Ministarstvo finansija planira da promijeni način oprezivanja dobiti preduzeća i prometa nepokretnosti.
U radnoj verziji dokumenta tog Vladinog resora o mogućim modelima oporezivanja, u koji „Vijesti“ imaju uvid, predviđena su tri scenarija za oporezovanje dobiti pavnih lica za koje sada važi jedinstvena stopa od devet odsto.
Prema prvom scenariju svi koji ostvare dobit do 100.000 eura platili bi porez po stopi od devet odsto, dok bi iznad tog iznosa stopa poreza bila 15 odsto. Taj model, kako računaju, donio bi budžetu prihod od oko milion eura.
Drugi scenario podrazumijeva povećanje jedinstvene stope sa devet na deset odsto što bi dovelo do rasta prihoda od oko tri miliona eura, dok treći scenario predviđa stopu od 11 odsto i prihod od oko šest miliona eura.
Vlada će izabrati opciju koja bi se primjenjivala ako je usvoji Skupština.
Crna Gora od država regiona trenutno ima najnižu stopu poreza na dobit. U Srbiji ona iznosi 15 odsto, Bosni i Hercegovini i Makedoniji 10 odsto, Sloveniji 17 i Hrvatskoj 20 odsto.
U izradi mogućih rješenja za oporezovanje dobiti Ministarstvo je, kako se navodi u radnoj verziji dokumenta, pošlo od pretpostavki da će ostvarena dobiti i obim sive ekonomije u narednoj godini biti na istom nivou kao i godinu ranije.
Prema podacima Ministarstva finansija, oko 95 odsto poreskih obveznika ostvaruje oporezivu dobit do 50.000 eura na godišnjem nivou.
Kada je riječ o oporezovanju nepokretnosti Ministarstvo nije u dokumentu navelo konkretne cifre. Predloženo je da se preduzmu određene mjere (utvrđivanje, nadzor i prinudna naplata) kako bi se obezbijedio potpuni obuhvat predmeta oporezivanja, odnosno, proširila poreska osnovica, povećao broj obveznika. Ta rješenja bi, kako tvrde u Ministarstvu finansija, dovela do povećanja prihoda i smanjenja iznosa poreskog duga.
Uz to, predlog je i da se oporezivanje u slučaju vlasništva nad više stambenih prostora vrši po progresivnom modelu u okviru zakonom utvrđene stope. To bi značilo da vlasnici na drugi ili treći stan plaćaju veći porez nego na onaj u kome žive.
Prema prvom planiranom scenariju, svi koji ostvare dobit do 100.000 eura platili bi porez po sadašnjoj stopi od devet odsto, dok bi iznad tog iznosa stopa poreza bila 15 odsto. Taj model, kako računaju, donio bi budžetu prihod od oko milion eura
Ministarstvo je, kako su juče prenijele “Vijesti”, pripremilo i pet verzija mogućeg novog oporezovanaj plata.
Verzijama je predviđeno povećanje dosadašnje jedinstvene stope poreza od devet odsto za sve plate na 10, 11 ili 12 odsto. U opcijama za progresivno oporezivanje predviđen je dodatni porez na zarade iznad 1.440 eura sa 19 ili 21 odsto. Iz radne grupe koja treba da pripremi modele progresivnog oporezivanja juče nije bilo moguće dobit komentar o predloženim rješenjima.
U toj grupi su pored Vlade, predstavnici sindikata, poslodavaca i Skupštine. Prema informacijama „Vijesti“, Ministarstvo je pripremilo nacrt dokumenta mimo radne grupe pa ga je nakon toga dostavilo članovima tog tijela.
Vlada i vladajuća većina u Skupštini uveli su od jula prošle godine da građani plaćaju takse od po euro za telefonske kartice, kablovsku televiziju i brojila za struju, zamrzli su rast penzija, povećali porez na neto plate iznad 480 eura, povećali akcize na cigarete i alkohol...
Opštine mogu oporezovati nekretnine višom stopom
Prema podacima Ministarstva, prosječna stopa poreza na nepokretnosti, posmatrajući za svaku opštinu pojedinačno najniža je u Baru (0,19 odsto), a najviša u Plužinama (0,62 odsto). „Prosječna poreska stopa na nivou svih opština nezavisna od namjene i vrste nepokretnosti iznosi 0,29 odsto.
Ova stopa poreza, u poređenju sa zakonskim osnovom od 0,1 do jedan odsto je relativno niska što pokazuje da opštine nijesu utvrdile maksimalno moguće iznose poreza shodno zakonskom rasponu i na taj način povećale fiskalni potencijal po tom osnovu“, navedeno je u dokumentu Ministarstva.
Podaci o prosječnim poreskim stopama ne daju pravu sliku visine stopa u praksi zbog brojnih mogućnosti za umanjenje iznosa poreza za određene kategorije objekata (po osnovu stalnog stanovanja, broja članova domaćinstva, starosti objekta, lokacije...). Prema podacima u 2012. godini najviše poreza naplatila je Budva 7,2 miliona, Podgorica 5,1 milion i Bar četri miliona.
Ministarstvo objašnjava da statistika pokazuje da su ostvareni prihodi u najvećem broju slučajeva manji od planiranih “Podaci pokazju da su opštine povećale stepen naplate sa 69,72 odsto za 2010. godinu na 76,47 odsto za 2012. godinu. Opštine Šavnik, Pljevlja i Cetinje u prošloj godinu su ostvarile preko 100 odsto od plana u naplati tog poreza”, saopšteno je iz Ministarstva finansija.
Razlike i sličnosti sa novim nametima i štednjom u Srbiji
Najavljene poreske i mjere štednje koje je prije dva dana najavila Vlada Srbije značajno su drugačije od onih iz planova crnogorskog Ministarstva finansija. U Srbiji planiraju da progresivno smanje sve plate zaposlenih koji ih primaju iz budžeta tako što će sve iznose preko 60 hiljada dinara (525 eura) smanjiti za 20 odsto do tog iznosa, a dio plata preko 100 hiljada dinara (870 eura) za 25 odsto.
Ministarstvo u Crnoj Gori planira da poveća stopu poreza na zarade svim zaposlenima sa devet na 10, 11 ili 12 odsto ili da progresivnim oporezivanje udari na zarade preko trostruke prosječne zarade od 1.440 eura. Srbijanski način punjenja budžeta smanjiće zarade samo zaposlenima u javnom sektoru, dok bi crnogorski smanjio zarade svim zaposlenim.
Povećanje opšte stope poreza na zarade moglo bi da smanji konkurentnost Crne Gore u privlačenju investitora jer je do sada jedna od prednosti bila stopa od devet odsto dok je u susjednim zemljama veća a u Srbiji je 12 odsto. Vlada razmatra i mogućnost povećanja poreza na dobit pravnih lica, koja takođe iznosi devet odsto, i najmanja je u regionu.
Ona u Srbiji sada iznosi 15 odsto. Srbija se odlučila da investitore privlači tako što im u industrijskim zonama besplatno daje infrastrukturno opremljeno zemljište kao i bespovratnu subvenciju koja iznosi i do 10 hiljada eura po radnom mjestu. I to sada neće mjenjati već je najavljeno da će naredne godine izmijeniti zakon o radu kako bi bio povoljniji za poslodavce.
Ove mjere su u Srbiji privukle poznate investitore. Kada je u Srbiji prošle godine povećavana stopa PDV-a sa 18 na 20 odsto, istovremeno je ukinutu oko 40 raznih taksa i naknada koje je naplaćivala država ili opštine. Kada je u Crnoj Gori ove godine povećan PDV sa 17 na 19 odsto, nijesu smanjivane ostale dažbine. Srbija planira da smanji dotacije javnim preduzećima i naredi štednju za nabavku svih roba i usluga koje se plaćaju iz budžeta.
Slične mjere štednje ima i Crna Gora, ali je u njenom slučaju problem što je mnogim svojim preduzećima (KAP, Željeznička infrastruktura, Montengro erlajnz, Pobjeda...) davala garancije koje su došle ili dolaze na naplatu. Vlada Srbije najavila je i povećanje niže stope PDV-a (koji najčešće važi za osnovne životne namirnice, neke ljekove i štampu..) sa osam na 10 odsto.
Crnogorska Vlada ne planira povećanje ovog iznosa. Vlada Srbije i dalje će nastaviti da djelimično usklađuje penzije sa rastom inflacije, dok ih je crnogorska zamrzla za ovu godinu.
Bonus video:
