Ukupna investiciona ulaganja Elektroprivrede (EPCG) u prošloj godini su bila 21,74 miliona eura i najveći dio od te sume u iznosu od 14,82 miliona eura uloženo je u proizvodne kapacitete i kao avans za ekološku rekonstrukciju pljevaljske Termoelektrane (TA).
To je pokazao zvanično dostupni Izvještaj o stanju u energetskom sektoru za 2020. godinu koji je pripremila Regulatorna agencija za energetiku i regulisane komunalne djelatnosti (REGAGEN).
”Od 14,82 miliona 5,83 miliona se odnosi na ulaganje u proizvodne objekte, a 8,99 miliona na dati avans za ekološku rekonstrukciju Termoelektrane (TE) Pljevlja, koji obuhvataju projekte kapitalnog održavanja i projekte opšte namjene. Na modernizaciju proizvodnih objekata i nove projekte izdvojeno je 5,88 miliona eura”, piše u izvještaju.
Kada ju u pitanju Crnogorski elektrodistributivni sistem (CEDIS) ukupna vrijednost planiranih investicija predviđenih odobrenim Investicionim planom za 2020. godinu bila je 27,73 miliona, od čega je CEDIS prošle godine realizovao investicije vrijedne 32,61 milion. Od te sume, piše u izvještaju,19.52 miliona odnosi na investicije koje su prema Investicionom planu bile predviđene za 2020. godinu, a preostali iznos se odnosi na investicije čija je realizacija bila predviđena za prethodne godine.
”U toku 2020. godine CEDIS je realizovao 41,21 odsto više investicija u distributivnu mrežu u odnosu na osmogodišnju prosječnu realizaciju (23,09 miliona je prosjek realizovanih investicija za period od 2012. do 2019. godina), stoga se prošla godina može smatrati rekordnom po realizaciji investicija u distributivnom sistemu. Osim ovih ulaganja, CEDIS je tokom 2020. godine otkupio elektroenergetsku infrastrukturu u vrijednosti od 3,60 miliona eura”, konstatovao je regulator u izvještaju.
Crnogorski elektroprenosni sistem (CGES) je u Investicioni plan za period od prošle do sljedeće godine planirao 44 investicije vrijednosti 58,60 miliona, od čega je završetak 12 investicija ukupne vrijednosti od 44,26 miliona
”Od ukupno 44 investicije planirane za trogodišnji investicioni period, 41 investicija je planirana za realizaciju u 2020. godini u vrijednosti od 17,23 miliona. Odobrene investicije su realizovane u vrijednosti od 13,56 miliona, što čini 79 odsto planiranog”, konstatovano je u izvještaju.
Manji gubici
Prema podacima iz izvještaja ukupni gubici u elektrodistributivnom sistemu u prošloj godini bili su 492,44 GWh (gigavat/sata), od čega su ostvareni distributivni gubici 328,85 Gwh, a u prenosnom sistemu su gubici 163,59gWH. Na godišnjem nivou ukupni gubici su manji, a u 2019. godini su bili 50,52 GWh.
”Ukupni gubici u prenosnom sistemu u 2020. godini bili su 1,82 odsto u odnosu na ukupnu energiju koja je ušla u prenosni sistem i niži su od gubitaka ostvarenih tokom 2019. godine koji su iznosili 2,13 odsto. Stepen gubitaka u distributivnom sistemu nastavlja tendenciju pada i u 2020. godini. Ukupni gubici u distributivnom sistemu smanjeni su sa 22,76 odsto, koliko su iznosili 2007. godine na 12,93 odsto u prošloj godini”, navodi se u izvještaju.
Deset proizvođača električne energije u prošloj godini je iz obnovljivih izvora steklo status povlašćenog proizvođača za 13 objekata koji proizvode električnu energiju iz obnovljivih izvora, dok je Hidroenergija Montenegro iz Berana, koja je do 2020. godine već posjedovala status povlašćenog proizvođača za sedam proizvodnih objekata, stekla status i za malu hidroelektranu ‘’Jelovica 1’’. Električnu energiju koju proizvedu povlašćeni proizvođači otkupljuje Crnogorski operator tržišta električne energije (COTEE) po podsticajnim cijenama na osnovu zaključenih ugovora o otkupu električne energije.
”U 2020. godini je 21 povlašćeni proizvođač sa COTEE-om imao zaključen ugovor o otkupu proizvedene električne energije iz 33 proizvodna objekta. Tokom prošle godine nastavljen je trend izgradnje proizvodnih objekata iz obnovljivih izvora energije, započet tokom 2013. godine. Tako su tokom godine u pogon pušteni proizvodni objekti - male hidroelektrane Paljevinska, Bukovica, Bistrica Lipovska, Kutska 1, Kutska 2, Mojanska 1, Mojanska 2, Mojanska 3, Pecka, Vrbnica, Ljevak, Slap Zete (nakon izvršene rekonstrukcije) i solarne elektrane Alliance i FSCG. Ukupna instalisana snaga svih elektrana u Crnoj Gori na kraju 2020. godine iznosila je 1.048,127 MW (megavat)”, navodi se u izvještaju.
Prema podacima iz izvještaja u 2020. godini ostvarena je proizvodnja od 3.225,20 GWh. U odnosu na devetogodišnji prosjek za period od 2011. do 2019. godine (izuzimajući godine u kojima je dostignuta maksimalna i minimalna proizvodnja), količina električne energije proizvedene u 2020. godini, navodi regulator, je veća za 5,34 odsto.
Cijena struje za domaćinstva jeftinija nego u EU
Prema podacima iz izvještaja cijena električne energije za domaćinstva sa dvotarifnim brojilima je bila 9,99 eura po kilovt/satu (c/kWh), uključujući sve takse i PDV, dok je prosječna cijena električne energije u zemljama EU bila 21,34 eura po kilovat/satu.
”Kada se cijena električne energije za domaćinstva svede na paritet kupovne moći, ona je u Crnoj Gori ispod prosjeka za EU. Prema podacima EPCG”, konstatovano je u izvještaju.
Rad podmorskog kabla povećao neto dobit CGES-a
CGES je prošle godine imao neto dobit od 12,45 miliona eura, što je za 8,83 miliona više od neto dobiti ostvarene u 2019. godini od 3,62 miliona.
Značajno veći profit CGES-a ostvaren u 2020. godini u odnosu na prethodnu godinu je u najvećoj mjeri rezultat puštanja u rad podmorskog kabla krajem 2019. godine i većih prihoda od alokacije kapaciteta koji se po tom osnovu ostvaruju”, konstatovano je u izvještaju.
CEDIS je ostvario neto dobit od 769,525 hiljada, što je za 1,82 miliona manje od neto dobiti ostvarene godinu ranije u iznosu od 2,59 miliona, dok je COTEE ostvario neto dobit od 8,707 hiljada, što je za 2.394 hiljade manje od neto dobiti ostvarene u 2019. godini od 11,101 milion eura.
Bonus video:
