim sokom i dobijaju zlatnu boju koja se nikada ne ispira.
Veoma je jaka, ali u isto vreme transparentna, menja boju u zavisnosti od ugla gledanja, njen sjaj daje utisak sličan hologramu.
Nije rastvorljiva u vodi i otporna je na slabe kiseline, baze i alkohol.
Ne može se crtati po njoj, jer ne zadržava pigmente.
Izložena visokim temperaturama topi se slično kao ljudska kosa.
Vlakna izgledom i debljinom podsjećaju na finije ispredena vlakna vune, te otuda i latinski naziv - lana pinna.
Morska svila proizvodila se u oblasti Mediterana do početka dvadesetog vijeka.
Neki smatraju da je čuveno zlatno runo za kojim su išli u potragu Jason i Argonauti, zapravo bila lana pinna, odnosno vlakna palasture.
Palastura je bila zaštićena još u SFRJ, a strogo zaštićena je u EU.
Bonus video:
