Iako je Vlada ovogodišnjim programom planirala da do kraja juna utvrdi predlog izmjena i dopuna Zakona o Centralnoj banci (CBCG) zasada nije poznato kada će izvršna vlast to uraditi. Kako mandat članovima Savjeta CBCG i guverneru ističe u naredna dva mjeseca, rad ove institucije može biti blokiran.
Iz Ministarstva finansija “Vijestima” su kazali da je u julu Evropska komisija dala pozitivno mišljenje na nova rješenja kojima će biti definisan rad vrhovne monetarne institucije, ali ministarstvo nije preciziralo vremenski rok kada će predlog biti upućen Vladi na utvrđivanje.
“Predlog je nakon dobijanja pozitivnog mišljenja EK krajem jula dostavljen relevatnim institucijama radi davanja mišljenja i usaglašavanja. Nakon toga biće dostavljen Vladi na razmatranje i usvajanje”, kazali su iz Ministarstva finansija.
Postojećim Zakonom o CBCG nije definisano kako vrhovna monetarna institucija funkcioniše po isteku mandata članovima Savjeta do izbora novog rukovodstva
Novim rješenjima, ako budu usvojena, planirano je da se promijeni i organizaciona struktura Savjeta CBCG, koji bi umjesto sedam imao osam članova. Novi član treba da bude treći viceguverner.
Zbog parlamentarnih izbora koji su zakazani za 16. oktobar, rokova u kojima treba da se konstituiše novi saziv Vlade i Skupštine nije izvjesno da nova zakonska rješenja mogu stupiti na snagu do kraja godine. Uz to, u naredna dva mjeseca ističe šestogodišnji mandat postojećem Savjetu CBCG, pa je i pod znakom pitanje kada će parlament birati novo rukovodstvo CBCG.
Postojećim Zakonom o CBCG nije definisano kako vrhovna monetarna institucija funkcioniše po isteku mandata članovima Savjeta do izbora novog rukovodstva.
Sve ovo ukazuje da bi izbor novog rukovodstva CBCG trebalo da bude po važećem zakonu, jer bi čekanje na usvajanje novog zakona i nakon toga izbor rukovodstva doveo vrhovnu monetarnu instituciju u situaciju da faktički funkcioniše nekoliko mjeseci bez Savjeta.
CBCG najprije formalno 14. oktobra ostaje bez guvernera jer tada ističe mandat Milojici Dakiću koji je još prošle godine stekao uslov za penziju, a sedam dana nakon toga ističe mandat viceguvernerima. Vrhovna monetarna institucija od početka godine ima samo jednog viceguvernera Nikolu Fabrisa, dok drugo mjesto od kraja decembra prošle godine kada je podnio ostavku Velibor Milošević nije popunjeno. To iz razloga što Dakić, u skladu sa zakonom, nije predložio parlamentu kandidata za drugog viceguvernera. Mandat ostalim članovima Savjeta (Srđa Božović, Milivoje Radović, Milorad Jovović i Asim Telaćević) ističe 2. novembra.
Novim rješenjima je planirano da se briše postojeće da član Savjeta može biti izabran najviše dva puta na tu funkciju. Novo rješenje je da “može biti ponovo izabran”.
Dok su u postojećem zakonu preciznije dati razlozi za smjenu člana Savjeta novim rješenjem se navode samo dva - ako više ne ispunjava uslove neophodne za obavljanje funkcije i učini ozbiljan propust u obavljanju funkcije.
Izbrisano je i rješenje da mandat člana Savjeta, koji se imenuje na mjesto člana Savjeta kome je prestala funkcija prije isteka mandata traje do isteka mandata člana Savjeta kojeg zamjenjuje. Novi član Savjeta imao bi pravo na puni mandat.
Centralnu banku prema novom predlogu niko neće kontrolisati
Novim zakonskim rješenjima planirano je da se obezbijedi veća nezavisnost CBCG u odnosu na ostale organe vlasti.
Definisano je da članovi Vladi neće moći više da prisustvuju sjednicama Savjeta CBCG, a Skupština neće više odlučivati o raspolaganju imovinom CBCG čija vrijednost prelazi 150 miliona eura. CBCG bi nezavisno raspolagala svojom imovinom, a Državna revizorska institucija (DRI) ne bi radila reviziju ciljeva i odluka CBCG. Upravni sud ne bi odlučivao o predmetima koji su u nadležnosti vrhovne monetarne institucije, dok skupštinski Odbor za ekonomiju, finansije i budžet ne bi davao saglasnost za izbor nezavisnog revizora CBCG.
Predsjednik Senat DRI Milan Dabović ranije je ukazao da nova rješenja treba uskladiti sa Ustavom kojim je definisano da je revizija CBCG u nadležnosti DRI.
On je objasnio da Ustav utvrđuje da DRI, kao vrhovni organ državne revizije „vrši reviziju zakonitosti i uspješnosti upravljanja državnom imovinom i obavezama, budžetima i svim finansijskim poslovima subjekata čiji su izvori finansiranja javni ili nastaju korišćenjem državne imovine“, te da tu spada i CBCG.
Predsjednik skupštinskog Odbora za ekonomiju Aleksandar Damjanović (SNP) ranije je kazao da nacrt, koji je radila vrhovna monetarna institucija, služi CBCG da samo parafira i formalizuje ideje i viziju koju njeni funkcioneri imaju o sebi i instituciji u kojoj su zaposleni. Damjanović je ocijenio da obrazloženje da se nova rješenja predlažu zbog usklađivanja sa pravnim tekovinama EU nemaju utemeljenje, jer za neke odredbe ne postoji potreba da se usklađuju. Ukazao je na činjenicu da će proces pridruživanja EU potrajati više godina pa nema razloga za hitnost izmjena i dopuna.
Bonus video:
