Francuska korporacija Airports de Paris (ADP) postaće vlasnik 49 odsto udjela u indijskoj korporaciji GMR Airports, čime će dva od preostala četiri takmaca za dugoročni zakup aerodroma u Crnoj Gori praktično biti kao jedan “igrač” na tenderu.
Sada Francuzi koji samostalno ili u partnerstvu sa drugim kompanijama već kontrolišu značajan broj aerodroma u regionu istočnog Balkana imaju veće šanse da u 30-godišnji zakup dobiju i vazdušne luke u Tivtu i Podgorici.
Pretkvalifikacioni tender Ministarstva saobraćaja i pomorstva (MSP) za dodjelu koncesije za aerodrome Podgorica i Tivat prošle su četiri kompanije.
“Incheon International Airport Corporation” iz Južne Koreje upravlja najvećim aerodromom u Aziji koji ima godišnji promet od preko 65 miliona putnika. GMR iz Indije ima nekoliko aerodroma u toj državi i na Filipinima kao i “Sabiha Gokcen” u Istanbulu na kojem su od preuzimanja 2008. godine povećali broj putnika sa 4,3 na 35 miliona.
Konzorcijum francuskog ADP-a i turskog TAV-a, na svojim aerodromima ima preko 120 miliona putnika godišnje, a imaju i tri u susjedstvu - Zagreb, Skoplje i Ohrid. Četvrti ponuđač je “Corporacion America Airports” iz Luksemburga čiji portfolio većinom čine aerodromi u Južnoj Americi, a u Evropi ima Firencu, Pizu i Jerevan.
Indijska grupa GMR Airporst objavila je u međuvremenu da je prošle sedmice postigla sporazum sa ADP-om da Francuzima proda 49 odsto udjela u svom biznisu sa aerodromima. Najavljeno je da će se posao završiti u dva koraka u kojem će ADP prvo za nekoliko dana postati vlasnik 24,99% GMR Airportsa, a potom otkupiti i još 24,01% akcija. Francuzi će, pored toga, dobiti i „produžena prava“ da u Bord direktora GMR-a imenuju jednak broj svojih predstavnika u odnosu na broj predstavnika indijskog partnera, kao i da postave buduće ključne izvršne menadžere GMR Airportsa, a o konkretnim imenima dvije strane su se već usaglasile.
Cijeli posao vrijedan je milijardu i 360 miliona eura koje će ADP grupa finansirati iz sopstvenih izvora i kredita.
ADP grupa će kroz svoje tri grane - sam ADP Airports, turski TAV Airports koga su kupili prije dvije godine i kroz značajan udio indijskog GMR Airportsa kontrolisati najveću mrežu aerodroma na svijetu. TAV, iza čije ponude je ADP stao, formalno nastupivši u konzorcijumu sa Turcima na tenderu za crnogorske aerodrome, nezvanično važi za favorita na tenderu koji je organizovalo MSP, na čijem čelu je Osman Nurković. On je to negirao.
ADP i TAV nisu se proslavili rezultatima kao članovi korporacije ZAIC koja je koncesionar aerodroma u Zagrebu: dok drugi aerodromi u toj državi bilježe značajan rast prometa, posebno oni na obali Hrvatske, zagrebački aerodrom stagnira ili mu se predviđa pad prometa, kao što je slučaj sa prognozama saobraćaja za 2020. To je pokazala analiza s kraja prošle godine.
Međunarodna finansijska korporacija IFC, koja ima udio u ZAIC-u, do sada je zbog načina na koji se upravlja aerodromom u Zagrebu pretrpjela kritike u hrvatskoj javnosti i novčane sankcije tamošnjih vazduhoplovnih vlasti.
IFC je bio konsultant crnogorskog Ministarstva saobraćaja u poslu davanja aerodroma u koncesiju i izrade koncesionog akta i ugovora sa budućim zakupcem. Po tom ugovoru je predviđeno da zakupac, koji dobije aerodrome Tivat i Podgorica, plaća posebnu “naknadu za razvoj projekta” IFC-u koji je kao konsultant savjetovao Vladu da izdaje aerodrome. Još nije objavljen poziv za drugi krug tendera na kojem bi bio izabran zakupac crnogorskih aerodroma. Vlada od zakupca očekuje minimalnu avansu uplatu od 100 miliona eura, najmanje 10 odsto od godišnjih prihoda aerodroma kao varijabilnu godišnju naknadu, te investicije od minimum 200 miliona eura.
Bonus video:
