Narodna Republika Kina postala je ubjedljivo najveći investitor u Crnoj Gori sa 70 miliona direktnih investicija u periodu od početka godine do kraja avgusta. U izvještaju o stranim direktnim investicijama, koji je Centralna banka juče objavila, detaljniji podaci o njihovim ulaganjima označeni su povjerljivim, odnosno tajnim.
Ukupne strane investicije za ovih osam mjeseci iznosile su 468 miliona eura, dok su u istom periodu prošle godine bile 515 miliona eura.
Kineske investicije odnosile su se na ulaganja u preduzeća u Crnoj Gori ili njihova kupovina, kupovinu nekretnina i takozvani interkompanijski dug, odnosno firme iz Crne Gore su pozajmljivale novac od kompanija iz Kine. Međutim, cifre iz tabele Centralne banke označene su sa “povjerljivi podaci”.
Kako je bilo
U prošloj godini, kao i u 2018, Kine nije bilo na spisku 50 država koje su pojedinačno navedene na spisku zemalja odakle su dolazile investicije, već je mogla biti među “ostalima” ili iz ove države uopšte nije bilo investicija.
U 2017. godini Kina se nalazi na spisku, ali su strane direktne investicije iz ova najveće azijske zemlje iznosile svega 676 hiljada eura, a i tada su bile “povjerljive”.
Nijesu poznate veće kineske investicije u Crnoj Gori, ali bi među njima mogla biti gradnja vjetroelektrana na Možuri kod Ulcinja, koje je posredno preko firme sa Malte kupila kineska kompanija “Shanghai Electric Power”. Za auto-put, koji je investicija Crne Gore, su glavni izvođač radova.
U ovogodišnjem izvještaju o stranim direktnim investicijama nema Malte, dok je proteklih godina bila i među državama odakle su dolazili značajni iznosi. Kineske kompanije u Crnoj Gori grade i dionicu auto-puta: CRBC, a treba da počnu i rekonstrukciju termoelektrane.
Upozorenje EK
Iz Evropske komisije su više puta izražavali zabrinutost zbog rasta kineskog uticaja u Crnoj Gori i regionu.
Komesar za proširenje EU Oliver Varhelji nedavno je kazao da “postoji zabrinutost za socioekonomske i finansijske efekte koje bi kineske investicije mogle da imaju”. On je ocijenio i da će kroz investicioni okvir za Zapadni Balkan dati bolje ponude od kineskih investitora.
Na drugom mjestu po direktnim stranim investicijama, daleko iza Kine, ove godine je Italija sa investirana 43,3 miliona eura.
Iz tabela Centralne banke poznato je da je 7,9 miliona investirano kroz pozajmice od italijanskih kompanija, dok je preostali iznos od oko 35,4 miliona označeno kao “povjerljivo”, a odnose se na investicije u domaća preduzeća i banke kao i u kupovinu nekretnina. Ovo je značajan rast investicija iz Italije, jer su prošle godine iznosile svega 6,7 miliona eura.
Prva država po investicijama iz prošle godine Rusija, sada je na trećem mjestu.
Za osam mjeseci ove godine iz Rusije je stiglo 42,5 miliona eura, od čega su pozajmice od ruskih kompanija 15 miliona, a i Rusi su u kupovinu nekretnina uložili 14,4 miliona. Preostali iznos od oko 13 miliona odnosi se na ulaganje u crnogorske kompanije i banke i povraćaj domaćeg kapitala, ali su te dvije sume proglašene tajnim.
Četvrta zemlja po investicijama u ovoj godini je Švajcarska sa 37,3 miliona eura, a kod ulaganja iz ove zemlje ništa nije proglašeno “povjerljivim”. Pozajmice od kompanije iz ove države iznose 30,2 miliona eura, iz Švajcarske je stiglo 4,6 miliona za nekretnine, a ulaganje u domaća preduzeća i banke iznosi 2,5 miliona eura
Sljedeći po investicijama su Sjedinjene Američke Države sa 21,5 miliona eura, od kojih je poznato ulaganje od 18,5 miliona eura, dok su “povjerljiva” ulaganja od tri miliona. Na šestom mjestu po iznosu ulaganja su Ujedinjeni Arapski Emirati sa 20,9 miliona, od čega je tajnom ulaganje od osam miliona investirano u kupovinu nekretnina i povraćaj kapitala.
Slijede investicije iz Njemačke sa 18,8 miliona, Holandije sa 17,3 miliona, Srbije sa 13,4 miliona, Estonije 9,8 miliona...
Stranci smanjili ulaganje u kompanije i kupovinu nekretnina, ali više pozajmljuju
Od ukupnog iznosa investicija, za ovih osam mjeseci stranci su u kompanije i banke u Crnoj Gori investirali 86 miliona eura, dok je u istom periodu prošle godine ta cifra bila značajno veća 181 milion eura.
Stranci su u kupovinu nekretnina u Crnoj Gori ove godine investirali 62,8 miliona eura, dok su lani te transakcije vrijedjele 108,7 miliona eura.
U toku ovog perioda kompanije iz Crne Gore su od stranih pozajmile 291 milion eura, što je značajno više od prošlogodišnjih 210,6 miliona.
Ostala investiranja sada su vrijedjela 28,4 miliona, dok su lani bila 14,5 miliona eura.
Odliv stranih investicija, novac koji su stranci povukli iz Crne Gore, za ovih osam mjeseci bio je 148,3 miliona eura, dok je u istom periodu lani “odliveno” 255,6 miliona eura.
Tako da je neto priliv stranih direktnih investicija od januara do kraja avgusta iznosio 320 miliona, i bio je veći nego za taj period prošle godine kada je iznosio 259,3 miliona.
Bonus video:
