Opština Pljevlja odabrana je za učestvovanje u programu razmjene uglja na Zapadnom Balkanu i u Ukrajini čiji je cilj da se podrži otvoren dijalog više zainteresovanih strana o postepenom ukidanju uglja i pravednoj tranziciji na održive izvore energije u Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Kosovu, Severnoj Makedoniji, Srbiji i Ukrajini.
“Svrha Inicijative je zajedničko istraživanje puteva do pravedne tranzicije u regijama uglja na Zapadnom Balkanu i u Ukrajini. Osnovana u kontekstu posvećenosti EU rješavanju klimatskih promjena i postizanju ciljeva Pariškog sporazuma, međusobne razmjene sa susjednim zemljama i ambicije da postane prva ugljen-neutralna ekonomija do 2050. godine, Inicijativa uključuje prateće mjere za pravednu tranziciju u regijama uglja na Zapadnom Balkanu i u Ukrajini”, navodi se u saopštenju iz kabineta predsjednika Opštine Pljevlja Igora Golubovića.
Ovu inicijativu predvodi Evropska komisija u saradnji sa šest međunarodnih partnera: Svjetska banka, Sekretarijat Energetske zajednice, Evropska banka za obnovu i razvoj (EBRD), Evropska investiciona banka (EIB), poljski Nacionalni fond za zaštitu životne sredine i upravljanje vodama (NFOSiGW) i Evropski koledž iz grada Natolin.
“Ona je osmišljena u namjeri da njeguje dijalog između regiona i zainteresovanih strana, razmjenom znanja, jačanjem kapaciteta i razmjenama između regiona uglja na Zapadnom Balkanu i u Ukrajini, kao i u zemljama Evropske unije. Inicijativa će pružiti podršku regionima uglja da pristupe pravednoj tranziciji na održive izvore energije. Prvobitnim pregledom situacije identifikovano je najmanje 17 regiona u ovim zemljama sa značajnim rudarskim i aktivnostima proizvodnje energije iz uglja, koje su pozvane da učestvuju u ovoj Inicijativi”, navodi se u saopštenju.
Inicijativa podrazumijeva pet komponenti podrške.
“Inicijativa će pružiti otvorenu platformu i time omogućiti dijalog zainteresovanih strana na nivou regiona kroz komunikacijske aktivnosti i događaje. Među predviđenim grupama zainteresovanih strana nalaze se predstavnici javne vlasti, energetskog sektora, nevladinih organizacija, istraživači, privredni subjekti, mediji, međunarodne organizacije, političke stranke, organizacije mladih, itd. Takođe, inicijativa će realizovati program razmjene na temu uglja, na relaciji region-region. Regioni koji učestvuju sa Zapadnog Balkana i iz Ukrajine i EU povezaće se i podijeliti iskustva, znanje i najbolje prakse po pitanju tranzicije”, saopštili su Iiz lokalne uprave.
Kapaciteti relevantnih zainteresovanih strana biće dalje ojačani kroz Edukativnu akademiju regiona uglja koja će ponuditi ciljane obuke na temu upravljanja, uključivanja zajednice, ekološke rekultivacije i promjene namjene zemljišta i imovine.
“Odabranim pilot regionima biće obezbijeđena tehnička pomoć u vidu stručne podrške u izradi mape puta tranzicije, namijenjene relevantnim javnim vlastima. I na kraju, Inicijativa će pomoći regionima uglja da pristupe finansiranju u sklopu projekata i programa tranzicije, dostupnom iz različitih izvora pod okriljem Evropske komisije, Svjetske banke, Evropske banke za obnovu i razvoj i Evropske investicione banke”.
Opština Pljevlja je, formirala delegaciju sastavljenu od različitih subjekata, koji će biti angažovani u razmjeni regiona, koju čine dva predstavnika lokalne uprave, po jedan predstavnik Rudnika uglja i EPCG, zatim Udruženja privrednika iz Pljevalja, Unije slobodnih sindikata Crne Gore, Minsitarstva kapitalnih investicija i predstavnika LJE Radio televizije Pljevlja.
“Teme koje će obuhvatati program razmjene biće šire od pitanja ukidanja proizvodnje uglja i prelaska na čiste izvore energije. U okviru razmjene treba da se pokrije spektar otvorenih pitanja pravedne (ili pravične) privredne tranzicije Pljevalja, koja uključuju ekonomska, socijalna i druga pitanja koja otvara prelazak sa jednog na drugi model lokalne ekonomije. Kroz razmjenu, Pljevlja će, između ostalog, imati priliku da vidi kako se „snalaze ili su se snašli“ rudarski centri uglja iz EU u toku ili nakon ukidanja njihove noseće privredne djelatnosti, razmjene iskustva i dobiju praktična znanja o daljim koracima”, navodi se u saopštenju.
Bonus video:
