Razvoj savremenog sistema grijanja bez uglja u Pljevljima je moguće i ekonomski je isplativ, pokazuje nova stručna studija koju je za potrebe CEE Bankwatch Network izradila nezavisna kuća Plan Energi iz Danske.
Trenutno se grijanje u Opštini Pljevlja, zasniva na upotrebi drveta i uglja, oslanjajući se na individualna ložišta, nekoliko mikro mreža, te zastarjele peći sa lošim sistemima za filtriranje. Ovakavi sitem grijanja doprinosi veoma visokom nivou zagađenja u području i šire ,pri čemu se samo za 2018.godinu procijenjuje da je upravo zagađenje vazduha u Crnoj Gori uzrokovalo 680 preuranjenih smrti.
“Uprkos činjenici da elektrana na ugalj u Pljevljima ostvaruje nelegalan operativni rad već gotovo godinu dana, Vlada Crne Gore je najavila datum postepenog ukidanja uglja tek 2035. godine. Pored spomenutih kontradiktornosti, vlasti se i dalje oslanjaju na starije postojeće planove za obnovu elektrane na ugalj u Pljevljima i izgradnju daljinskog grijanja priključenog na ovo postrojenje.
Sa druge strane, analiza koju je naručila CEE Bankvatch Netvork i koju su sproveli stručnjaci Plan Energi, nezavisne konsultantske kuće koja nudi savjete o energetskom planiranju, pokazuje da su uz dodatnu podršku vlade i opštine moguća bolja rješenja za budućnost grijanja u Pljevljima”, saopšteno je iz Nevladine organizacije Eko-tim..
Stručnjaci su ističu iz te NVO zaključili da bi optimalno rješenje uključivalo proširenje postojećih mikromreža i povezivanje u jedan sistem daljinskog grijanja u zoni šireg centra grada.
Predloženi sistem uključuje zamjenu postojećih tehnologija na ugalj i razvoj toplotne proizvodnje iz obnovljivih izvora, instalacijom solarnih kolektora u kombinaciji sa sezonskim skladištenjem i toplotnih pumpi vazduh - voda.
“Pri tom,stari kotlovi nabiomasu bi trebali biti zamijenjeni novim, kada je riječ o individualnim ložištima, te sprovedene mjere utopljavanja zgrada i energetske efikasnosti. Završetak ere korišćenja uglja u Pljevljima daje lokalnoj zajednici jedinstvenu priliku da preoblikuje svoj system grijanja na moderan i održiv način. Zato vlasti ne bi trebale prelaziti na jednostavne, ali zastarjele tehnologije poput dodavanja više uglja, gasa ili čak biomase, već radije ulagati u rješenja koja štite od zagađenja” navodi Nataša Kovačević, koordinatorka daljinskog grijanja iz Bankwatch-a.
„Naša analiza pokazuje da razvoj održivog sistema grijanja u Pljevljima, treba da uključi raznovrsne obnovljive izvore energije itehnologije, poput solarne toplotne energije na krovovima i otvorenom prostoru, sezonska skladišta, toplotne pumpe vazduh-voda i druge potencijalne izvore npr. Otpadne toplote, geotermalne energije itd. Ova rješenja su za Pljevlja mnogo poželjnija od oslanjanja na veliki udio biomase,čija eksploatacija doprinosi zagađenju vazduha, devastaciji primarnih šuma i biodiverziteta, uključujući dodatno rizik od umanjenja kapaciteta za skladištenja ugljenika i povećanje emisija CO2.”
Diana Milev Čavor iz Eko-tima kaže da je već sada jasno da korišćenje uglja nema budućnosti da sistem grijanja koji koristi ugalj ne može biti održiv i dugoročan. “Posebno imajući u vidu trenutnu situaciju sa TE Pljevlja i planom da se se ktor energetike dekarbonizuje do 2035. A vjerovatno i mnogo ranije. Pljevljima je potreban održivi moderan sistem grijanja koji će doprinjeti rješenju godinama nagomilanih ekoloških, zdravstvenih i drugih problema”, kazala je Milev Čavor”.
Bonus video:
