Više beranskih, ali i kompanija iz drugih gradova sjevernog regiona, nekada vrlo uglednih i velikih koje odavno ne postoje, još se vode u registru Centralne depozitarne agencije (CDA).
Među preduzećima su i hotelsko-turističko preduzeće Berane, fabrika za protektiranje guma Gumig i nekadašnja fabrika kože Polimka, ali i preduzeća iz Rožaja, Andrijevice, Plava i Bijelog Polja.
Manjinski akcionari kompanija ovom činjenicom nijesu iznenađeni, jer u većini tih preduzeća ranije nije vođen stečaj, niti proces likvidacije, i kažu da su svjesni da nemaju nikave koristi od toga što im se imena još provlače u registru CDA.
Da pravda jednom, ipak, mora stići one koji su te kompanije uništili, svi odreda očekuju.
Jedan od primjera novijeg datuma je gašenje firme KIPS Polimka AD Berane. Podgorička kompanija KIPS je, naime, ugasila svoju kćerku firmu u Beranama i u tom gradu nastavila da radi pod podgoričkim imenom, što su bivši radnici i građani - akcionari, shvatili kao prevaru.
Nekadašnji sindikalni lider Dušan Veljić objašnjava da je akcionarsko društvo u procesu stečaja i ukazuje na mogućnost da najveći broj radnika i građana koji su vlasnici akcija za to i ne znaju.
”Trgovinski centar KIPS u nekadašnjoj fabrici kože Polimka nastavio je da radi pod nazivom KIPS Podgorica”, ispričao je za “Vijesti”.
On kaže kako je tražio da se država umiješa i ispita privatizaciju i sve što se nakon toga dešavalo, do gašenja firme u Beranama, ali da nije bilo rezultata.
”Nijesam imao podršku. Sam ne mogu ništa”.
Veljić kaže da strahuje da se na ovaj način zatiru i tragovi velike pljačke milionski vrijednih mašina i opreme, koji su iz fabrike nestali nakon privatizacije.
”Sada se u CDA naša firma vodi kao da je u stečaju. Ona odavno ne postoji, sve je rasprodato, i mi osnovano sumnjamo da se na ovaj način utiru tragovi velike pljačke mašina, opreme i robe sa zaliha, na koje su manjinski akcionari imali pravo”.
Hotelsko-turističko preduzeće Berane temeljno je opljačkano prije petnaest godina, ali manjinski akcionari se i u ovom slučaju još nadaju da taj svojevrsni organizovani kriminal neće proći nekažnjeno.
Nadu za to im upravo, kako kažu, daje činjenica da firma nije izbrisana iz registra Centralne depozitarne agencije.
Predsjednik Udruženja manjinskih akcionara HTP Berane Miomir Ćorac komentariše da manjinski akcionari ne zaboravljaju pljačku, iako firma faktički postoji još samo u papirima.
”Udruženje manjinskih akcionara nije ugašeno, kao što ni akcionarsko društvo nije izbrisano u CDA. U našem slučaju nije vođen proces stečaja, niti likvidacije. Zato mi vjerujemo da će pljačka jednom biti raskrinkana”, kaže Ćorac.
HTP Berane, nekada solventnu i bogatu kompaniju, bez gubitaka i sa zalihama robe u vrijednosti od makar 80 hiljada eura, u martu 2003. godine privatizovalo je do tada nepoznato preduzeće Euroturist GMBH.
Oni su imali u startu 36 odsto akcija, ali im je Fond za razvoj ustupio na upravljanje svojih 15 odsto. Euroturist GMBH je, međutim, vrlo brzo, kupujući, ili kako to manjinski akcionari kažu, “otimajući po ulicama” vaučere i akcije od građana i radnika, postao samostalno vlasnik više od pedeset odsto HTP-a, i više im državni fondovi nijesu bili potrebni.
”Vijesti” su u više navrata pisale o pljačkaškoj privatizaciji hotelsko-turističkog preduzeća Berane. Narednih godina su rasprodati svi vrijedni hoteli i kafane koje su pripadale beranskom HTP-u. Kapital akcionarskog društva u osnivanju je procijenjen na 5,2 miliona eura, koliko bi bila nominalna vrijednost pljačke.
Euroturist GMBH do danas je, ipak, sa 50,14 procenata vlasnik nepostojeće firme koja se i dalje vodi u registru CDA.
Fabrika za protektiranje guma Gumig privatizovana je 2003. godine, u isto vrijeme kada i HTP, čak su i početni vlasnici bili isti. Euroturist, na čijem čelu je zvanično bio Borislav Dvoržak iz Berana, i Monte-adria slovenačkog berzanskog mešetara Damjana Hoste, kupili su većinski paket akcija Gumiga za jedva trideset hiljada eura, iako je njena nominalna vrijednost bila više od milion.
Nedugo potom, svi radnici su upućeni na biro-rada, a iz fabrike je počelo da se iznosi sve što je vrijedno.
Danas su na tom mjestu samo zidine i prazne hale, a u CDA se Gumig AD vodi na fizička lica.
U CDA i dalje se vode firme Hladnjača AD Berane, Maloprodaja AD Berane, Bepek AD Berane, Poljoprivreda i šumarstvo AD Berane, Ugostiteljsko preduzeće Stadion DD Berane, Uslužni servis AD Berane.
Sve ove firme vode se uglavnom na fizička lica, mada odavno ne postoje.
Na mjestu AD Hladnjača, najveće na sjeveru, danas je jedan objekat poznatog trgovinskog lanca.
Imena u registru kroz nazive fantomskih kompanija
U Andrijevici odavno nema fabrike za preradu kamena, Andriemer AD, a u CDA se vodi na tri državljanina Grčke, od kojih jedan navodno ima adresu u tom gradu. Nijedna od njih odavno ne postoji, dok se imena manjinskih akcionara, od kojih su neki među deset najvećih, povlače u registru kroz nazive fantomskih kompanija.
U Rožajama, u registru CDA još se provlače imena građana koji su vlasnici akcija, recimo u Bisernici AD, zatim u Ibarmondu u stečaju, Ropletu AD, Servis transu AD, kao i Turjaku DD.
U Plavu se hotel Plavsko jezero u stečaju i dalje vodi na podgoričku firmu Jastreb s 87 odsto, i ostatak na fizička lica, odnosno građane Plava, a od hotela odavno nema ništa.
Bjelopoljska nepostojeća fabrika obuće Lenka AD vodi se na fizička lica, kao i fabrika Imako.
Bonus video:
