Primjena novog modela obračuna naknada za upravljanje značajno je smanjila provizije društvima za upravljanje (DZU) investicionim fondovima nakon usvajanja Zakona o investicionim fondovima, krajem 2011. godine.
DZU su od 2012. zaključno sa 2015. godinom, po osnovu naknada prihodovala oko 5,86 miliona eura, što je 82 odsto manje u odnosu na prethodni četvorogodišnji period, kada su prihodovala 33,79 miliona eura.
To se kao pozitivan efekat ističe u analizi primjene Zakona o investicionim fondovima koju je Komisija za hartije od vrijednosti (KHOV), na čijem je čelu Zoran Đikanović, dostavila skupštinskom Odboru za ekonomije, finansije i budžet.
Ovo skupštinsko tijelo će početkom naredne sedmice o efektima primjene navedenog Zakona razgovarati sa ministrom finansija Radojem Žugićem i Đikanovićem.
Fondovi zajedničkog ulaganja su formirani nakon Masovne vaučerske privatizacije 2001. godine, a prvih desetak godina DZU su po osnovu provizija za upravljanje, koje su se fiksno obračunavale zavisno od neto vrijednosti imovine fonda, naplatila više od 70 miliona eura. Uključujući transakcije sa povezanim licima iz fondova je, u koje je tokom MVP čak 60 odsto punoljetnjih građana uložilo svoje vaučere, tokom prve decenije “isisano” ukupno više od 100 miliona eura.
Prije donošenja Zakona o investicionim fondovima u Crnoj Gori je bilo ukupno osam fondova. Dva fonda su likvidirana, MIG je nakon odluke Upravnog suda zaobišao zakonsku transformaciju i preregistrovan u društvo za upravljanje nekretninama, dok je Trend zbog nepoštovanja zakona bivšeg istoimenog društva za upravljanje, nakon njegovo promjene (i preuzimanja od američkih investitora) kasnije ušao u zakonsku transformaciju.
Na osnovu Zakona o investicionim fondovima od bivših fondova Atlas Mont, Eurofond, Moneta i HLT, formirana su kroz zakonsku transformaciju po dva fonda: otvoreni i zatvoreni.
Vlasnicima investicionih jedinica otvorenih fondova data je mogućnost da zatraže otkup od DZU koji upravlja tim fondom i od usvajanja Zakona do kraja 2015. vlasnici investicionih jedinica su naplatili ukupno 17,29 miliona eura.
Atlas Mont je vlasnicima po tom osnovu iz otvorenog fonda isplatio 11,36 miliona eura, Eurofond 369.124 eura, HLT 858.196 eura, Moneta 4,67 miliona eura i Trend 31.357 eura.
Isplata vlasničkih uloga iz otvorenih fondova, bez kašnjenja, u analizi KHOV-a je ocijenjena kao pozitivan efekat primjene Zakona.
Kod isplate nezadovoljnih akcionara iz zatvorenih investicionih fondova jedino je Moneta ispoštovala zakonski rok od godinu i 23 nesaglasna akcionara isplatila sa 5,64 miliona eura. U slučaju HLT-a, koji zbog nagomilanih dugova ima negativnu vrijednost neto imovine, samo je jedan akcionar tražio isplatu vlasničkog uloga.
Atlas Mont i Eurofond nijesu ispoštovali zakonsku obavezu isplate skoro 300 nezadovoljnih vlasnika kojima ukupno treba da bude isplaćeno oko 9,2 miliona eura. Zbog toga su nesaglasni akcionari pred Privrednim sudom pokrenuli veći broj sporova, a traže i blokadu preostale imovine ovih fondova.
Više vrijede vaučeri Atlasa i Trenda
Kao pozitivan pokazatelj primjene Zakona, KHOV u analizi navodi uporedne podatke o vrijednosti vaučera uloženih u fondove od usvajanja ovog propisa do 16. marta ove godine. Najveći rast vrijednosti ostvaren je kod Atlas Monta (otvoreni plus zatvoreni fond) kod kojih je vrijednost uloženog vaučera porasla 177 odsto na 665,82 eura i Trenda 154 odsto na 587,65 eura.
Vrijednost vaučera uloženog u Eurofond porasla je svega 12 odsto na 117,52 eura, a kod Monete 25 odsto na 313,47 eura. Samo u slučaju HLT vrijednost uloženog vaučera je izgubila 43 odsto i iznosi svega 39,99 eura. U istom periodu tržišna vrijednost akcija društva MIG koje nije transformisano u skladu sa ovim Zakonom smanjena je 43,39 odsto.
Bonus video:
