Elektroprivreda (EPCG) će naredne sedmice dostaviti Delegaciji EU u Crnoj Gori komentare na tekst nevladinih organizacija Mreže za afirmaciju nevladinog sektora i Green Home-a o ekonomskoj neisplativosti gradnje drugog bloka Termoelektrane, kako bi konkretnim činjenicama demantovali te neutemeljene navode.
Iz EPCG je saopšteno da je osnovni cilj tih neutemeljenih navoda diskreditacija i osporavanja projekta po svaku cijenu.
“Radni tim za realizaciju projekta izgradnje drugog bloka TE Pljevlja, kojeg čine predstavnici crnogorske Vlade, EPCG i Rudnika uglja Pljevlja, u svojim komentarima na MANS-ove navode objektivno prezentuju dosadašnje aktivnosti na projektu, kao i sve aspekte koji utiču na njegovu realizaciju”, navodi se u saopštenju EPCG.
MANS i Green Home dostavile su predstavnicima EU u Podgorici izvještaj o ekonomskoj neisplativosti projekta gradnje drugog bloka TE u Pljevljima, da bi ih upoznali sa, kako su kazali, kontroverznim projektom. Te NVO su predstavnicima EU dostavili i studiju o troškovima zdravlja i broju prijevremenih smrti, koje bi tokom 40 godina rada prouzrokovala nova TE.
Iz EPCG su rekli da je Radni tim još jednom pokazao da analitičari MANS-a ne posjeduju elementarno ekonomsko-finansijsko znanje, niti uzimaju u obzir širu sliku energetske situacije i specifičnost funkcionisanja elektroenergetskog sistema.
“U komentrarima Radnog tima još jednom je ponovljeno da ni u jednoj varijanti ukupan trošak drugog bloka, računat sa troškovima finansiranja preko kredita, ne bi trebalo da pređe 450 miliona eura, i ne preko milijardu eura, kako se navodi u tekstu MANS-a”, kazali su iz EPCG.
Ta NVO, kako se dodaje, i dalje tvrdi da se troškovi zdravlja i zaštite životne sredine za vrijeme rada drugog bloka procjenjuju na dodatnih 2,5 milijardi eura. Ni stručnoj ni laičkoj javnosti nije jasno kojom je sofisticiranom metodom MANS došao do dodatnog troška zdravlja zbog gradnje drugog bloka od 60 miliona eura godišnje.
“Ukupan iznos budžeta za zdravstvo u prošloj godini u Crnoj Gori bio je 170 miliona eura, od čega se 80 miliona eura odnosi na zarade zaposlenih. Drugi blok će raditi po najstrožijim standardima EU, pa ostaje nejasno kako će onda uticati da se troškovi liječenja u Crnoj Gori gotovo dupliraju”, rekli su iz EPCG.
Teze MANS-a o drugom bloku su, kako smatraju, loše napravljene, temelje na netačnim i paušalnim tvrdnjama. Tako tvrdnja te NVO da će troškovi otvaranja rudokopa koštati 145 miliona eura, umjesto 73 miliona, i to za otvaranje svih kopova, ukazuje na ozbiljnost njihove analize u tekstu.
“Sa druge strane, sve stručne analize eksperata govore da rekultivacija kopova ne može preći iznos od pet miliona eura za sve kopove, dok MANS kalkuliše sa cifrom od 85 miliona eura. MANS i dalje navodi nepostojanje dovoljnih količina uglja, iako sve analize renomiranih kompanija ukazuju da uglja ima za rad oba bloka”, podsjetili su iz EPCG.
MANS, kako su rekli, govori o 100 miliona eura, potrebnih za adaptaciju prvog bloka, a u stvari ekološka rekonstrukcija prvog bloka bi, kroz realizaciju drugog bloka, koštala oko 20 miliona eura. U suprotnom bez drugog bloka trošak adaptacije iznosio bi oko 40 miliona eura.
“A vrhunac nepoznavanja elektroneregetske situacije od strane te NVO je i sumnja u postojanje deficita električne energije u Crnoj Gori. Javnost je odavno upoznata sa problemom nedostatka električne energije u državi, a podatak da je Crna Gora u periodu od 2003. do 2013. godine uvezla električnu energiju u vrijednosti od 900 miliona eura govori o neophodnosti izgradnje elektoenergetskih objekata”, ocijenili su iz EPCG.
U EPCG smatraju da se ekonomska uspješnost projekta drugog bloka ne mjeri samo prostim zbirom različitih troškova, ili nalazom pojedinačnih ekstremnih situacija, kako navode u MANS-u, već na osnovu više drugih kompleksnih parametara.
“Što se tiče vođenja energetske politike države, podvlačimo da crnogorska Vlada, EPCG i Rudnik uglja Pljevlja ulažu napore u ostvarivanje strateških zadataka, odnosno obezbjeđivanje elektroenergetske nezavisnosti države, eliminaciju aktuelnog deficita električne energije, poboljšanje sigurnosti snabdijevanja potrošača, kao i poboljšanje stabilnosti i održivosti elektroenergetskog sistema države”, objasnili su iz EPCG.
U toj svojoj namjeri, strogo se vodi računa o implementaciji EU regulativa iz svih domena koji tretiraju elektroenergetsku oblast na putu Crne Gore ka EU, pa i onih koji se tiču zaštite životne sredine. Takođe, dugoročna energetska stabilnost, kao i energetska nezavisnost Crne Gore, uz ispunjavanje svih obaveza koje su preuzete Sporazumom o Energetskoj zajednici jugoistočne Evrope (EZ JIE), kao ključnog instrumenta usmjeravanja energetskih politika zemalja članica, preduslov su njenog ekonomskog razvoja.
“Kada se govori o transparentnosti, još jednom podsjećamo da je proces počeo prosljeđivanjem pozivnog pisma za dostavljanje ponuda, uz definisane osnovne tehničke i komercijalne zahtjeve za novu energetsku jedinicu i definisanje uslova partnerskog učešća u realizaciji ovog projekta, uz mogućnost obezbjeđivanja povoljnog finansiranja”, naveli su iz EPCG.
U cilju realizacije projekta započet je proces traženja strateškog partnera za zajedničko ulaganje, a ne samo isporučioca opreme, ili investitora. Za uspostavljanje takvog vida partnerstva odredbe Zakona o javnim nabavkama predviđaju izuzeće od primjene procesa javnih nabavki.
“S obzirom na činjenicu da je model u implementaciji projekta takav da ocjenjuje spremnost partnera da uđe vlasnički u kapital kompanije u Pljevljima, ili kroz trećeg partnera, tender u takvoj situaciji nije moguć, jer se traži partner, a ne samo isporučilac opreme ili investitor”, precizirali su iz EPCG.
Predstavnici te kompanije su kazali da bi se posao mogao završiti bez javnog tendera, neophodan je međudržavni sporazum na kojem se paralelno radi u očekivanju usaglašavanja glavnog ugovora.
“Dakle, EPCG dostavlja odluku i inicijativu za potpisivanje međudržavnog sporazuma Vladi i Skupštini akcionara EPCG, Vlada usvaja predlog partnerstva i upućuje predlog međudržavnog sporazuma partnerskoj državi, a nakon usaglašavanja teksta međudržavnog ugovora, Vlada ugovor dostavlja Skupštini na usvajanje”, precizira se u saopštenju.
Crna Gora, kako se dodaje, posebnu pažnju poklanja Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju, naročito kada je u pitanju princip transparentnosti i pravilo jednakog tretmana kod pristupa tržištu. Tako je poziv za dostavljanje ponuda poslat svim relevantnim kompanijama za koje je procijenjeno da mogu da odgovore na potrebe projekta, pri čemu je ispoštovano pravilo pristupa tržištu, shodno članu Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju.
“U prilog tome govori činjenica da se prilikom dostavljanja poziva nije vodilo računa o vlasništvu kompanije, već samo o njenoj kvalifikovanosti da adekvatno odgovori na potrebe projekta, kao i da su svi podaci u vezi sa samim procesom javno objavljivani na zvaničnom sajtu Ministarstva ekonomije i web portalu EPCG, čime je taj postupak učinjen transparentnim za sve učesnike”, podsjetili su iz EPCG.
Poziv za dostavljanje ponuda za pregovaranje je dostavljen na adrese 13 relevantnih kompanija, koje su iskazale zainteresovanost za projekat i koje su finansijski i tehnički sposobne da ispune tehničko-komercijalne zahtjeve ponude.
“Nakon odgovora kompanija, kao kompletne ponude su izabrane ponude kompanija Škoda Praha, Hubei i CMEC, nakon čega su pregovori nastavljeni sa kineskom kompanijom CMEC i češkom kompanijom Škoda. Pregovori se trenutno vode samo sa kompanijom Škoda, čija je ponuda procijenjena kao najpovoljnija”, precizirali su iz EPCG.
Projekat izgradnje drugog bloka TE je, kako su objasnili, specifičan, odnosno ne radi se o nabavci opreme, već o izboru strateškog partnera za zajedničko ulaganje, pa je jasno da ne ulazi u sistem otvorenog postupka javnih nabavki.
“Međudržavni sporazum predstavlja nastavak institucionalne saradnje, difinisane Sporazumom o industrijskoj i ekonomskoj saradnji između crnogorske i češke Vlade, potpisanim 27. aprila 2011. na Cetinju. Njime se stvara mehanizam za međudržavnu saradnju između kompanija iz Češke i Crne Gore, a time i institucionalna podrška u realizaciji velikih investicionih poduhvata kao što je projekat koji bi trebalo da bude realizovan kroz partnerski odnos EPCG i češke kompanija Škoda Praha”, naveli su iz EPCG.
U EPCG smatraju da tako uspostavljeno strateško partnerstvo radi realizacije infrastrukturnih energetskih projekata, kao što je drugi blok TE, pruža mogućnost da se dalje definišu oblasti saradnje od zajedničkog interesa. Ukoliko dođe do realizacije tog strateškog partnerstva, odnosi između ugovornih strana biće regulisani posebnim ugovorima.
“Stoga se da zaključiti da cilj teksta MANS-a nije da se upoznaju razne javnosti sa činjenicama o projektu, već da se manipuliše javnostima, čime se ostavlja dosta prostora za različita tumačenja”, zaključili su iz EPCG.
Bonus video:
